TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
HASAN DEMİRTAŞ BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2021/12687)
Karar Tarihi: 15/5/2024
Başkan
:
Basri BAĞCI
Üyeler
Rıdvan GÜLEÇ
Yıldız SEFERİNOĞLU
Kenan YAŞAR
Ömer ÇINAR
Raportör
Cafiye Ece YALIM
Başvurucu
Hasan DEMİRTAŞ
Vekili
Av. Esen CULHA GÜNDÜZ
I. BAŞVURUNUN ÖZETİ
1. Başvuru, mal varlığına haksız şekilde uygulanan elkoyma tedbirinin uzun sürmesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir. Başvuru 11/3/2020 tarihinde yapılmıştır. Komisyon, başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.
2. 1/10/2022 tarihinde Büyükçekmece ilçesi, Kumburgaz beldesi, Güzelce Mahallesi Yat Limanı mevkiinde deniz yolu ile yasa dışı yollarla getirilen yaklaşık 30 ton akaryakıt taşıyan başvurucuya ait Ferhat Kaplan isimli balıkçı teknesi ile tekneden hortumlarla akaryakıt yükleyen iki adet kamyon, yükleme esnasında ihbar üzerine yakalanmıştır. Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığınca (Başsavcılık) başvurucuya ait tekneye ve diğer araçlara el konulmuştur.
3. Başsavcılıkça başvurucu hakkında kaçakçılık suçundan soruşturma başlatılmış, soruşturma sonucunda 9/12/2002 tarihinde iddianame düzenlenerek başvurucunun da aralarında bulunduğu şüpheliler hakkında 7/1/1932 tarih ve 1918 sayılı mülga Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun'un 25. maddesinin 2. fıkrası ve 33. maddesinin son fıkrasına uyarınca cezalandırılmaları talebiylekamu davası açılmıştır.
4. Büyükçekmece 1. Asliye Ceza Mahkemesince (Mahkeme) iddianame kabul edilerek yargılamaya başlanmış, bilirkişi raporu alınmıştır. Bilirkişi raporunda 25.532 litre motorinin yurda kaçak olarak sokulduğubelirtilmiştir.
5. Mahkeme 13/2/2009 tarihinde başvurucu hakkında kaçakçılık suçundan mahkûmiyet kararı vermiştir. Anılan kararın temyiz incelemesi sonucunda Yargıtayca anılan kararın bozularak davanın zamanaşımı nedeniyle düşmesine karar verilmiştir. Anılan kararda el konulan eşya ve araçlar hakkında Mahkemece her zaman karar alınmasının mümkün olduğu belirtilmiştir.
6. Mahkemece 27/1/2021 tarihinde ek kararla başvurucuya ait Ferhat Kaplan isimli teknenin sicili üzerindeki şerhin kaldırılmasına karar verilmiştir. Anılan ek karar, taraflarca temyiz edilmeksizin 25/3/2021 tarihinde kesinleşmiştir.
7. Başvurucu kararı 14/2/2021 tarihinde öğrendiğini belirtmiş 11/3/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.
II. DEĞERLENDİRME
8. Başvurucu; teknesine uzun süre el koyma tedbiri uygulanması nedeniyle maddi sıkıntı içine düştüğünü, teknesi üzerinde tasarrufta bulunamadığını mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
9. Anayasa'nın 35. maddesinin birinci fıkrasında "Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir." denilmek suretiyle mülkiyet hakkı güvenceye bağlanmıştır. Anayasa'nın anılan maddesiyle güvenceye bağlanan mülkiyet hakkı, ekonomik değer ifade eden ve parayla değerlendirilebilen her türlü mal varlığı hakkını kapsamaktadır (AYM, E.2015/39, K.2015/62, 1/7/2015, § 20).
10. Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 4/7/2013 tarihli ve E.2013/8830, K.2013/18335 sayılı, 23/9/2013 tarihli ve E.2013/14435, K.2013/21106 sayılı, E.2014/19906, K.2015/19237 sayılı ilamlarından da anlaşıldığı üzere 14/12/2015 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 141. maddesinde düzenlenen yol, bir yandan başvurucunun maruz kaldığı elkoyma işleminin hukuka aykırılığının tespitini, diğer yandan da uğradığı zararın tazmini imkânını sağlamaktadır. Bu nedenle 5271 sayılı Kanun’un 141. maddesi ile öngörülen hukuk yolu başvurucunun şikâyetleri açısından erişilebilir ve elverişli bir çözüm olanağı, makul ölçüde bir başarı imkânı sunmaktadır (Mehmet Ali Aslan, B. No: 2013/2429, 30/3/2016, § 28).
11. Somut olayda başvurucunun mal varlığına uygulanan elkoyma tedbiri, Mahkemece 27/1/2021 tarihinde kaldırılmıştır.
12. Öte yandan başvurucunun 5271 sayılı Kanun’un 141. maddesi ile öngörülen hukuk yoluna başvurduğuna ilişkin bilgi ve belge sunmadığını da vurgulamak gerekir. Bu doğrultuda başvurucunun mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddialarını 5271 sayılı Kanun’un 141. maddesi ile öngörülen hukuk yolunda ileri sürmeden bireysel başvuruda bulunduğu anlaşılmıştır.
13. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
III. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 15/5/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.