I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, Bölge Adliye Mahkemesince aynı konuya ilişkin farklı kararlar verilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu, farklı alacaklılar tarafından aleyhine başlatılan iki ayrı icra takibine yönelik olarak ödeme emirlerinin iptali talebiyle dava açmıştır. Her iki dava dilekçesinde de benzer şikâyetlerde bulunan başvurucu; takip talebi ile ödeme emirlerinde, ilgili mevzuat ve yargı içtihadı kapsamında zorunlu olduğu hâlde faiz başlangıç tarihinin gösterilmediğini, ayrıca borcun sebebine ilişkin olarak da bir kısım alacaklar yönünden hiç sebep gösterilmezken bir kısım alacaklar yönünden ise yeterli ve anlaşılabilir bir açıklamanın bulunmadığını iddia etmiştir.

3. Denizli 1. İcra Hukuk Mahkemesi (Mahkeme) nezdinde görülen yargılamalarda Mahkeme, her iki dava için de başvurucunun faiz başlangıç tarihine yönelik şikâyetlerini kabul ederek ödeme emirlerinin iptaline hükmetmiştir.

4. Alacaklılar ile başvurucu, her iki gerekçeli karara karşı da Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi (Bölge Adliye Mahkemesi) nezdinde istinaf talebinde bulunmuştur.

5. Bölge Adliye Mahkemesi takip taleplerinden birine yönelik olarak yaptığı inceleme neticesinde 11/11/2020 tarihli ve E.2020/944, K.2020/2095 sayılı karar ile alacaklının istinaf başvurusunun kabulüne, Mahkemenin kararının kaldırılmasına ve şikâyetin reddine hükmetmiştir. Kararın gerekçesinde; ödeme emrinde "vade tarihi 30/9/2019, tutar 12.391,30 TL, vade tarihi 1 adet çeşitli alacak" ibarelerinin yazılı olduğu, dolayısıyla faiz başlangıç tarihinin takip talepnamesinde belirtilmediği gerekçesiyle ödeme emrinin iptali kararının doğru olmadığı ve bu hususa yönelik alacaklının istinaf başvurusunun yerinde olduğu belirtilmiştir. Öte yandan takibin herhangi bir belgeye dayanmadığını belirten Bölge Adliye Mahkemesi, takip talepnamesinde ve ona uygun düzenlenen ödeme emrinde, borcun sebebinin "asıl alacak", "1 adet çeşitli alacak" ve "tazminat" olarak üç ayrı kalemde gösterildiğini belirtmiştir. İşbu bireysel başvurunun da konusu olan nihai karar başvurucu vekili tarafından Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden 4/12/2020 tarihinde açılarak okunmuştur.

6. Bölge Adliye Mahkemesi; takip taleplerinden diğerine yönelik olarak yaptığı inceleme neticesinde 25/11/2019 tarihli ve E.2020/947, K.2020/2156 sayılı karar ile alacaklının istinaf başvurusunun kabulüne, Mahkemenin kararının kaldırılmasına ve şikâyetin reddine hükmetmiştir. Kararın gerekçesinde; takip talepnamesinde işlemiş faiz miktarının mevzuata uygun olarak açıkça belirtildiği, borcun sebebi kısmında alacağın vade tarihinin de açıkça gösterildiği, asıl alacağa vade tarihinden itibaren faiz işletilebileceğinden faiz başlangıç tarihinin takip talebi ve ödeme emrinden açıkça anlaşıldığı ifade edilmiştir. Ödeme emrinde borcun sebebinin gösterilmediğine yönelik şikâyet yönünden ise başvurucunun istinaf dilekçesinde Mahkeme kararındaki tespite yönelik itirazı olmadığı gerekçesiyle bu hususta inceleme yapılmadığı belirtilmiştir.

7. 25/11/2019 tarihli nihai kararın tebliği üzerine başvurucu, katılma yoluyla istinaf talebinde bulunduğu hâlde itirazlarının incelenmediğini belirterek tavzih dilekçesi ibraz etmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi 2/2/2021 tarihli ek karar ile başvurucunun istinaf talebini kabul etmiş ve takip talepnamesinde borcun sebebi olarak "bir adet çeşitli alacak" ibaresinin kullanıldığını, bu ibarenin borcun sebebi olarak kabul edilemeyeceğini, açıkça borcun doğumuna neden olan ilişkinin (ödünç verme, kira,haksız fiil, aidat ve benzeri) belirtilmesi gerektiğini belirterek 25/11/2019 tarihli kararın kaldırılmasına, başvurucunun şikâyetinin kabulü ile takibin iptaline karar vermiştir.

8. Başvurucu, ek kararı 3/3/2021 tarihinde öğrendikten sonra 2/4/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

9. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

10. Başvurucu, Bölge Adliye Mahkemesinin 11/11/2020 tarihli ve E.2020/944, K.2020/2095 sayılı kararını bireysel başvuruya konu yaptığını belirtmiş; bu kapsamda aynı konuya ilişkin ek karar ile yapılan değerlendirme neticesinde aynı Bölge Adliye Mahkemesince farklı değerlendirmeler yapılmak suretiyle farklı sonuçlara varıldığını, böylece yeknesak ve tutarlı bir uygulama ortaya konulamadığını, hukuki güvenlik hakkı ile adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

11. Başvurunun adil yargılanma hakkı çerçevesinde incelenmesi gerektiği değerlendirilmiştir.

12. Bireysel başvurunun ön şartlarından biri de başvuru süresidir. Süre, başvurunun her aşamasında dikkate alınması gereken bir usul hükmüdür (Deniz Baykal [2. B.], B. No: 2013/7521, 4/12/2013, § 32). 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereği bireysel başvurunun başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.

13. Başvurucu, ihlal iddiasına konu hususun (aynı Bölge Adliye Mahkemesinin aynı konuya ilişkin farklı değerlendirmeler yapması) ek karar ile ortaya çıktığını, dolayısıyla ek kararın tebliğinden itibaren süresinde bireysel başvuruda bulunduğunu belirtmiştir. Öte yandan başvurucunun şikâyetlerinin özü itibarıyla 11/11/2020 tarihli Bölge Adliye Mahkemesi kararında somut olaya ilişkin yapılan tespitin (bkz. § 5) hatalı olduğu hususuna ilişkin olduğu görülmüştür. Bu karara karşı ileri sürülen iddianın, ek karar beklenmeksizin bireysel başvuruya konu yapılmasının önünde herhangi bir engel bulunmadığı, sonra verilen ek kararın da doğrudan bireysel başvuruya konu yargılama ile bir bağlantısı olmadığı hususları gözetildiğinde bireysel başvuru süresinin 11/11/2020 tarihli karar esas alınarak tespiti gerekmektedir.

14. Anayasa Mahkemesi Hüseyin Aşkan ([2. B.], B. No: 2017/15649, 21/7/2020) kararında bireysel başvuru süresinin işlemeye başlaması yönünden nihai kararın gerekçesinin tebliğinin öğrenme şekillerinden biri olduğunu, bununla birlikte başka şekillerde de öğrenmenin söz konusu olabileceğini ifade etmiştir (Hüseyin Aşkan, § 23). Bu doğrultuda Hüseyin Aşkan kararında; kullanıcıların UYAP üzerinden yaptıkları işlemlerin (doküman oluşturma, düzenleme, imzalama, açma, okuma ve yazdırma vb.) kayıt altına alındığı evrak işlem kütüğünün Anayasa Mahkemesi tarafından incelenmesi sonucunda nihai kararın açılarak okunduğuna ilişkin bir işlemin tespiti hâlinde bu işlemi yapan ilgililerin işlem sırasında nihai kararın sonucunu öğrendiklerinin kabul edileceği, böyle bir durumda bireysel başvuru süresinin de bu tarihten itibaren başlatılması gerektiği belirtilmiştir (Hüseyin Aşkan, §§ 26-29).

15. Somut olayda UYAP evrak işlem kütüğü üzerinden yapılan incelemede, 11/11/2020 tarihli nihai kararın başvurucu vekili tarafından 4/12/2020 tarihinde Avukat Portal üzerinden açılarak okunduğu tespit edilmiştir. Bu itibarla bireysel başvuru konusu yargılama sürecine ilişkin nihai karardan 4/12/2020 tarihinde haberdar olduğunun kabulü gereken başvurucunun bu tarihten itibaren otuz günlük bireysel başvuru süresi içinde ve en geç 4/1/2021 tarihine kadar başvuruda bulunması gerekirken bu süre geçtikten sonra 2/4/2021 tarihinde gerçekleştirdiği bireysel başvurunun süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 11/6/2025 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.