I. BAŞVURUNUN ÖZET

1. Başvuru, sabaha karşı evinde arama yapan kolluk güçlerine sarf ettiği sözler sebebiyle kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçunu işlediğinden bahisle hapis cezasıyla mahkûmiyetine karar verilmesinin başvurucunun ifade özgürlüğünü ihlal ettiği iddiasına ilişkindir.

2. 10/10/2015 tarihinde Ankara'da yapılmak istenen "Savaşa İnat Barış Hemen Şimdi" mitingine, mitingin toplanma yeri olan Altındağ ilçesi Ulus semtindeki Ankara Garı kavşağında saldırı düzenlenmiş; peş peşe patlatılan iki bomba sonucunda yüz üç kişi hayatını kaybetmiş, yüzlerce kişi yaralanmıştır.

3. 1995 doğumlu olan başvurucu 11/10/2015 tarihinde Ankara Garı saldırısını protesto amacıyla İzmir'in Menemen ilçesinde düzenlenen gösteri yürüyüşüne katılmıştır. Gösteride alınan kamera görüntülerine dayanılarak başvurucu; terör örgütüne üye olmak, terör örgütü propagandası yapmak, 6/10/1983 tarihli ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet, kamu malına zarar verme suçlarını işlediği iddiasıyla 20/1/2016 tarihinde gözaltına alınmıştır.

4. Menemen Sulh Ceza Hakimliğinin 19/1/2016 tarihli 2016/45 D. İş sayılıarama elkoyma kararı gereği başvurucunun evinde arama yapıldığı esnada başvurucu, ağlamakta olan babasına söylediği sözler sebebiyle anılan suçlara ilaveten, görevi yaptırmamak için direnme ve kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçlarını da işlediği iddiasıyla 21/1/2016 tarihinde tutuklanmıştır.

5. Karşıyaka 2. Ağır Ceza Mahkemesi (Mahkeme), başvurucunun terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek, terör örgütü prapogandası yapmak, 2911 sayılı Kanun'a muhalefet, birden fazla kişi ile birlikte silahla görev yaptırmamak için etkin direnme, kamu malına zarar verme ve kamu görevlisine görevinden dolayı zincirleme hakaret suçlarını işlediği kanaatine vararak her bir suç yönünden ayrı ayrı hapis cezası verilmesine 11/7/2017 tarihinde karar vermiştir. Söz konusu kararda başvurucunun kamu görevlisine görevinden dolayı zincirleme hakaret suçunu işlediği kanaatiyle 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezası verilmiştir.

6. Kararın istinaf edilmesi üzerine İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesitarafından başvurucunun istinaf talebi kabul edilmiş ve dosya mahkemeye gönderilmiştir. Bunun üzerine mahkeme tarafından yapılan incelemede, diğer suçlar yönünden hükmedilen hapis cezalarına ilaveten başvurucunun kamu görevlisine görevinden dolayı zincirleme hakaret suçunu da işlediği kanaatine varıldığından 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına 25/12/2018 tarihinde karar verilmiştir.

7. Karar yeniden istinaf edilmiş olup İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesince yapılan incelemede mahkeme kararı esas ve usul yönünden hukuka uygun bulunmuş, kamu görevlisine görevinden dolayı zincirleme hakaret suçu için verilen cezaya dair istinaf isteminin reddine temyiz yolu açık olmak üzere 16/3/2021 tarihinde karar verilmiştir.

8. Başvurucu 14/4/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur. Başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

9. Anayasa'nın 148. maddesinin (3) numaralı fıkrasının son cümlesi şöyledir:

"Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şarttır."

10. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un "Bireysel başvuru hakkı" kenar başlıklı 45. maddesinin (2) numaralı fıkrası şöyledir:

"İhlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için kanunda öngörülmüş idari ve yargısal başvuru yollarının tamamının bireysel başvuru yapılmadan önce tüketilmiş olması gerekir."

11. Anılan Anayasa ve Kanun hükümlerine göre bireysel başvuru yoluyla Anayasa Mahkemesine başvurabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması gerekir. Temel hak ve özgürlüklere saygı, devletin tüm organlarının anayasal ödevi olup bu ödevin ihmal edilmesi nedeniyle ortaya çıkan hak ihlallerinin düzeltilmesi idari ve yargısal makamların görevidir. Bu nedenle temel hak ve özgürlüklerin ihlal edildiğine ilişkin iddiaların öncelikle derece mahkemeleri önünde ileri sürülmesi, bu makamlar tarafından değerlendirilmesi ve bir çözüme kavuşturulması esastır (Ayşe Zıraman ve Cennet Yeşilyurt, B. No: 2012/403, 26/3/2013, § 16).

12. Başvuru yollarının tüketilip tüketilmediği, ilke olarak Anayasa Mahkemesine başvurunun yapıldığı tarihteki duruma bakılarak değerlendirilir. Ancak Anayasa Mahkemesi bazı durumlarda bireysel başvuru yapıldıktan sonra oluşturulan yeni başvuru yollarının tüketilmesi gerektiğine de karar verebilir. Özellikle belli konulardaki sorunlara çözüm bulmak amacıyla sonradan oluşturulmuş bir yol söz konusu ise ikincillik ilkesi, o konudaki temel hak ve özgürlüklerin ihlali iddialarının -bu yol vasıtasıyla- öncelikle idari ve yargısal makamlarca değerlendirilmesine imkân tanınmasını gerekli kılabilir (bazı değişikliklerle bkz. Sait Orçan, B. No: 2016/29085, 19/7/2017, § 35).

13. Somut olayda 17/10/2019 tarihli ve 7188 sayılı Kanun'un 29. maddesi ile 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 286. maddesine eklenen (3) numaralı fıkra kapsamındaki suçlarla ilgili olarak daha önce bölge adliye mahkemeleri ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar bakımından sonradan temyiz kanun yolu açılmıştır. Bu doğrultuda İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinin 16/3/2021 tarihinde verdiği kararda, başvurucuya kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçunu işlediğinden bahisle verilen hapis cezasına karşı temyiz yolunun açık olduğu açıkça belirtilmiştir.

14. Açıklanan gerekçelerle başvurunun başvuru yollarının tüketilmemiş olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 10/1/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.