I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, fazladan infaz edilen ceza nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ilişkindir.

A. Ceza Davasına İlişkin Süreç

2. İstanbul 42. Asliye Ceza Mahkemesi (Asliye Ceza Mahkemesi) tarafından 18/4/2017 tarihinde başvurucunun kasten yaralama suçundan 1 yıl 15 gün hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiştir.

3. 9/5/2017 tarihinde başvurucu hakkındaki mahkûmiyet hükmünün istinaf edilmeksizin kesinleştiğine ilişkin kesinleşme şerhi ve söz konusu cezanın infazına yönelik ceza fişi düzenlenmiştir.

4. 3/8/2017 tarihinde düzenlenen müddetnameye göre kasten yaralama suçundan 1 yıl 15 gün hapis cezasıyla cezalandırılan başvurucu, 1/8/2017 tarihinde ceza infaz kurumuna alınmış ve bir günlük gözaltı süresi mahsup edilerek öngörülen koşullu salıverilme tarihi 12/5/2018 olarak belirlenmiştir. Başvurucu, düzenlenen müddetnameye göre 15/8/2018 tarihinde hak ederek tahliye edilecektir.

5. Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) kayıtlarına göre başvurucu 4/8/2017 tarihinde denetimli serbestlik tedbiriyle serbest bırakılmıştır.

6. Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 13/10/2018 tarihinde düzenlenen yazıya göre başvurucunun mahkûmiyeti 15/8/2018 tarihinde infaz edilmiş ve buna ilişkin yerine getirme fişi düzenlenmiştir.

7. 24/5/2021 tarihinde başvurucu, Asliye Ceza Mahkemesinin mahkûmiyete ilişkin kararının usulüne uygun olarak tebliğ edilmediğini ifade ederek eski hâle getirme ve istinaf talebinde bulunmuştur.

8. 16/3/2022 tarihinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 11. Ceza Dairesi (Bölge Adliye Mahkemesi) tarafından Asliye Ceza Mahkemesi kararına yönelik istinaf talebinin düzeltilerek esastan reddine karar verilmiştir. Kararın ilgili kısmı şu şekildedir:

"... Sanık Mehmet Fatih SÖNMEZ' e 7201 sayılı Yasa'nın 10 maddesine göre bilinen adrese usulüne uygun tebligat evrakı gönderilmeden tebliğ evrakına mernis adresi şerhi verilerek Tebligat Kanunu'nun 21/2. maddesine göre doğrudan mernis adresine yapılan gerekçeli karar tebliğinin usulsüz olduğu, bu nedenle sanığın istinaf talebinin süresinde kabul edilerek istinaf talebinin incelenmesinde;

Sanığın eylemini hal ve koşullara göre kaldığı haksız tahrik altında işlediği gözetilerek hakkında TCK'nun 29.maddesinin uygulanmaması suretiyle fazla ceza tayin edilmesi usul ve yasaya aykırı ise de; bu hususun yeniden yargılama yapılmaksızın düzeltilmesi mümkün olduğundan, TCK'nun 86/1 maddesi uyarınca belirlenen 1 yıl hapis cezasının, aynı Kanun'un 87/3 maddesi uyarınca 1/4 oranında arttırım yapılarak cezasının 1 yıl 3 ay hapis cezasının, aynı Kanun'un 29.maddesi uyarınca 1/3 oranında indirim yapılarak cezasının 10 ay hapis cezası, yine aynı Kanun'un 62.maddesi uyarınca 1/6 oranında indirim yapılarak sonuç cezasının 8 ay 10 gün hapis cezası olarak belirlenmesi ve kararın diğer bölümlerinin aynen korunması suretiyle hükmün sair yönleri usul ve Yasa'ya uygun olduğundan, sanığın yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun 5271 sayılı CMK'nun 280/1-a maddesinin ilk cümlesi uyarınca hukuka aykırılık DÜZELTİLEREK ESASTAN REDDİNE... [karar verildi.]"

9. 28/6/2022 tarihinde başvurucunun kasten yaralama suçundan mahkûmiyetinin Bölge Adliye Mahkemesi kararı ile 16/3/2022 tarihinde kesinleştiğine ilişkin kesinleşme şerhi düzenlenmiştir. Söz konusu belgede başvurucunun 9/5/2017 tarihinde kesinleşen mahkûmiyet kararının infaz edildiği belirtilmiştir.

B. Uyarlama Talebine İlişkin Süreç

10. Başvurucu 7/9/2022 tarihinde lehe olan yasa değişikliklerini gözeterek uyarlama talebinde bulunmuş, 15/9/2022 tarihinde Asliye Ceza Mahkemesi tarafından talebin reddine itiraz yolu açık olmak üzere karar verilmiştir. Kararın ilgili kısmı şu şekildedir:

"... Mahkememizin 18/04/2017 tarih ve 2016/3 esas 2017/191 karar sayılı ilamı ile hükümlü hakkında Kasten Yaralama suçundan TCK nun 86/1, 86/3, 62/1, 53/1,maddeleri uyarınca sonuç olarak 1 yıl 15 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına, karar verildiği, hükmün istinaf edilmeden 09/05/2017 tarihinde kesinleştirilerek aynı tarihte infaz edilmek üzere Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildiği, infazın yerine getirildiği, hükümlünün eski hale getirme talebinde bulunduğu, dosyanın eski hale getirme talepli olarak istinafa gönderildiği, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 11. Ceza Dairesince yapılan inceleme neticesinde hükümlünün eski hale getirme talebi kabul edilerek, yapılan inceleme neticesinde hükümlünün sonuç cezasının 8 ay 10 gün hapis cezası olarak belirlendiği, mahkememizce ilamın bu hali ile kesinleştirildiği görülmüştür.

Hükümlü bulunduğu cezaevi müdürlüğü aracılığıyla mahkememize sunmuş olduğu dilekçesinde; basit yargılama usulü ve lehe olan tüm hükümlerin uygulanmasını talep etmiş ise de,hükümlü ile ilgili lehe bir düzenleme bulunmadığı, ilamın ilgili istinaf dairesince incelenerek kesinleştiği anlaşıldığından, hükümlünün talebinin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur..."

11. Söz konusu karar 21/9/2022 tarihinde başvurucuya Ceza İnfaz Kurumu aracılığıyla tebliğ edilmiştir.

12. Başvurucu, Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf talebinin düzeltilerek esastan kesin olarak reddine ilişkin nihai hükmü 8/11/2022 tarihinde öğrendiğini ifade ederek 17/11/2022 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

13. Adli yardım talebinin kabulüne Komisyonca karar verilmiştir. Başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

C. Bireysel Başvuru Sonrası Süreç

14. Başvurucu 31/7/2024 tarihinde fazladan infaz ettiği cezanın hâlen ceza infaz kurumunda infaz edilmekte olan başka bir mahkûmiyete ilişkin cezadan mahsubunu talep etmiştir.

15. Fethiye İnfaz Hâkimliği (İnfaz Hâkimliği) tarafından 7/8/2024 tarihinde başvurucunun Asliye Ceza Mahkemesinin mahkûmiyet kararına dayalı olarak fazladan infaz ettiği 98 günlük sürenin mahsubuna karar verilmiştir. Kararın ilgili kısmı şu şekildedir:

"... 5275 sayılı Yasa'nın 108/1. maddesinde şartla tahliye oranının 7242 sayılı Yasa ile 2/3 olarak belirlendiği, ancak infaz rejimine ilişkin lehe yasal değişiklik nedeniyle fazlaya ilişkin yatar sürenin mahsubunun mümkün olmadığı, ancak hükümlünün maddi ceza hukukundan kaynaklı lehe karar verilmesi suretiyle maddi cezanın azalması yönündeki fazla yatar süresinin mahsup edilmesinin mümkün olduğu, hükümlünün 1 yıl 15 gün hapis cezasına ilişkin 3/4 şartla tahliye oranı üzerinden yatar süresinin 285 gün olduğu, 8 ay 10 gün hapis cezasına ilişkin 3/4 şartla tahliye oranı üzerinden yatar süresinin ise 187 gün olduğu, 1 yıl 15 gün hapis cezasının infaz edilmiş olduğu dikkate alındığında 285-187 = 98 gün fazla yatar süresinin bulunduğu, bu sürenin mahsubunun mümkün olduğu, hükümlünün infaz etmekte olduğu cezanın suç tarihinin (01/12/2019) şahsi hürriyeti kısıtlayıcı halin bulunduğu İstanbul 42. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 2016/3 Esas, 2017/191 Karar sayılı ilamının kesinleşme tarihinden (16/03/2022) önce olduğu ve mahsup şartlarının oluştuğu anlaşılmakla, hükümlünün mahsup talebinin kabulü ile İstanbul 42. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 2016/3 Esas, 2017/191 Karar sayılı dosyasında fazladan infaz ettiği 98 gün sürenin infaz etmekte olduğu cezasından mahsubuna dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir..."

16. 20/12/2024 tarihinde düzenlenen müddetnameye göre başvurucunun fazladan infaz ettiği 3/2/2018 ile 12/5/2018 tarihleri arasındaki 98 günlük sürenin mahsup edildiği anlaşılmaktadır.

II. DEĞERLENDİRME

17. Başvurucu, fazladan infaz ettiği süre nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür. Adalet Bakanlığı (Bakanlık) görüşünde, yapılacak incelemede Anayasa ve mevzuat hükümleri doğrultusunda somut olayın kendine özgü koşullarının gözönüne alınması gerektiği bildirilmiştir. Başvurucu, Bakanlığın görüşüne karşı beyanda bulunmamıştır.

18. Başvuru, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı kapsamında incelenmiştir.

19. Başvurucu, Asliye Ceza Mahkemesinin 18/4/2017 tarihinde verdiği mahkûmiyet kararına bağlı olarak 1/8/2017 ile 4/8/2017 tarihleri arasında hükümlü olarak ceza infaz kurumunda barındırılmıştır (bkz. §§ 3, 4). Denetimli serbestlik kararı ile serbest bırakıldığı anlaşılan başvurucu 15/8/2018 tarihinde cezasını infaz etmiştir (bkz. § 6). Başvurucunun tebliğ usulsüzlüğüne dayalı itirazını kabul eden Bölge Adliye Mahkemesi başvurucunun mahkûmiyetine ilişkin olarak 1 yıl 15 günlük hapis cezasını 8 ay 10 gün hapis cezası olarak düzelterek istinaf talebini esastan kesin olarak reddetmiştir (bkz. §§ 7, 8). Başvurucunun bireysel başvuru sonrası ilettiği mahsup talebi İnfaz Hâkimliği tarafından 7/8/2024 tarihinde kabul edilmiş, 20/12/2024 tarihli müddetnamede fazladan infaz edilen 98 günlük sürenin mahsup edildiği görülmüştür (bkz. §§ 14-16).

20. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) 80. maddesi şöyledir:

“(1) Bölümler ya da komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hallerde düşme kararı verilebilir:

…

ç) Bölümler ya da Komisyonlarca saptanan herhangi bir başka gerekçeden ötürü, başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi.

(2) Bölümler ya da Komisyonlar; yukarıdaki fıkrada belirtilen nitelikteki bir başvuruyu, Anayasanın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde incelemeye devam edebilir.”

21. İçtüzük'ün 80. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereğince feragat, başvurunun takipsiz bırakılması, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması veya başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi hâlinde düşme kararı verilebilir (S.Ö. [2. B.], B. No: 2013/7087, 18/9/2014, § 23; Mehmet Emin Bülbül [2. B.], B. No: 2014/4463, 16/6/2016, §§ 46-48).

22. Somut olayda başvurucu, infaz ettiği 1 yıl 15 günlük hapis cezasının Bölge Adliye Mahkemesi tarafından 8 ay 10 gün olarak düzeltilmesi sonrası fazladan infaz ettiği ceza nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür. Diğer yandan bireysel başvuru yaptıktan sonra başvurucunun söz konusu sürenin mahsubu talebinde bulunduğu ve söz konusu talebin İnfaz Hâkimliği tarafından kabul edildiği, 20/12/2024 tarihinde anılan mahsubun yapılarak yeni bir müddetname tanzim edildiği görülmüştür. Bireysel başvurunun incelenmesi öncesinde başvurucunun hak ihlali iddiasının dayanağını teşkil eden fazladan infaz edilen sürenin başvurucunun talebi ile başkaca mahkûmiyete ilişkin cezadan mahsup edildiği görüldüğünden başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir nedenin kalmadığı anlaşılmıştır.

23. Bunun yanında Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) 80. maddesinin (2) numaralı fıkrasında öngörülen başvurunun incelenmesinin devamında Anayasa'nın uygulanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı herhangi bir durumun da söz konusu olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

24. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir nedenin kalmadığı anlaşıldığından İçtüzük’ün 80. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (ç) bendi gereğince başvurunun bu kısmının düşmesine karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir nedenin kalmaması nedeniyle DÜŞMESİNE,

B. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 2/10/2025 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.