TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
AZİZ YILDIRIM BAŞVURUSU (2)
|
(Başvuru Numarası: 2013/8404)
|
|
Karar Tarihi: 8/5/2014
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Alparslan ALTAN
|
Üyeler
|
:
|
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
|
|
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
|
|
Muammer TOPAL
|
|
|
M. Emin KUZ
|
Raportör
|
:
|
Recep ÜNAL
|
Başvurucu
|
:
|
Aziz YILDIRIM
|
Vekili
|
:
|
Av. Abdullah KAYA
|
I. BAŞVURUNUN
KONUSU
1. Başvurucu, hakkında
yürütülen soruşturmada görev alan Cumhuriyet Savcısı aleyhindeki şikâyetinin işleme
konulmaması nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri
sürmüştür.
II. BAŞVURU
SÜRECİ
2. Başvuru, 19/11/2013
tarihinde İstanbul 7. Asliye Ceza Mahkemesi vasıtasıyla yapılmıştır. Dilekçe ve
eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinde Komisyona sunulmasına engel bir
eksikliğin bulunmadığı tespit edilmiştir.
3. İkinci Bölüm Birinci
Komisyonunca, 3/1/2014 tarihinde, kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm
tarafından yapılmasına, dosyanın Bölüme gönderilmesine karar verilmiştir.
III. OLAY VE
OLGULAR
A. Olaylar
4. Başvuru formu ve eklerinde
ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:
5. Başvurucu, 1998 yılından
başvuruya konu olayların meydana geldiği tarihe kadar, Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanlığı
görevinde bulunmuştur.
6. İstanbul Cumhuriyet
Başsavcılığı (5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun mülga 250. maddesi ile
görevli) tarafından yürütülen ve kamuoyunda “şike
soruşturması” adıyla bilinen soruşturma kapsamında 3/7/2011 tarihinde
gözaltına alınmış ve 10/7/2011 tarihinde tutuklanmıştır.
7. Başvurucu, soruşturmayı
yürüten Cumhuriyet Savcısı hakkında, aynı soruşturma kapsamında aynı iddianame
numarası ile iki farklı iddianame imzalayıp mühürlediği iddiasıyla Hakimler ve Savcılar
Yüksek Kuruluna (HSYK) 20/2/2012 tarihli dilekçeyle şikayette
bulunarak ilgili Cumhuriyet Savcısının cezalandırılmasını talep etmiştir.
8. HSYK Genel Sekreterliğinin
26/6/2012 tarih ve 33561 sayılı yazısı ile başvurucunun şikayetini inceleyen
HSYK Üçüncü Dairesinin 3/5/2012 tarih ve 2012/3099 sayılı kararıyla 2802 sayılı
Hakimler ve Savcılar Kanunu’nun 97. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
gereğince şikayetin işleme konulmadığı bildirilmiştir.
Genel
Sekreterlik yazısının ilgili kısımları şöyledir:
“… görüldüğü üzere asıl olan UYAP kayıtlarının esas alınması
olduğu, nihai olarak da somut olayda karar verme ve takdir yetkisinin mahkeme
hâkimine ait olduğu,
Kaldı ki, yapıldığı iddia edilen yanlışlığın, kasten hareket
edilerek delil bütünlüğünü bozmak ve davanın esasına etki etme amacıyla
yapıldığı yönünde herhangi bir iddianın bulunmadığı gibi, bu yönde hareket
edildiğine dair delil de bulunmadığı, kaldı ki, iddia edilen hususun esası
etkileyen ve delil bütünlüğü ile yargılama sonucuna etki eden bir durum
olmadığı,
Bir kısım iddianın ise, maddi hatanın düzeltilmesine yönelik
bir işlem olduğunun anlaşıldığı, ileri sürülen iddianın yargılamaya olumsuz
herhangi bir etkisinin bulunmadığı, iddianamenin mahkemeye verildiği tarihin
gerek UYAP ortamında, gerekse fiziki ortamda kayıtlı
olduğu,
…”
Başvurucu
HSYK Üçüncü Dairesine, 16/7/2012 tarihli dilekçe ile başvuruda bulunarak, şikayetin işleme konulmamasına dair karara ilişkin olarak
yeniden inceleme talebinde bulunmuştur.
9. Başvurucunun yeniden
inceleme talebini inceleyen HSYK Üçüncü Dairesinin 14/11/2012 tarih ve 2012/920
sayılı kararıyla “kararın kaldırılmasını
gerektiren herhangi bir delil ve durumun bulunmadığı” gerekçesiyle,
başvurucunun talebinin reddine karar verilmiştir. Başvurucu bu karara karşı
HSYK Genel Kuruluna itiraz yoluna başvurmuştur.
10. Başvurucunun itirazını
inceleyen HSYK Genel Kurulunun 19/6/2013 tarih ve 2013/524 sayılı kararıyla “yeniden inceleme talebinin reddine ilişkin kararın
yerinde olduğu” gerekçesiyle, başvurucunun itirazının oy birliğiyle
ve kesin olarak reddine karar verilmiştir. Bu karar başvurucuya 7/11/2013
tarihinde tebliğ edilmiştir.
B. İlgili
Hukuk
11. 24/2/1983 tarih ve 2802
sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun 97. maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi şöyledir:
“Hâkim ve savcılar hakkında;
a) Belli bir konuyu içermeyen veya somut delile dayanmayan,
…
İhbar ve şikâyetler işleme konulmaz.”
IV. İNCELEME VE
GEREKÇE
12. Mahkemenin 8/5/2014
tarihinde yapmış olduğu toplantıda, başvurucunun 19/11/2013 tarih ve 2013/8404
numaralı bireysel başvurusu incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun
İddiaları
13. Başvurucu, soruşturma
sonucunda hakkında iki farklı iddianame düzenlendiğini, suçlanan kişinin
hakkındaki suçlamalardan haberdar olabilmesi ve savunmasını yapabilmesinin bir
gereklilik olduğunu, buna rağmen ortada iki farklı iddianame olması nedeniyle
hangi iddianamenin yargılamaya esas alınacağını bilemediği, bu duruma
istinaden, iddianameyi düzenleyen Cumhuriyet Savcısı hakkında şikâyetçi
olduğunu, ancak şikâyetinin HSYK tarafından işleme konulmadığını, Cumhuriyet
Savcısı hakkında soruşturma açılmamasının adil yargılanma hakkını güvencesiz
bıraktığını, bu nedenle adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüş,
Anayasa’nın 159. maddesinin onuncu fıkrasındaki meslekten çıkarma cezasına
ilişkin olanlar dışındaki HSYK işlemlerini yargı denetimi dışında bırakan
düzenlemenin, Anayasa’nın 36., 37. ve 38. maddelerine aykırı olduğunu ve
iptalini, ilgili Cumhuriyet Savcısı hakkında soruşturma açılmasına karar
verilmesini talep etmiştir.
B. Değerlendirme
14. Başvurucunun, ihlal
iddialarına konu olan olay ve olguları, HSYK işlemlerine dayandırdığı (§ 13) ve
ilgili Cumhuriyet Savcısı hakkında soruşturma açılmasını temine yönelik bir
karar verilmesini talep ettiği anlaşılmaktadır.
15. 30/3/2011 tarih ve 6216
sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un “Bireysel başvuru hakkı” kenar başlıklı 45.
maddesinin (3) numaralı fıkrası şöyledir:
“Yasama işlemleri ile düzenleyici idari işlemler aleyhine
doğrudan bireysel başvuru yapılamayacağı gibi Anayasa Mahkemesi kararları ile
Anayasanın yargı denetimi dışında bıraktığı işlemler de bireysel başvurunun
konusu olamaz.”
16. Anayasa’nın “Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu” kenar
başlıklı 159. maddesinin onuncu fıkrası şöyledir:
“Kurulun meslekten çıkarma cezasına ilişkin olanlar
dışındaki kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamaz.”
17. 6216 sayılı Kanun’un 45.
maddesinin (3) numaralı fıkrası gereğince, Anayasa’nın yargı denetimi dışında
bıraktığı işlemler bireysel başvuru konusu olamazlar. Anayasa’nın 159.
maddesinin onuncu fıkrası ile de HSYK’nın meslekten
çıkarma cezası dışındaki kararları yargı denetimi dışında bırakılmıştır.
18. Başvuru konusu olayda
başvurucu, kendisi hakkında yürütülen soruşturmada görev alan Cumhuriyet
savcısı hakkında yaptığı şikâyet sonucunda şikâyetin işleme konulmamasına ve
yeniden inceleme talebinin reddine dair HSYK Üçüncü Dairesinin kararları ile
HSYK Genel Kurulunun yeniden inceleme talebine ilişkin karara karşı itirazının
reddine dair kararları nedeniyle anayasal haklarının ihlal edildiğinden bahisle
bireysel başvuruda bulunmuştur. Anayasa’nın 159. maddesinin onuncu fıkrası
gereğince HSYK’nın anılan kararları aleyhine yargı
mercilerine başvurulması mümkün değildir. Dolayısıyla başvuru konusu işlem,
Anayasa’nın yargı denetimi dışında bıraktığı işlemlerden olduğundan bireysel
başvuruya konu olamaz (B. No: 2013/1581, 16/4/2013, § 15).
19. Açıklanan nedenlerle,
Anayasa’nın yargı denetimi dışında bıraktığı bir işleme karşı yapıldığı
anlaşıldığından başvurunun, diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden
incelenmeksizin “konu bakımından yetkisizlik”
nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Başvurunun,
“konu bakımından yetkisizlik”
nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA, yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde
bırakılmasına, 8/5/2014 tarihinde OY BİRLİĞİYLE karar verildi.