TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
AHMET YILDIRIM BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/10354)
|
|
Karar Tarihi: 6/12/2017
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Engin
YILDIRIM
|
Üyeler
|
:
|
Serdar
ÖZGÜLDÜR
|
|
|
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
|
|
Recep
KÖMÜRCÜ
|
|
|
M. Emin KUZ
|
Raportör
|
:
|
Recep KAPLAN
|
Başvurucu
|
:
|
Ahmet
YILDIRIM
|
Vekili
|
:
|
Av. Ayşe
KAYMAK İSBİR
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, bir İnternet sitesi hakkında verilen erişimin
engellenmesi kararının kaldırılmaması nedeniyle ifade özgürlüğünün ihlal
edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 16/6/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm
tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
(Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık görüşünü bildirmiştir.
7. Başvurucu, Bakanlığın görüşüne karşı süresinde beyanda
bulunmuştur.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ve Ulusal
Yargı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla erişilen bilgi ve belgeler
çerçevesinde olaylar özetle şöyledir:
9. Başvurucu 1983 doğumlu olup İstanbul’da ikamet etmektedir.
Olayların geçtiği tarihte başvurucu, Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar
Mühendisliği Bölümünde doktora öğrencisidir. Başvurucu http://sites.google.com (yer sağlayıcı
site) adlı İnternet sitesi üzerinden akademik çalışmalarını ve çeşitli
konulardaki düşünce ve görüşlerini yayımladığıve bu
konulara ilişkin ilgililerin öneri ve eleştirilerini alabildiğikendi
adına bir İnternet sitesi oluşturmuştur.
10. Denizli 2. Sulh Ceza Mahkemesi 23/6/2009 tarihinde
Atatürk’ün manevi hatırasına hakaret içerikli ifadelerin bulunduğu bir İnternet
sitesinin sahibine karşı yürütülen soruşturma çerçevesinde erişimin engellenmesi
kararı almıştır. Bu Karar, infazı için Telekomünikasyon İletişimBaşkanlığına(TİB)tebliğ
edilmiş, ancak TİB'in Denizli Cumhuriyet
Başsavcılığına gönderdiği yazıda yer sağlayıcı sitenin adresinin kayıtlı ve
yurt dışı kaynaklı olduğu, bu alan adı ile ilgili olarak TİB'den
yer sağlayıcılık faaliyet belgesinin alınmadığı, erişimin engellenmesinin alan
adı veya IP adresi olarak erişim engelleme şeklinde uygulanabileceği
belirtilerek mahkeme kararının değiştirilmek suretiyle düzeltilmesi ya da
kararın itirazı incelemeye yetkili merciye
gönderilmesi talep edilmiştir. Bunun üzerine Denizli 2. SulhCeza
Mahkemesi TİB'in talebini kabul etmiş ve 24/6/2009
tarihinde, 23/6/2009 tarihli kararını düzelterek yer sağlayıcı siteye erişimin
tamamen engellenmesi kararı almıştır. TİB, bu kararı uygulayarak yer sağlayıcı
siteye erişimi tamamen engellemiştir.
11. Başvurucu, kendi sitesine girmeye çalıştığında aşağıdaki
bilgileri içeren erişimin engellenmesi kararıyla karşılaşmıştır:
"Denizli 2. Sulh Ceza Mahkemesi'nin 24/06/2009
tarih ve 2009/392 nolu KORUMA TEDBİRİ kapsamında bu
internet sitesi (sites.google.com) hakkında verdiği karar Telekomünikasyon
İletişim Başkanlığı'nca uygulanmaktadır."
12. Denizli 2. SulhCeza Mahkemesinin
erişimin engellenmesi kararına karşı başvurucunun itirazı Denizli 4. Asliye
Ceza Mahkemesince 13/7/2009 tarihinde reddedilmiştir.
13. Öte yandan erişimin engellenmesi kararı alınan soruşturmada,
Denizli Cumhuriyet Başsavcılığı yetkisizlik kararı vererek dosyayı İzmir
Cumhuriyet Başsavcılığına göndermiştir. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı da yurt
dışında bulunan şüphelilerin açık adres ve kimliklerinin tespit edilemediği
gerekçesiyle 25/3/2011 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığına karar vermiştir.
14. Bu arada başvurucu 10/1/2010 tarihinde ifade özgürlüğünün
ihlal edildiği iddiasıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) başvurmuştur.
AİHM, bu başvuruda "hukuken öngörülmüş olma" koşulunun sağlanmadığı
gerekçesiyle 18/12/2012 tarihinde ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar
vermiştir.
15. 25/3/2011 tarihli kovuşturmaya yer olmadığına dair karar ve AİHM'in 18/3/2013 tarihinde kesinleşen 18/12/2012 tarihli
ihlal kararı üzerine başvurucu 21/1/2014 tarihli dilekçeyle İzmir Cumhuriyet
Başsavcılığından erişim engelinin kaldırılmasını talep etmiştir.
16. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı 13/3/2014 tarihinde TİB'e müzekkere yazarak erişimin engellenmesine gerekçe
olan içeriklerin hâlâ bulunup bulunmadığının tespit edilmesini, içerik yoksa
erişim engelinin kaldırılmasını istemiş ve içerik varsa sadece erişimin
engellenmesine gerekçe olan sitenin kapatılmasının mümkün olup olmadığını
sormuştur. TİB 7/4/2014 tarihli yazısında söz konusu URL adresine
ulaşılamadığını belirtmiştir.
17. Öte yandan TİB 2/4/2013 tarihli yazısıyla, anılan AİHM
kararını İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına bildirerek Başsavcılığın bu kararı
dikkate alarak soruşturma dosyasını değerlendirmesini ve sonucundan TİB'e bilgi vermesini talep etmiştir. Bu talep konusunda
İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı herhangi bir girişimde bulunmamıştır.
18. Başvurucunun erişim engelinin kaldırılması talebiyle İzmir
Cumhuriyet Başsavcılığına verdiği 13/5/2014 tarihli ek dilekçesine İzmir
Cumhuriyet Başsavcılığının 28/5/2014 tarihli yazısıyla; TİB'in
7/4/2014 tarihli yazısında erişimin engellenmesi kararının gerekçesini
oluşturan URL adresine ulaşılamadığını bildirdiği, sorunun teknik bir nedenden
kaynaklanabileceği ve bu hususun TİB tarafından çözülmesi gerektiği, Atatürk'ün
manevi hatırasına hakaret eden içeriklerin bulunması durumunda erişimin
engellenmesi kararının kaldırılmasının yasal olarak mümkün olmadığı şeklinde
cevap verilmiştir.
19. Başvurucu 16/6/2014 tarihinde bireysel başvuruda
bulunmuştur.
20. Hâlihazırda erişime açık olduğu görülen yer sağlayıcı
sitenin 2014 yılı Haziran ayı sonundan bu yana erişime
açık olduğu yönünde bilgiler bulunmaktadır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
21. Mahkemenin 6/12/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları ve Bakanlık Görüşü
22. Başvurucu; yer sağlayıcı site hakkında verilen erişimin
engellenmesi kararının kaldırılmaması nedeniyle ifade özgürlüğünün, bilim ve
sanat hürriyetinin, adil yargılanma hakkının ve etkili başvuru hakkınınihlal edildiğini ileri sürmüştür.
23. Bakanlık görüşünde; 24/6/2014 tarihinde yer sağlayıcı siteye
erişim engelinin kaldırıldığı ve bu nedenle başvurucunun mağdur sıfatının
kalmadığı ayrıca AİHM tarafından verilen ihlal kararı ile yer sağlayıcı siteye
erişim engelinin kaldırıldığı dönem arasında geçen sürenin AİHM kararlarının
icrasına ilişkin prosedürden kaynaklandığı ve bu sürecin ifade özgürlüğüne yeni
bir müdahale teşkil etmediği belirtilmiştir.
24. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyanında önceki
görüşlerini tekrar etmiştir. Başvurucu ayrıca; başvuruyu yaptığı anda mağdur
statüsünün bulunduğunu, yetkili makamların erişim engelinin kaldırılması
yönündeki taleplerini yerine getirmemesi nedeniyle Anayasa Mahkemesine bireysel
başvuru yapmak zorunda bırakıldığını bu nedenle lehe vekalet ücretine ve yargılama
giderlerinin iadesine karar verilmesi gerektiğini ifade etmiştir.
B. Değerlendirme
24. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 80.
maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c) bendi gereği Anayasa Mahkemesi, ihlalin
ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması hâlinde başvurunun düşmesine karar
verebilir (S.Ö., B. No:
2013/7087, 18/9/2014, § 23).
25. Başvuru konusu olayda, başvurucunun şikâyetine konu erişim
engelinin başvurucu bireysel başvuru yaptıktan kısa bir süre sonra kaldırıldığı
anlaşılmaktadır (bkz. §§ 19, 20). Hakkında erişimin engellenmesi kararı verilen
yer sağlayıcı sitenin hâlihazırda da erişime açık olduğu görülmektedir.
26. Somut olayda ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılarak
başvurucunun mağdurluk statüsünün sona erdiği ve başvurunun incelenmesine devam
edilmesini gerektiren bir husus bulunmadığı anlaşılmaktadır.
27. Açıklanan nedenlerle başvurunun düşmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurunun DÜŞMESİNE,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 6/12/2017
tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.