I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 27/6/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia dışındaki iddialar yönünden kısmi kabul edilmezlik kararı verilerek makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia yönünden başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

8. Başvurucu, Gaziantep Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğünde gümrük muayene memuru olarak çalışmakta iken hakkında disiplin soruşturması açılmıştır.

9. Mülga (kapatılan) Gümrük Müsteşarlığı Yüksek Disiplin Kurulunun 10/1/2001 tarihli ve 01 sayılı kararı ile başvurucunun meslekten çıkarılmasına karar verilmiştir.

10. Başvurucu tarafından belirtilen işlem aleyhineiptal davası açılmıştır.

11. Gaziantep İdare Mahkemesinin 28/3/2002 tarihli ve E.2001/611, K.2002/507 sayılı kararı ile davanın reddine hükmedilmiştir.

12. Başvurucunun temyizi üzerine Danıştay Onikinci Dairesinin 18/6/2003 tarihli ve E.2002/5140, K.2003/1891 sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün onanmasına karar verilmiştir.

13. Başvurucunun karar düzeltme istemi, aynı Dairenin 8/10/2004 tarihli ve E.2003/5428, K.2004/2959 sayılı kararı ile kabul edilmiştir.

14. Mülga Gümrük Müsteşarlığı Yüksek Disiplin Kurulunun 18/4/2005 tarihli ve 2005/1 sayılı kararı ile başvurucunun meslekten çıkarılmasına karar verilmiştir.

15. Başvurucu tarafından belirtilen işlem aleyhine 12/7/2005 tarihinde iptal davası açılmıştır.

16. Gaziantep 1. İdare Mahkemesinin 27/12/2007 tarihli ve E.2005/163, K.2007/1747 sayılı kararı ile dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.

17. Davalı idarenin temyizi üzerine Danıştay Onikinci Dairesinin 30/12/2008 tarihli ve E.2008/2241, K.2008/7432 sayılı kararı ile bozma kararı verilmiştir.

18. Bozma kararına uyularak yapılan yeniden incelemede, Gaziantep 1. İdare Mahkemesinin 25/3/2009 tarihli ve E.2009/230, K.2009/372 sayılı kararı ile davanın reddine hükmedilmiştir.

19. Başvurucunun temyizi üzerine Danıştay Onikinci Dairesinin 14/11/2011 tarihli ve E.2009/6319, K.2011/5808 sayılı kararı ile bozma kararı verilmiştir.

20. Davalı idarenin karar düzeltme istemi, aynı Dairenin 19/2/2014 tarihli ve E.2012/1325, K.2014/940 sayılı kararı ile reddedilmiş; İlk Derece Mahkemesinin davanın reddi kararının onanmasına hükmedilmiştir.

21. Başvurucu 27/6/2014 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

22. Mahkemenin 10/5/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

23. Başvurucu, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

A. Gaziantep 1. İdare Mahkemesinin 27/12/2007 tarihli ve E.2005/163, K.2007/1747 Sayılı Kararı Kapsamında Yürütülen Yargılamada Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

1. Kabul Edilebilirlik Yönünden

24. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

2. Esas Yönünden

25. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin idari yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Selahattin Akyıl, B. No: 2012/1198, 7/11/2013, §§ 45, 47).

26. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin idari yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Selahattin Akyıl, § 41).

27. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda yaklaşık 8 yıl 7 aylık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

28. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

B. Gaziantep İdare Mahkemesinin 28/3/2002 tarihli ve E.2001/611, K.2002/507 Sayılı Kararı Kapsamında Yürütülen Yargılamada Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

29. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un geçici 1. maddesinin (8) numaralı fıkrası uyarınca Anayasa Mahkemesinin zaman bakımından yetkisinin başlangıcı 23/9/2012 tarihi olup bu tarihten sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılan bireysel başvurular incelenebilir (Zafer Öztürk, B. No: 2012/51, 25/12/2012, § 17).

30. Somut olayda, başvuru konusu kararın 23/9/2012 tarihinden önce (8/10/2004 tarihinde, bkz. § 13) kesinleştiği anlaşılmıştır.

31. Açıklanan nedenlerle başvurunun, diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin zaman bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

32. 6216 sayılı Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”

33. Başvurucu, tazminat talebinde bulunmuştur.

34. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

35. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvurucuya net 9.600 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

36. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harçtan oluşan yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Gaziantep 1. İdare Mahkemesinin 27/12/2007 tarihli ve E.2005/163, K.2007/1747 sayılı kararı kapsamında yürütülen yargılamada makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

2. Gaziantep İdare Mahkemesinin 28/3/2002 tarihli ve E.2001/611, K.2002/507 sayılı kararı kapsamında yürütülen yargılamada makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın zaman bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Başvurucuya net 9.600 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

D. 206,10 TL harçtan oluşan yargılama giderinin BAŞVURUCUYA ÖDENMESİNE,

E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

F. Kararın bir örneğinin Gaziantep 1. İdare Mahkemesine (E.2005/163, K.2007/1747) GÖNDERİLMESİNE,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 10/5/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.