TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
MUSTAFA ERGÜN GÜMÜŞ BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/12985)
|
|
Karar Tarihi: 20/7/2017
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Burhan ÜSTÜN
|
Üyeler
|
:
|
Serruh KALELİ
|
|
|
Nuri
NECİPOĞLU
|
|
|
Kadir ÖZKAYA
|
|
|
Rıdvan GÜLEÇ
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Leyla Nur
ODUNCU
|
Başvurucu
|
:
|
Mustafa
Ergün GÜMÜŞ
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 4/8/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine
ilişkin iddia dışındaki iddialar yönünden kısmi kabul edilmezlik kararı
verilerek makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia
yönünden başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından
yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle
şöyledir:
8. Ordu İl Sağlık Müdürlüğünün "Hizmet Binası ile Trafo
Arası Elektrik Bağlantı Sistemi Onarımı İşi" ihalesinde satın alma
komisyonu üyesi olarak görev yapan başvurucu hakkında, Sağlık Bakanlığı
müfettişlerince yapılan inceleme sonucunda düzenlenen raporda başvurucunun
14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125-/C-a maddesine
göre aylıktan kesme cezası ile tecziyesi teklif edilmiştir.
9. Ordu İl Sağlık Müdürlüğünün "Kit Karşılığı Tam Kan
Sayımı Cihazı Alımı İşi" ihalesinde satın alma komisyonu üyesi olarak
görev yapan başvurucu hakkında yapılan soruşturma sonucunda düzenlenen raporda,
başvurucunun 657 sayılı Kanun'un 125/C-a maddesi uyarınca aylıktan kesme cezası
ile tecziyesi teklif edilmiştir.
10. Getirilen teklifler doğrultusunda, 20/7/2007 tarihli ve
14602, 14595 sayılı işlemler ile 657 sayılı Kanun'un 125/C-a maddesi uyarınca
başvurucu her bir ihale dolayısıyla ayrı ayrı 1/8 oranında aylıktan kesme
cezası ile cezalandırılmıştır.
11. Başvurucu ile birlikte diğer şüpheliler hakkında görevi
ihmal, kamu kurum ve kuruluşlarının ihalesine fesat karıştırmak isnadıyla
başlatılan kovuşturmada Ordu Ağır Ceza Mahkemesinin 24/1/2013 tarihli ve
E.2006/236, K.2013/28 sayılı kararı ile başvurucunun beraatine
karar verilmiştir.
12. Başvurucu ve diğer iki görevli hakkında elektrik bağlantı
sistemi onarımı işinde idareyi zarara uğrattıkları iddiasıyla zarar tutarın
kendilerinden tahsili için açılan alacak davasında Ordu 1. Sulh Hukuk
Mahkemesinin 27/5/2010 tarihli ve E.2007/973, K.2010/471 sayılı kararı ile
davanın reddine karar vermiştir.
13. Başvurucu tarafından, uygulanan disiplin cezaları aleyhine
10/10/2007 tarihinde iptal davaları açılmıştır.
14. Ordu İdare Mahkemesinin 6/5/2008 tarihli ve E.2007/1195,
K.2008/523 sayılı kararı ile 14602 sayılı dava konusu işlem yönünden davanın
reddine hükmedilmiştir.
15. Başvurucunun temyizi üzerine Danıştay Onikinci
Dairesinin 31/5/2011 tarihli ve E.2008/5821, K.2011/2962 sayılı kararı ile İlk
Derece Mahkemesi hükmünün onanmasına karar verilmiştir.
16. Başvurucunun karar düzeltme istemi, aynı Dairenin 14/5/2014
tarihli ve E.2011/7649, K.2014/3748 sayılı kararı ile reddedilmiştir. Bu karar
9/7/2014 tarihinde başvurucuya tebliğ edilmiştir.
17. Ordu İdare Mahkemesinin 21/5/2008 tarihli ve E.2007/1196,
K.2008/602 sayılı kararı ile 14595 sayılı dava konusu işlem yönünden davanın
reddine hükmedilmiştir.
18. Başvurucunun temyizi üzerine, Danıştay Onikinci
Dairesinin 31/5/2011 tarihli ve E.2008/6033, K.2011/2963 sayılı kararı ile İlk
Derece Mahkemesi hükmünün onanmasına karar verilmiştir.
19. Başvurucunun karar düzeltme istemi, aynı Dairenin 14/5/2014
tarihli ve E.2011/7642, K.2014/3747 sayılı kararı ile reddedilmiştir. Bu karar
18/7/2014 tarihinde başvurucuya tebliğ edilmiştir.
20. Başvurucu 4/8/2014 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
21. Mahkemenin 20/7/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
22. Başvurucu, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini
ileri sürmüştür.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
23. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine
karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul
sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir
olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
24. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
idari yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak
davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra
aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam
eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının
ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Selahattin Akyıl, B. No: 2012/1198,
7/11/2013, §§ 45, 47).
25. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
idari yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın
karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama
sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki
menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Selahattin Akyıl, § 41).
26. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda
verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda ilk dava yönünden yaklaşık 6
yıl 7 aylık; ikinci dava yönünden yaklaşık 6 yıl 7 aylık yargılama sürelerinin
makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
27. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
28. 6216 sayılı Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası
şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
29. Başvurucu, maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur.
30. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
31. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında başvurucuya net 14.400 TL manevi tazminat ödenmesine karar
verilmesi gerekir.
32. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 207 TL harçtan oluşan
yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin
iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucuya net 14.400 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE,
tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. 207 TL harçtan oluşan yargılama giderinin BAŞVURUCUYA ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Ordu İdare Mahkemesine (E.2007/1195,
K.2008/523 ve E.2007/1196, K.2008/602) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
20/7/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.