TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
METİN BAYSAL VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası:2014/13202)
|
|
Karar Tarihi: 20/7/2017
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Burhan ÜSTÜN
|
Üyeler
|
:
|
Serruh KALELİ
|
|
|
Nuri
NECİPOĞLU
|
|
|
Kadir ÖZKAYA
|
|
|
Rıdvan GÜLEÇ
|
Raportör Yrd.
|
:
|
İsmail Emrah
PERDECİOĞLU
|
Başvurucular
|
:
|
1.Metin
BAYSAL
|
|
|
2. Mustafa
Yavuz UYGURLU
|
|
|
3. Ali
DEMİRKAN
|
|
|
4.
Abdülkadir ELBİR
|
Vekili
|
:
|
Av. Caner
ABACIOĞLU
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru; kamu kurum ve kuruluşları aleyhine verilmiş,
ekonomik değere ilişkin ve icra edilebilir bir yargı kararının uzun süre icra
edilmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 7/8/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm
tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
(Bakanlık) gönderilmiştir.
7. Konularının aynı olması nedeniyle 2014/13203, 2014/13209 ve
2014/13210 numaralı bireysel başvuru dosyalarının 2014/13202 numaralı bireysel
başvuru dosyası ile birleştirilmesine ve incelemenin 2014/13202 numaralı dosya
üzerinden yapılmasına karar verilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili
olaylar özetle şöyledir:
9. Başvurucular ekli tablonun (C) sütununda gösterilen İlk
Derece Mahkemelerinde, ekli tablonun (D) sütununda gösterilen tarihlerde
2/7/1941 tarihli ve 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Kanun
uyarınca kamusal görev ve yetkiler ile donatılan Aydın Çiftçi Malları Koruma
Başkanlığı aleyhine işçi ve işveren ilişkisinden kaynaklanan alacak davaları
açmışlardır.
10. Yargılamalar sonucu başvurucular lehine alacaklara
hükmedilmiş, İlk Derece Mahkemesi kararları Yargıtay 22. Hukuk Dairesince ekli
tablonun (G) sütununda yer verilen tarihlerde onanmış ve kararlar
kesinleşmiştir.
11. Başvurucular muhtelif tarihlerde, ilgili idare ise
22/12/2016 tarihinde Mahkeme kararları ile belirlenen alacaklara ilişkin güncel
alacak-borç bilgilerini sunmuşlardır. Bu bilgilere göre söz konusu dava
dosyalarında hükmedilen tazminatlara ilişkin henüz herhangi bir ödemede
bulunulmadığı anlaşılmıştır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
12. Mahkemenin 20/7/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
13. Başvurucular; ilgili idare aleyhine verilmiş, ekonomik
değere ilişkin ve icra edilebilir yargı kararının icra edilmemesi nedeniyle
mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
14. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine
karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan
mahkemeye erişim hakkı ile mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın
kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
15. Kamu kurum ve kuruluşları aleyhine verilmiş, icra edilebilir
bir yargı kararının hiç icra edilmemesi ya da icranın makul süre içinde
yapılmaması, kararın verildiği yargılamada sağlanmış olan mahkemeye erişim
hakkı dâhil adil yargılanma hakkı güvencelerini anlamsız hâle getirir.
Dolayısıyla böyle bir durum mahkemeye erişim hakkının ihlal edilmesi sonucunu
doğurur (Kenan Yıldırım ve Turan Yıldırım, B.
No: 2013/711, 3/4/2014, §§
37-54).
16. Öte yandan mahkeme kararına dayanan icra edilebilir bir
alacak, mülkiyet hakkı kapsamında korunan ekonomik bir değer ifade eder. Kamu
kurum ve kuruluşları aleyhine hükmedilmiş böyle bir alacağın hiç ödenmemesi ya
da ödenmesinin uzun sürmesi suretiyle oluşan belirsizlik, mülkiyet hakkının
ihlaline neden olur (Kenan Yıldırım ve Turan Yıldırım, §§ 55-75).
17. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda
verdiği kararları dikkate alındığında somut olayda yukarıda belirtilen
nitelikteki yargı kararının üzerinden ekli tablonun (H) sütununda yer verilen
süreler geçmesine rağmen icra edilmemiş olması nedeniyle mahkemeye erişim hakkı
ile mülkiyet hakkının ihlal edildiği sonucuna varmak gerekir.
18. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan mahkemeye erişim hakkı ile Anayasa’nın 35. maddesinde güvence
altına alınan mülkiyet hakkınınihlal edildiğine karar
verilmesi gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
19. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı
fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
20. Başvurucular, tazminat talebinde bulunmamışlardır.
21. Somut olaydamahkemeye erişim hakkı
ile mülkiyet hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.
22. Yargı kararının mümkün olan en kısa sürede icra edilmesi ve
böylece hukuk devleti ilkesi ile adalete olan güvenin gördüğü zararın devam
etmesinin önlenmesi için ihlal kararının bir örneğinin ilgili idareye
gönderilmesine karar verilmesi gerekir.
23. Başvurucuların herhangi bir tazminat talepleri bulunmadığı
dikkate alındığında mülkiyet hakkı ihlalinin tespiti ve ihlalin sonuçlarının
ortadan kaldırılması için ihlal kararının bir örneğinin ilgili idareye
gönderilmesi dışında bu aşamada yapılması gereken bir husus bulunmadığı
anlaşılmaktadır.
24. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 824,40 TL harç ve 1.800
TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.624,40 TL yargılama giderinin ekli
tabloda yer verilen başvuruculara müşterek olarak ödenmesine karar verilmesi
gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Mahkemeye erişim hakkı ile mülkiyet hakkının ihlal edildiğine
ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan mahkemeye
erişim hakkı ile Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet
hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. 824,40 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam
2.624,40 TL yargılama giderinin ekli tabloda yer verilen BAŞVURUCULARA
MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
D. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
E. Kararın bir örneğinin Aydın Çiftçi Malları Koruma
Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,
F. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
20/7/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
|
Sıra
|
1
|
2
|
3
|
4
|
A
|
Başvuru Numarası
|
2014/13202
|
2014/13203
|
2014/13209
|
2014/13210
|
B
|
Başvurucu ve
T.C. Kimlik No.
|
Metin Baysal
|
Mustafa Yavuz Uygurlu
|
Ali Demirkan
|
Abdülkadir Elbir
|
C
|
İlk Derece Mahkemesi
|
Aydın 2. İş
|
Aydın 2. İş
|
Aydın 2. İş
|
Aydın 2. İş
|
D
|
Dava Tarihi
|
9/8/2011
|
9/8/2011
|
9/8/2011
|
9/8/2011
|
E
|
İlk Derece Mahkemesi Nihai Esas Sıra Numarası
|
2011/773
|
2011/774
|
2011/772
|
2011/775
|
F
|
Nihai Karar Mercii
|
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi
|
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi
|
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi
|
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi
|
G
|
Nihai Karar Tarihi
|
21/3/2013
|
21/3/2013
|
21/3/2013
|
21/3/2013
|
H
|
Yargı Kararı İcra Aşamasında Geçen Süre
|
4 yıl 1 ay
|
4 yıl 1 ay
|
4 yıl 1 ay
|
4 yıl 1 ay
|