TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
ABDÜLHAMİT DALGIÇ VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/13481)
|
|
Karar Tarihi: 19/1/2017
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Engin
YILDIRIM
|
Üyeler
|
:
|
Recep
KÖMÜRCÜ
|
|
|
Celal Mümtaz
AKINCI
|
|
|
Muammer
TOPAL
|
|
|
Recai AKYEL
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Gökçe
GÜLTEKİN
|
Başvurucular
|
:
|
Abdülhamit
DALGIÇ mirasçıları
|
|
|
1. Bülent
DALGIÇ
|
|
|
2. Nurhan
Nur BEŞENK
|
|
|
3. Yasemin
DALGIÇ MUNGAN
|
|
|
4. Songül
DALGIÇ
|
|
|
5. Zekiye
Sibel DALGIÇ DİKMEN
|
|
|
6. Seda
ASLAN
|
Vekili
|
:
|
Av. İsmail
DOĞAN
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 19/8/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm
tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
(Bakanlık) gönderilmiştir.
7. Bireysel başvuruda bulunduktan sonra vefat eden başvurucu Abdulhamit Dalgıç'ın mirasçıları Bülent Dalgıç
(23483427744),Nurhan Nur Beşenk (43768755690),
Yasemin Dalgıç Mungan (19121577148), Songül Dalgıç (57973282384), Zekiye Sibel
Dalgıç Dikmen (23480427808), Seda Aslan (23474428026) tarafından Anayasa
Mahkemesine sunulan 14/12/2016 tarihli dilekçe ile anılan kişiler murisleri
tarafından yapılmış olan bireysel başvuruyu devam ettirdiklerini beyan
etmişlerdir.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili
olaylar özetle şöyledir:
9. Başvurucunun yönetim kurulu başkanı olduğu şirkete ait araçta
24/5/2003 tarihinde arama yapılmış, sonrasında marka hakkına tecavüz suçunu
işlediği iddiasıyla yürütülen soruşturma kapsamında Ömerli Cumhuriyet
Başsavcılığının 31/12/2003 tarihli iddianamesiyle başvurucu hakkında kamu
davası açılmıştır. Mardin 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 4/12/2008 tarihli
kararıyla başvurucunun adli para cezasıyla cezalandırılmasına ve hükmün açıklanmasının
geri bırakılmasına karar verilmiştir. Temyiz üzerine hüküm Yargıtay 19. Ceza
Dairesinin 22/2/2016 tarihli kararıyla onanmıştır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
10. Mahkemenin 19/1/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
11. Başvurucu, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini
ileri sürmüştür.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
12. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine
karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul
sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir
olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
13. Ceza yargılamasının süresi tespit edilirken sürenin
başlangıç tarihi olarak bir kişiye suç işlediği iddiasının yetkili makamlar
tarafından bildirildiği veya isnattan ilk olarak etkilendiği arama ve gözaltı
gibi birtakım tedbirlerin uygulandığı tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak
suç isnadına ilişkin nihai kararın verildiği, yargılaması devam eden davalar
yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul süre şikâyetiyle ilgili kararını
verdiği tarih esas alınır (B.E.,
B. No: 2012/625, 9/1/2014, § 34)
14. Ceza yargılamasının süresinin makul olup olmadığı
değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların
ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın
süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate
alınır (B.E., § 29).
15. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda
verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda yaklaşık 12 yıl 9 aylık
yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
16. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
17. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı
fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
18. Başvurucu, manevi tazminat talebinde bulunmuştur.
19. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
20. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında başvurucunun mirasçıları Bülent Dalgıç'a, Nurhan Nur Beşenk'e, Yasemin Dalgıç Mungan'a, Songül Dalgıç'a, Zekiye
Sibel Dalgıç Dikmen'e, Seda Aslan'a ayrı ayrı net 3.200 TL manevi tazminat
ödenmesine karar verilmesi gerekir.
21. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç ve 1.800
TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin başvurucunun
mirasçıları Bülent Dalgıç'a, Nurhan Nur Beşenk'e,
Yasemin Dalgıç Mungan'a, Songül Dalgıç'a, Zekiye Sibel Dalgıç Dikmen'e, Seda
Aslan'a müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin
iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucunun mirasçıları Bülent Dalgıç'a, Nurhan Nur Beşenk'e, Yasemin Dalgıç Mungan'a, Songül Dalgıç'a, Zekiye
Sibel Dalgıç Dikmen'e, Seda Aslan'a ayrı ayrı net 3.200 TL manevi tazminat
ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam
2.006,10 TL yargılama giderinin başvurucunun mirasçıları Bülent Dalgıç'a,
Nurhan Nur Beşenk'e, Yasemin Dalgıç Mungan'a, Songül
Dalgıç'a, Zekiye Sibel Dalgıç Dikmen'e, Seda Aslan'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Mardin 1. Asliye Ceza Mahkemesine
(E.2004/132, K.2008/546) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
19/1/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.