logo
Bireysel Başvuru Kararları Kullanıcı Kılavuzu English

(M.İ. [1.B.], B. No: 2014/13864, 14/9/2017, § …)
Kararlar Bilgi Bankasında yayınlanan karar metni
editöryal düzeltmelere tabi tutulmuş olabilir.
   


 

 

 

 

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

ANAYASA MAHKEMESİ

 

 

BİRİNCİ BÖLÜM

 

KARAR

 

M.İ. BAŞVURUSU

(Başvuru Numarası: 2014/13864)

 

Karar Tarihi: 14/9/2017

 

BİRİNCİ BÖLÜM

 

KARAR

 

GİZLİLİK TALEBİ KABUL

 

Başkan

:

Burhan ÜSTÜN

Üyeler

:

Serruh KALELİ

 

 

Nuri NECİPOĞLU

 

 

Hicabi DURSUN

 

 

Hasan Tahsin GÖKCAN

Raportör Yrd.

:

Leyla Nur ODUNCU

Başvurucu

:

M. İ.

Vekili

:

Av. Ferdi AMCA

 

I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 18/8/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

8. Başvurucu, yükümlü olduğu askerlik görevini ifa etmediği gerekçesi ile 18/6/2001 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile Türk vatandaşlığından çıkarılmıştır.

9. Başvurucu hakkında, Almanya'da kurulan ve Türkiye aleyhine faaliyetlerde bulunan bir birliğin yayımlamış olduğu bildirinin dağıtımından sorumlu olduğu yönünde alınan istihbari nitelikteki bir bilgiye dayanılarak 12/9/2002 tarihli Bakan oluru ile yurda giriş yasağı konulmuştur.

10. Başvurucu, 9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında Türkiye'ye girişini engelleyecek bir durumun olup olmadığını öğrenmek istediğini belirtmiştir.

11. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün 26/6/2007 tarihli yazısı ile başvurucunun tarafına bilgi verilmesinin uygun görülmediği belirtilmiştir.

12. Başvurucu tarafından, belirtilen işlem aleyhine 10/9/2007 tarihinde iptal davası açılmıştır.

13. Ankara 4. İdare Mahkemesinin 18/6/2008 tarihli ve E.2007/966, K.2008/1564 sayılı kararı ile davanın reddine hükmedilmiştir.

14. Başvurucunun temyizi üzerine Danıştay Onuncu Dairesinin 23/5/2012 tarihli ve E.2008/9378, K.2012/2458 sayılı ilamı ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün bozulmasına karar verilmiştir.

15. Davalı idarenin karar düzeltme istemi, aynı Dairenin 21/2/2014 tarihli ve E.2012/9080, K.2014/1059 sayılı ilamı ile reddedilmiştir.

16. Bozma kararına uyularak yapılan yeniden incelemede Ankara 4. İdare Mahkemesinin 30/6/2014 tarihli ve E.2014/1086, K.2014/1016 sayılı kararı ile dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.

17. Başvurucu 18/8/2014 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

18. Davalı idarenin temyizi üzerine Danıştay Onuncu Dairesinin 23/12/2014 tarihli ve E.2014/4644, K.2014/8069 sayılı ilamı ile onama kararı verilmiştir. Bu karar 20/2/2015 tarihinde başvurucu vekiline tebliğ edilmiştir. Karar düzeltme yoluna taraflarca başvurulmaması üzerine karar kesinleşmiştir.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

19. Mahkemenin 14/9/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

20. Başvurucu, adil yargılanma hakkı kapsamındaki makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

A. Gizlilik Talebi Yönünden

21. Başvurucu, kamuya açık belgelerde kimlik bilgilerinin gizli tutulmasını talep etmiştir.

22. Başvuruya konu olayın niteliği dikkate alınarak gizlilik talebinin kabul edilmesi gerekir.

Serruh KALELİ bu kanaate katılmamıştır.

B. Değerlendirme

23. Anayasa’nın 148. maddesinin üçüncü fıkrası ile 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 45. maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre bireysel başvurunun incelenebilmesi için kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddia edilen hakkın Anayasa’da güvence altına alınmış olmasının yanı sıra Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (Sözleşme) ve Türkiye’nin taraf olduğu Sözleşme'ye ek protokoller kapsamına da girmesi gerekir. Anayasa ve Sözleşme’nin ortak koruma alanı dışında kalan hak ihlali iddiasını içeren başvurular bireysel başvurunun kapsamında değildir (Onurhan Solmaz, B. No: 2012/1049, 26/3/2013, § 18).

24. Anayasa’nın 36. maddesinin birinci fıkrasında herkesin meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olduğu belirtilmiştir. Maddede geçen “adil yargılanma hakkının” kapsamı Anayasa’da açık bir şekilde düzenlenmediğinden bu hakkın kapsam ve içeriğinin, Sözleşme’nin “Adil yargılanma hakkı” kenar başlıklı 6. maddesi çerçevesinde belirlenmesi gerekir (Onurhan Solmaz, § 22).

25. Sözleşme’nin adil yargılanma hakkını düzenleyen 6. maddesinde adil yargılanmaya ilişkin hak ve ilkelerin “medeni hak ve yükümlülükler ile ilgili uyuşmazlıkların” ve bir “suç isnadının” esasının karara bağlanması süreçleri bakımından geçerli olduğu belirtilerek hakkın kapsamı bu konularla sınırlandırılmıştır. Bu ifadeden hak arama hürriyetinin ihlal edildiği gerekçesiyle bireysel başvuruda bulunabilmek için başvurucunun ya medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili bir uyuşmazlığın tarafı olması ya da başvurucuya yönelik bir suç isnadının esasının incelenmiş olması gerektiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla bahsedilen hâller dışında kalan adil yargılanma hakkının ihlali iddiasına dayanan başvurular Anayasa ve Sözleşme kapsamı dışında kalacağından bireysel başvuruya konu olamaz (Onurhan Solmaz, § 22).

26. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Maaouia/Fransa kararında([BD], B. No: 39652/98, 5/1/2000, §§ 33-40) yabancıların ülkeye girişleri, ikametleri ve sınır dışı edilmeleri ile ilgili işlem ve yargılama süreçlerinin, Sözleşme’nin 6. maddesinin (1) numaralı fıkrası anlamında bir “medeni hak ve yükümlülük” veya bir “suç isnadının” esasının karara bağlanması ile ilgili olmadığını kabul ederek anılan Sözleşme hükmünün, belirtilen yargılama süreçleri bakımından uygulanabilir olmadığına karar vermiştir (Z.M. ve I.M., B. No: 2015/2037, 6/1/2016, § 62).

27. Yukarıda yapılan açıklamalardan anlaşıldığı üzere yabancıların ülkeye girişlerine ilişkin kararlar hakkındaki uyuşmazlıkları konu alan yargılama süreçleri, Sözleşme’nin 6. maddesinin koruma alanı dışında yer almaktadır. Bu çerçevede yabancıların ülkeye girişlerine engel bir durumun bulunup bulunmadığı ile ilgili bilginin verilmesine ilişkin uyuşmazlıkları konu alan yargılama süreçleri de evleviyetle adil yargılanma hakkının koruma alanı dışında kalmaktadır. Başvurucunun Türkiye'ye girişini engelleyecek bir durumun olup olmadığını öğrenme talebiyle yaptığı başvuru hakkında başvurucuya bilgi verilmesinin uygun görülmediğine dair işleme karşı açtığı dava sürecinde adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasının konusunun Anayasa ve Sözleşme’nin ortak koruma alanı dışında yer aldığının kabulü gerekir.

28. Açıklanan nedenlerle, başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin konu bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE Serruh Kaleli'nin karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA,

B. Başvurunun konu bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA OYBİRLİĞİYLE,

C. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 14/9/2017 tarihinde karar verildi.

I. KARAR KİMLİK BİLGİLERİ

Kararı Veren Birim Birinci Bölüm
Karar Türü (Başvuru Sonucu) Kabul Edilemezlik vd.
Künye
(M.İ. [1.B.], B. No: 2014/13864, 14/9/2017, § …)
   
Başvuru Adı M.İ.
Başvuru No 2014/13864
Başvuru Tarihi 18/8/2014
Karar Tarihi 14/9/2017

II. BAŞVURU KONUSU


Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

III. İNCELEME SONUÇLARI


Hak Müdahale İddiası Sonuç Giderim
Adil yargılanma hakkı (Medeni Hak ve Yükümlülükler) Makul sürede yargılanma hakkı (idare) Konu Bakımından Yetkisizlik
  • pdf
  • udf
  • word
  • whatsapp
  • yazdir
T.C. Anayasa Mahkemesi