I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru; başvurucunun çalıştığı kurumun sağladığı personel taşıma hizmetinden yararlandırılmaması üzerine idari işlemin iptali talebiyle açtığı davanın reddedilmesi nedeniyle eşitlik ilkesi ile adil yargılanma hakkının, karar düzeltme dilekçesinde kurum avukatı hakkında sarf ettiği sözlerden ötürü disiplin cezası ile cezalandırılması nedeniyle ifade özgürlüğünün ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 10/9/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık, görüş bildirmemiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

8. Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğünde (Genel Müdürlük) memur olarak çalışan başvurucu, anılan Genel Müdürlüğün sağladığı personel taşıma hizmetinden yararlanmak istemiş ve bu amaçla ilk kez 28/3/1998 tarihinde Genel Müdürlüğe başvuruda bulunmuştur. Başvurucu bu istemini müteaddit defalar yazılı olarak tekrarlamışsa da başvurularından olumlu bir sonuç alamamıştır. Başvurucunun en son yaptığı başvuru da Genel Müdürlüğün 3/12/2007 tarihli işlemi ile reddedilmiştir.

9. Başvurucu, idari işlemin iptali talebiyle 7/12/2007 tarihinde dava açmıştır. Ankara 12. İdare Mahkemesi 5/11/2009 tarihli kararı ile davanın reddine karar vermiştir. Kararın gerekçesi şöyledir:

 "Dava dosyasının incelenmesinden; Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Türkiye Karate Federasyonunda şef olarak görev yapan davacının ilk olarak Haziran 1998 tarihinde ikamet ettiği Gölbaşı İlçesine servis verilmesi talebinde bulunduğu bu talebin reddi üzerine, 29.09.1999 tarihli dilekçe ile serviste personel taşıma hizmetinden yararlanma talebinin yanında bunun sağlanmaması durumunda bir aylık (22 iş günü) karşılığı EGO biletinin verilmesi için başvuruda bulunduğu bu talebin de reddedildiği ve aynı konuda 2007 yılı içerisinde yaptığı başvurusuna; personel servis hizmetinde çalıştırılan servis araçlarının yeterli sayıda personel bulunan güzergahlara tahsis edilmekte olduğu, yeterli sayıda personel olmayan güzergahlara personel servis aracı tahsis edilemediği ayrıca Kamu Kurum ve Kuruluşları Personel Servis Hizmetleri Yönetmeliği'nde personel taşıma hizmetinden yararlanmayan veya yararlanamayan personele ulaşım bedeli ödeneceğine ilişkin hüküm bulunmadığı gerekçeleriyle reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

 Bu durumda; davacının servis talebinde bulunduğu Gölbaşı İlçesinde sadece 2 personelin ikamet etmesi, 2 personeli için servis tahsisinin kamu hizmetlerinin verimliliği, etkinliği ilkesine uygun olmaması ve Kamu Kurum ve Kuruluşları Personel Servis Hizmet Yönetmeliği'nde servisten yararlanamayan veya yararlanmayan personele ulaşım bedeli ödeneceğine ilişkin hüküm bulunmaması karşısında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir."

10. Başvurucunun temyizi üzerine karar, Danıştay Beşinci Dairesinin (Daire) 16/5/2012 tarihli ilamıyla onanmıştır.

11. Başvurucunun karar düzeltme talebi, Dairenin 13/6/2014 tarihli ilamıyla reddedilmiştir. Anılan ilam başvurucuya 12/8/2014 tarihinde tebliğ edilmiştir. Başvurucu 10/9/2014 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

12. Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü Müfettişliği 24/12/2012 tarihli yazı ile başvurucuya; Ankara 12. İdare Mahkemesinde açmış olduğu dava dolayısıyla hazırladığı karar düzeltme dilekçesinde kurum avukatı ile ilgili olarak "Hileli savunma yaparak yüce mahkemeyi kandırma yoluna gitmiş olmasıdır." yönünde bir cümleye yer verdiğinin, bu suretle avukatın şahsını, yürüttüğü kamu görevini ve Genel Müdürlüğü hedef alacak şekilde hakaret ve iftira içeren ifadeler kullandığının iddia olunduğunu, bu iddiaları araştırmak üzere Başmüfettişlikçe soruşturma başlatıldığını, bu hususta açıklama yapması gerektiğini bildirmiştir.

13. Genel Müdürlük 31/5/2013 tarihli yazı ile başvurucuya "yapılan soruşturma sonucunda Genel Müdürlüğün avukatı hakkında ileri sürdüğü iddialar ile hizmet dışında kusurlu bir davranış gösterdiği ve kişisel hak arayışı sırasında devlet memuru olarak kendisine yönelik itibar ve güven duygusunu sarsacak eylemde bulunduğunun sabit görüldüğü" gerekçesiyle kınama cezası ile cezalandırıldığını bildirmiştir.

14. Başvurucu başvuru formunda, korku ve yılgınlık nedeniyle kendisine verilen disiplin cezası ile ilgili olarak herhangi bir kanun yoluna başvurmadığını belirtmiştir.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

15. Mahkemenin 13/9/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. İdari İşlemin İptali Davasına İlişkin Şikâyetler Yönünden

1. Adil Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

16. Başvurucu; çalıştığı kurumun servis taşıma hizmetinden yararlanmak için müteaddit defalar yazılı olarak başvuruda bulunduğunu ancak başvurularından olumlu sonuç alamadığını, bunun üzerine idari işlemin iptali talebiyle dava açtığını ancak bu davanın da reddedilmesi nedeniyle maddi ve manevi olarak mağdur edildiğini belirterek Anayasa’nın 5. ve 49. maddelerinde tanımlanan haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

17. Anayasa Mahkemesi, olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Başvurucunun şikâyetinin özü yargılamanın sonucu itibarıyla adil olmadığına ilişkin olup anılan şikâyet adil yargılanma hakkı kapsamında incelenmiştir.

18. Anayasa’nın 148. maddesinin dördüncü fıkrasında, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlara ilişkin şikâyetlerin bireysel başvuruda incelenemeyeceği belirtilmiştir. Bu kapsamda ilke olarak mahkemeler önünde dava konusu yapılmış maddi olay ve olguların kanıtlanması, delillerin değerlendirilmesi, hukuk kurallarının yorumlanması ve uygulanması ile uyuşmazlıkla ilgili varılan sonucun adil olup olmaması bireysel başvuru konusu olamaz. Ancak bireysel başvuru kapsamındaki hak ve özgürlüklere müdahale teşkil eden, bariz takdir hatası veya açık bir keyfîlik içeren tespit ve sonuçlar bu kapsamda değildir (Ahmet Sağlam, B. No: 2013/3351, 18/9/2013, § 42).

19. Başvurucu tarafından ileri sürülen iddialar, derece mahkemesince delillerin değerlendirilmesi ve hukuk kurallarının yorumlanmasına ilişkin olup mahkeme kararında (bkz. § 9) bariz takdir hatası veya açık bir keyfîlik oluşturan bir durumun da bulunmadığı dikkate alındığında ihlal iddialarının kanun yolu şikâyeti niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.

20. Açıklanan nedenlerle başvurunun bu kısmının, diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

2. Eşitlik İlkesinin İhlal Edildiğine İlişkin İddia

21. Başvurucu, çalıştığı kurumun servis taşıma hizmetinden yararlanmak için yaptığı başvurular ile idari işlemin iptali talebiyle açtığı davanın reddedilmesi nedeniyle ayrımcılığa maruz kaldığını belirterek eşitlik ilkesinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

22. Anayasa'nın 10. maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (Sözleşme) 14. maddesinde düzenlenen ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine yönelik iddiaların soyut olarak değerlendirilmesi mümkün olmayıp mutlaka Anayasa ve Sözleşme kapsamında yer alan diğer temel hak ve özgürlüklerle bağlantılı olarak ele alınması gerekir (Onurhan Solmaz, B. No: 2012/1049, 26/3/2013, § 33).

23. Ayrımcılık iddiasının incelenebilmesi için başvurucunun, kendisiyle benzer durumdaki kişilere yönelik farklı uygulamaların meşru bir temeli olmaksızın ırk, renk, cinsiyet, din, dil vb. ayrımcı bir nedene dayandığını makul delillerle ortaya koyması gerekir (Adnan Oktar (3), B. No: 2013/1123, 2/10/2013, § 50).

24. Somut olayda başvurucu, kendisine hangi nedenle ayrımcılık yapıldığına ilişkin herhangi bir beyanda bulunmamıştır. Dolayısıyla başvurucu tarafından ileri sürülen iddiaların kanıtlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.

25. Açıklanan nedenlerle başvurunun bu kısmının da, diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Disiplin Cezasına İlişkin Şikâyetler Yönünden

26. Başvurucu; çalıştığı kurumun servis taşıma hizmetinden yararlanmak için yaptığı başvurunun reddedilmesi üzerine idari işlemin iptali talebiyle açtığı davada, karar düzeltme dilekçesinde kurum avukatı hakkında sarf ettiği sözler nedeniyle kınama disiplin cezası ile cezalandırıldığını, hak arama amacıyla açtığı davada engelleme ve yıldırma uygulamasına tabi tutulduğunu, korku ve yılgınlık nedeniyle disiplin cezasını yargı önüne taşıyamadığını belirterek ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

27. Bireysel başvuru yolunun ikincil niteliği gereği Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunabilmek için öncelikle olağan kanun yollarının tüketilmesi zorunludur. Başvurucunun, bireysel başvuru konusu şikâyetini öncelikle ve süresinde yetkili idari ve yargısal mercilere usulüne uygun olarak iletmesi, bu konuda sahip olduğu bilgi ve delilleri zamanında bu makamlara sunması ve bu süreçte dava ve başvurusunu takip etmek için gerekli özeni göstermiş olması gerekir(İsmail Buğra İşlek, B. No: 2013/1177, 26/3/2013, § 17).

28. Somut olayda başvurucu her ne kadar hakkında verilen disiplin cezasına karşı korku ve yılgınlık nedeniyle yargısal başvuru yolunu tüketmediğini belirtmişse de anılan başvuru yolunun ihlal iddiasını gidermede neden etkisiz olacağını ortaya koyamamıştır. Bu itibarla başvurucunun hukuk sisteminde mevcut yargısal yolları tüketmeksizin bireysel başvuruda bulunduğu anlaşılmaktadır.

29. Açıklanan nedenlerle başvurunun bu kısmının, diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. İdari işlemin iptali davasına yönelik adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

2. İdari işlemin iptali davasına yönelik eşitlik ilkesinin ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

3. Disiplin cezasına yönelik ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 13/9/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.