TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KARAR
MEHMET YILMAZ VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2014/15593)
Karar Tarihi: 12/4/2017
Başkan
:
Burhan ÜSTÜN
Üyeler
Hicabi DURSUN
Hasan Tahsin GÖKCAN
Kadir ÖZKAYA
Yusuf Şevki HAKYEMEZ
Raportör Yrd.
Ceren Sedef EREN
Başvurucular
1. Mehmet YILMAZ
2. M.Eyyüp AY
3. Mehmet AY
4. İsmail AY
5. Hemi BAĞDAŞ
6. Abdulvahap BAĞDAŞ
7. Mustafa KÜÇÜKÇAY
8. Hasan ÇAYLAR
9. Mehmet Ali AY
10. Abdulkerim AY
11. Celal ÇAYLAR
12. Hamit YABIŞ
13. Güleser AY
14. Edul YILMAZ
15. Ali AY
16. Abdulkadir AY
17. Sinan KAYA
18. Kudret ÇAYLAR
19. Arap AY
20. Mehmet AY
21. Haci KAPÇAK
22. Mehmet KAPÇAK
23.Halil BAĞDAŞ
Vekilleri
Av. Resul AYDIN
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 18/9/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilir olduğuna karar verilmiştir.
5. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:
7. Başvurucular Mehmet Yılmaz, Hemi Bağdaş, Abdulvahap Bağdaş, Mustafa Küçükçay, Hasan Çaylar, Mehmet Ali Ay, Abdulkerim Ay, Hamit Yabış, Sinan Kaya, Haci Kapçak, Mehmet Kapçak ve Halil Bağdaş'ın doğrudan kendilerinin, başvurucu Kudret Çaylar'ın eşi ve başvurucu Celal Çaylar'ın babası olan murislerinin, başvurucu M. Eyyüp Ay'ın babası olan murisinin ve başvurucular Mehmet Ay (T.C. Kimlik No: ***********), İsmail Ay,Edul Yılmaz, Ali Ay, Abdulkadir Ay, Arap Ay, ve Mehmet Ay'ın (T.C. Kimlik No: ***********) babası, Güleser Ay'ın ise eşi olan murislerinin 26/10/1989 tarihinde Siverek Kadastro Mahkemesinde açtıkları kadastro tespitine itiraz davası, anılan Mahkemenin kapatılmasıyla Şanlıurfa Kadastro Mahkemesine gönderilmiş ve söz konusu dava yerel Mahkeme aşamasında derdest durumdadır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
8. Mahkemenin 12/4/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
9. Başvurucular, makul sürede yargılanma haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.
A. Esas Yönünden
10. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 50, 52).
11. Başvuruya konu dava, bir kısım başvurucuların murislerinden intikalle takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçının yargılamaya katıldığı an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).
12. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).
13. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda yaklaşık 27 yıllık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
14. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
B. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden
15. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”
16. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.
17. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.
18. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvurucular Mehmet Yılmaz, Hemi Bağdaş, Abdulvahap Bağdaş, Mustafa Küçükçay, Hasan Çaylar, Mehmet Ali Ay, Abdulkerim Ay, Hamit Yabış, Sinan Kaya, Haci Kapçak, Mehmet Kapçak ve Halil Bağdaş'a ayrı ayrı net 27.000 TL; başvurucu M. Eyyüp Ay'a net 9.000 TL; başvurucular Celal Çaylar ve Kudret Çaylar'a ayrı ayrı net 13.500 TL; başvurucular Mehmet Ay (T.C. Kimlik No:***********), İsmail Ay,Edul Yılmaz, Ali Ay, Abdulkadir Ay, Arap Ay, Mehmet Ay (T.C. Kimlik No: ***********) ve Güleser Ay'a ise ayrı ayrı net 2.700 TLmanevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.
19. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin başvuruculara müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
B. Başvurucular Mehmet Yılmaz, Hemi Bağdaş, Abdulvahap Bağdaş, Mustafa Küçükçay, Hasan Çaylar, Mehmet Ali Ay, Abdulkerim Ay, Hamit Yabış, Sinan Kaya, Haci Kapçak, Mehmet Kapçak ve Halil Bağdaş'a ayrı ayrı net 27.000 TL; başvurucu M. Eyyüp Ay'a net 9.000 TL; başvurucular Celal Çaylar ve Kudret Çaylar'a ayrı ayrı net 13.500 TL; başvurucular Mehmet Ay (T.C. Kimlik No:***********), İsmail Ay,Edul Yılmaz, Ali Ay, Abdulkadir Ay, Arap Ay, Mehmet Ay (T.C. Kimlik No:***********) ve Güleser Ay'a ise ayrı ayrı net 2.700 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
C. 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin BAŞVURUCULARA MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
D. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
E. Kararın bir örneğinin Şanlıurfa Kadastro Mahkemesine (E.2013/24) GÖNDERİLMESİNE,
F. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 12/4/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.