TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KARAR
ABDULKERİM KAVAK VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU (2)
(Başvuru Numarası: 2014/12431)
Karar Tarihi: 12/4/2017
Başkan
:
Burhan ÜSTÜN
Üyeler
Hicabi DURSUN
Hasan Tahsin GÖKCAN
Kadir ÖZKAYA
Yusuf Şevki HAKYEMEZ
Raportör Yrd.
Ceren Sedef EREN
Başvurucular
1. Abdulkerim KAVAK
2. Turgut Güven KAVAK
3. Hadice DEMİR
Vekili
Av. Ali AYDEMİR
4. Emine TAŞKIN
5. Selda KAVAK
6. Bekir KAVAK
7. Zafer Uğur KAVAK
8. Remziye KAVAK
9. Semira KAVAK
10. Mehmet Ensari KAVAK
Av. Kenan CEYLAN
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvurular 31/7/2014 tarihi ve devamında yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurucular Abdulkerim Kavak, Hadice Demir ve Turgut Güven Kavak yönünden başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına, diğer başvurucular yönünden ise başvurunun kabul edilebilir olduğunakarar verilmiştir.
5. 2015/1693 sayılı bireysel başvuru dosyası, konu yönünden hukuki irtibat nedeniyle 2014/12431 sayılı dosya üzerinde birleştirilmiştir.
6. Bölüm Başkanı tarafından başvurucular Abdulkerim Kavak, Hadice Demir ve Turgut Güven Kavak yönünden başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:
9. Başvurucular, Abdulkerim Kavak ve Hadice Demir aleyhine doğrudan, başvurucu Turgut Güven Kavak'ın babası olan murisi ile başvurucu Remziye Kavak'ın eşi ve diğer başvurucuların babaları olan murisi aleyhine 31/8/1989 tarihinde Savur Kadastro Mahkemesinde açılan kadastro tespitine itiraz davasında yerel Mahkemece verilen kararınYargıtayca bozulması üzerine dava yerel Mahkeme aşamasında derdest durumdadır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
10. Mahkemenin 12/4/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
11. Başvurucular, uzun süren yargılama nedeniyle makul sürede yargılanma haklarının; başvurucular Abdulkerim Kavak, Hadice Demir ve Turgut Güven Kavak ise ayrıca mülkiyet haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.
A. Kabul Edilebilirlik Yönünden
12. Başvurucular Abdulkerim Kavak, Hadice Demir ve Turgut Güven Kavak yönünden açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
13. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 50, 52).
14. Başvuruya konu dava, bir kısım başvurucuların murislerinden intikalle takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçının yargılamaya katıldığı an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).
15. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).
16. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda yaklaşık 27 yıllık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
17. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
18. Başvurucular Abdulkerim Kavak, Hadice Demir ve Turgut Güven Kavak uzun süren yargılama nedeniyle taşınmazlarını kullanamadıklarınıbelirterek Anayasa’nın 35. maddesinde tanımlanan mülkiyet haklarının da ihlal edildiğini iddia etmişlerse de başvurucuların makul sürede yargılanma haklarının ihlal edildiği yönünde yukarıda yer verilen tespitler ışığında, mülkiyet haklarının ihlal edildiği yönündeki iddialarının ayrıca değerlendirilmesine gerek görülmemiştir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden
19. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”
20. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.
21. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.
22. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvurucular Abdulkerim Kavak ve Hadice Demir'e ayrı ayrı net 31.200 TL; şikâyet konusu davayı mirasçı sıfatıyla takip eden başvurucular yönünden murislerinin tüm mirasçılarının sayısı da dikkate alındığında başvurucu Turgut Güven Kavak'a net 7.800 TL; diğer başvurucular Bekir Kavak, Remziye Kavak, Semira Kavak, Selda Kavak, Emine Taşkın, Mehmet Ensari Kavak ve Zafer Uğur Kavak'a ise ayrı ayrı net 4.500 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.
23. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin başvurucular Abdulkerim Kavak, Hadice Demir ve Turgut Güven Kavak'amüştereken; 226,90 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.026,90 TL yargılama giderinin ise diğer başvurucular Bekir Kavak, Remziye Kavak, Semira Kavak, Selda Kavak, Emine Taşkın, Mehmet Ensari Kavak ve Zafer Uğur Kavak'a müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurucular Abdulkerim Kavak, Hadice Demir ve Turgut Güven Kavak yönünden makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucular Abdulkerim Kavak ve Hadice Demir'e ayrı ayrı net 31.200 TL; başvurucu Turgut Güven Kavak'a net 7.800 TL; diğer başvurucular Bekir Kavak, Remziye Kavak, Semira Kavak, Selda Kavak, Emine Taşkın, Mehmet Ensari Kavak ve Zafer Uğur Kavak'a ise ayrı ayrı net 4.500 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin başvurucular Abdulkerim Kavak, Hadice Demir ve Turgut Güven Kavak'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; 226,90 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.026,90 TL yargılama giderinin ise diğer başvurucular Bekir Kavak, Remziye Kavak, Semira Kavak, Selda Kavak, Emine Taşkın, Mehmet Ensari Kavak ve Zafer Uğur Kavak'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Savur Kadastro Mahkemesine (E.2012/20) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 12/4/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.