TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
MEHMET ŞERİF BAYINDIR BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/16664)
|
|
Karar Tarihi: 4/10/2017
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Engin
YILDIRIM
|
Üyeler
|
:
|
Serdar
ÖZGÜLDÜR
|
|
|
Celal Mümtaz
AKINCI
|
|
|
Muammer
TOPAL
|
|
|
M. Emin KUZ
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Fatih ALKAN
|
Başvurucu
|
:
|
Mehmet Şerif
BAYINDIR
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, hükümlünün yaşlı ve hasta annesinin ikamet ettiği
yerdeki ceza infaz kurumuna nakledilmesi talebinin reddedilmesi nedeniyle aile
hayatına saygı hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 22/10/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm
tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
(Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık, görüşünü 23/6/2017 tarihinde Anayasa
Mahkemesine bildirmiştir.
7. Bakanlık tarafından Anayasa Mahkemesine sunulan görüş
28/6/2017 tarihinde başvurucuya tebliğ edilmiştir. Başvurucu, Bakanlığın
görüşüne karşı süresinde beyanda bulunmuştur.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar
özetle şöyledir:
9. Başvurucu hakkında (kapatılan) Diyarbakır 6. Ağır Ceza
Mahkemesinin 9/11/2007 tarihli kararıyla anayasal düzeni zorla değiştirmeye
kalkışma suçundan müebbet hapis cezası verilmiştir.
10. Başvurucu, Tokat T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda
bulunmakta iken 31/3/2014 tarihinde Kırıkkale F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı
Ceza İnfaz Kurumuna nakledilmiştir.
11. Başvurucu, 28/5/2014 tarihli dilekçe ile Kırıkkale F Tipi
Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda can güvenliğinin bulunmadığını ve
usulüne uygun şekilde hapsedilmediğini belirterek yaşlı ve hasta olan annesinin
ikamet ettiği Mardin ili Midyat ilçesine yakın bir ceza infaz kurumuna
nakledilme talebinde bulunmuştur. Kırıkkale F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı
Ceza İnfaz Kurumu İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığının 19/6/2014 tarihli
kararıyla başvurucunun can güvenliğinin bulunmadığına dair herhangi bir bulguya
rastlanılmadığı ve başvurucunun nakledilmeyi talep ettiği ceza infaz
kurumlarının söz konusu suç grubu açısından kapasitesinin dolu olduğu
gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir.
12. Başvurucu, 10/7/2014 tarihinde Kırıkkale İnfaz Hâkimliğine
(İnfaz Hakimliği) sunduğu başka bir dilekçe ile yirmi yıldır çeşitli ceza infaz
kurumlarında tutulduğunu, iyi hâlli olduğunu, yaşlı ve hasta annesinin seyahat
engelinin bulunması nedeniyle kendisini ziyaret edemediğini belirterek Midyat M
Tipi Ceza İnfaz Kurumuna nakledilmesini talep etmiştir.
13. İnfaz Hâkimliği, 1/8/2014 tarihli kararı ile karar
verilmesine yer olmadığına hükmetmiştir. Kararın gerekçesinde, mevzuat
gereğince şikâyet içeren talepler konusunda yetkili Cumhuriyet başsavcılığına,
sevk ve nakil talepleri hakkında ise Bakanlık Ceza ve Tevkifevleri
Genel Müdürlüğüne (Genel Müdürlük) başvurulması gerektiği, bu nedenle nakil
talebi hakkında hâkimlikçe yapılacak herhangi bir işlemin bulunmadığı
belirtilmiştir.
14. Söz konusu karara karşı yapılan itiraz Kırıkkale Ağır Ceza
Mahkemesinin 12/9/2014 tarihli kararıyla reddedilmiştir. Nihai karar 22/9/2014
tarihinde başvurucuya tebliğ edilmiş ve 22/10/2014 tarihinde bireysel başvuruda
bulunulmuştur.
15. Öte yandan başvurucu, anılan talepleri içeren 31/7/2014
tarihli dilekçesi ile Genel Müdürlüğe başvurmuştur. Genel Müdürlüğün 12/8/2014
tarihli yazısında nakil talebinde bulunulan Ceza İnfaz Kurumunun kapasitesinin
dolu olduğu, bu nedenle nakil talebinin uygun görülmediği belirtilmiştir. Söz
konusu karara karşı infaz hâkimliğine itirazda bulunulmamıştır.
16. Ayrıca başvurucu, Tokat T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda
bulunduğu dönemdeki nakil taleplerinin Genel Müdürlük tetkik hâkimleri ve
Diyarbakır Cumhuriyet Savcısı tarafından değerlendirilmediğini ileri sürmüş ve
görevliler hakkında işlem yapılması için Bakanlık Ceza İşleri Genel Müdürlüğüne
başvurmuştur. Başvurucu, talebi hakkında işleme konulmama kararı verilmesi
üzerine hasımsız olarak idari yargıda iptal davası açmıştır. Ankara 15. İdare
Mahkemesi, 26/9/2012 tarihli kararıyla dilekçenin yenilenmemesi nedeniyle
davanın reddine hükmetmiştir.
17. Başvurucu, annesinin hastalığına ilişkin sağlık raporları
sunarak çeşitli tarihlerde nakil talebinde bulunmaya devam etmiş ve Genel
Müdürlüğün 19/10/2015 tarihli kararı ile başvurucunun Diyarbakır D Tipi Yüksek
Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumuna nakli uygun görülmüştür. Başvurucu 19/10/2015
tarihinde anılan Ceza İnfaz Kurumuna nakledilmiştir.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
18. Mahkemenin 4/10/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları ve Bakanlık Görüşü
19. Başvurucu, "Uzun yola gitmesi sakıncalıdır"
şeklinde sağlık raporu bulunan hasta ve yaşlı annesinin ikamet ettiği Midyat
ilçesine yakın bir ceza infaz kurumuna nakledilme talebinin her defasında
reddedildiğini, bu nedenle kendisini ziyaret edemeyen annesiyle uzun süredir
görüşemediğini ileri sürmüştür. Başvurucu, çeşitli kamu makamlarına çok sayıda
nakil başvurusunda bulunduğunu, taleplerinin sürüncemede bırakıldığını, son
olarak Kırıkkale İnfaz Hâkimliği tarafından hukuka aykırı şekilde talebi
hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verildiğini, birinci derecede
akrabası olan annesiyle görüşebilmesi için devletin üzerine düşen
yükümlülükleri yerine getirmediğini belirterek aile hayatına saygı hakkının
ihlal edildiğini iddia etmiş ve tazminat talep etmiştir. Ayrıca başvurucu,
bireysel başvuru harç ve masraflarını karşılama imkânının bulunmadığını
belirterek adli yardım talebinde bulunmuştur.
20. Bakanlık görüşünde, sevk ve nakil talepleri hakkında Genel
Müdürlükçe karar verildiği, talebin reddi kararına karşı ise 4675 sayılı
Kanun'un 4. ve 5. maddeleri gereğince infaz hâkimliklerinin görevli olduğu, söz
konusu başvuru yollarının usulüne göre tüketilmemesi nedeniyle başvurunun kabul
edilemez bulunması gerektiği belirtilmiştir. Bakanlık görüşüne karşı verilen
cevapta, başvuru dilekçesinde yer alan hususlar tekrar edilmiştir.
B. Değerlendirme
1. Adli Yardım Talebi Yönünden
21. Anayasa Mahkemesinin Mehmet
Şerif Ay (B. No: 2012/1181, 17/9/2013) kararında belirtilen ilkeler
dikkate alınarak geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin yargılama
giderlerini ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan başvurucunun açıkça
dayanaktan yoksun olmayan adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi
gerekir.
2. Kabul Edilebilirlik Yönünden
22. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 80.
maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c) bendi gereği Anayasa Mahkemesi, ihlalin
ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması ya da benzer nitelikteki başka bir
gerekçeden dolayı başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir
sebebin olmadığı kanaatine varması hâlinde başvurunun düşmesine karar verebilir
(S.Ö., B. No: 2013/7087,
18/9/2014, § 23).
23. Somut olayda bireysel başvuru tarihinden sonra başvurucunun
nakil talebinin kabul edildiği ve 19/10/2015 tarihinde Diyarbakır D Tipi Yüksek
Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumuna nakledilmiş olduğu anlaşılmıştır.
24. Bu durumda olayda ihlalin ve sonuçlarının ortadan
kaldırılarak başvurucunun mağdurluk statüsünün sona erdiği ve başvurunun
incelenmesine devam edilmesini gerektiren bir husus bulunmadığı
anlaşılmaktadır.
25. Açıklanan nedenlerle başvurunun düşmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,
B. Başvurunun DÜŞMESİNE,
C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri
Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine
neden olacağından başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF
TUTULMASINA 4/10/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.