I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvurular 3/11/2014, 29/12/2014, 29/5/2014 ve 7/12/2015 tarihlerinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. 2014/20334, 2014/7708 ve 2015/19008 sayılı bireysel başvuru dosyaları konu yönünden hukuki irtibat nedeniyle 2014/17239 sayılı dosya üzerinde birleştirilmiştir.

6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

9. Bir kısım basvurucular murisleri Yusuf Sarıdağ, Küleyp Hazar ve Halef Savcı'nın 1978 yılında Kızıltepe Kadastro Mahkemesinde açtıkları kadastro tespitine itiraz davasında yerel Mahkemece verilen karar Yargıtayca bozulmuş, bozmadan sonra Kızıltepe Kadastro Mahkemesinin kapatılması üzerine Mardin Kadastro Mahkemesine gönderilen dava yerel Mahkeme aşamasında derdest durumdadır.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

10. Mahkemenin 11/5/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

11. Başvurucular, makul sürede yargılanma ve mülkiyet haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

A. Kabul Edilebilirlik Yönünden

1. Başvurucu Fatma Sarıdağ Yönünden

12. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) 83. maddesi ile 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 51. maddesi gereği başvurucunun istismar edici, yanıltıcı ve benzeri nitelikteki davranışlarıyla bireysel başvuru hakkını açıkça kötüye kullandığının tespit edilmesi hâlinde başvuru reddedilir ve yargılama giderleri dışında ilgilinin 2.000 Türk Lirasından fazla olmamak üzere disiplin para cezasıyla cezalandırılmasına karar verilir.

13. Bu kapsamda özellikle Anayasa Mahkemesini yanıltmak amacıyla gerçek olmayan maddi vakıalara dayanılması veya bu nitelikte bilgi ve belge sunulması durumunda başvuru hakkının kötüye kullanıldığı kabul edilebilecektir (S.Ö., B. No: 2013/7087, 18/9/2014, § 29, Mehmet Güven Ulusoy [GK], B. No: 2013/1013, 2/7/2015).

14. Başvuru konusu olayda, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden yapılan araştırmada başvurucu Fatma Sarıdağ'ın nüfus kayıtlarına göre 2/4/2014 tarihinde vefat ettiği tespit edilmiştir. Avukat Hakan Geleri tarafından başvurucunun ölümünden yaklaşık 8 ay sonra 29/12/2014 tarihinde, başvurucunun makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasıyla bireysel başvuru yapıldığı anlaşılmıştır.

15. Kamu gücü tarafından hakkı ihlal edilen kişinin bireysel başvuru yapmadan önce ölmesi durumunda ölen kişi adına bir başkası tarafından bireysel başvuru yapma imkânı bulunmamaktadır (Abdurrehman Uray, B. No: 2013/6140, 5/11/2014, § 30).

16. Açıklanan nedenlerle başvuru tarihinden yaklaşık 8 ay önce vefat etmiş başvurucu adına yapılan bireysel başvurunun başvuru hakkının kötüye kullanılması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekir.

17. Bu durumda Avukat Hakan Geleri aleyhine Anayasa Mahkemesini yanıltıcı nitelikte başvuru yapması nedeniyle 6216 sayılı Kanun'un 51. maddesi ve İçtüzük’ün 83. maddesi uyarınca takdiren 2.000 TL disiplin para cezasına hükmedilmesi gerekir.

2. Başvurucular Şemse Dündar, Hadice Sarıdağ, Zehra Sarıdağ, Sara Dönder, Halime Balu, Serap Gökdere, Mehmet Sarıdağ, Abdullah Sarıdağ, Halil Sarıdağ, Emine Sarıdağ, Meryem Sarıdağ, Selman Sarıdağ, Mehmet Sarıdağ, Ayşe Çınar, Adnan Sarıdağ, Ahmet Sarıdağ, Emine Sarıdağ, Faruk Sarıdağ, Hıdır Sarıdağ, İbrahim Sarıdağ, Mahmut Sarıdağ, Mustafa Sarıdağ ve Nücüde Sarıdağ Yönünden

18. 6216 Kanun’un 47. maddesinin (3), 48. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları uyarınca bireysel başvuruda,kamu gücünün neden olduğu iddia edilen ihlale dair olayların tarih sırasına göre özeti yapılmalı, bireysel başvuru kapsamındaki hakların ne şekilde ihlal edildiği ve buna ilişkin gerekçeler ve deliller açıklanmalıdır (Veli Özdemir, B. No: 2013/276, 9/1/2014, §§ 19, 20).

19. Somut olayda başvurucu Şemse Dündar şikâyet konusu davada murisi Tahir Dündar'ın davacı olduğunu, bu sebeple makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini iddia etmişse de başvurucunun, bireysel başvuru formuyla beraber anılan şahsın mirasçısı olduğuna dair belgeleri sunmadığı ayrıca dayanak olarak sunulan belgelerden de başvurucunun şikâyet konusu davaya herhangi bir sıfatla taraf olup olmadığının teyit edilemediği anlaşılmıştır. Dolayısıyla başvurucu tarafından ileri sürülen iddiaların kanıtlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.

20. Anılan diğer başvurucuların da bireysel başvuru formlarında murislerinin 1978 yılında şikâyet konusu davayı açtığını belirttikleri, başvuruya dayanak olarak sunulan söz konusu davanın bir kısım duruşma tutanaklarında "taraflardan davacı İbrahim Sarıdağ mirasçıları" ibaresi bulunmasına ve söz konusu başvurucular murisinin de İbrahim Sarıdağ olduğu anlaşılmasına rağmen anılan şahsın yapılan nüfus kaydı sorgulamasında 24/8/1973 tarihinde vefat ettiği, dolayısıyla bireysel başvuru formunda iddia edildiğinin aksine 1978 tarihli şikâyet konusu davada davacı sıfatının bulunamayacağı ve anılan başvurucuların şikâyet konusu davaya herhangi bir sıfatla taraf olup olmadıklarının da başvuruya dayanak olarak sunulan belgelerden teyit edilemediği anlaşılmıştır.

21. Açıklanan nedenlerle başvurunun, başvurucular Şemse Dündar, Hadice Sarıdağ, Zehra Sarıdağ, Sara Dönder, Halime Balu, Serap Gökdere, Mehmet Sarıdağ, Abdullah Sarıdağ, Halil Sarıdağ, Emine Sarıdağ, Meryem Sarıdağ, Selman Sarıdağ, Mehmet Sarıdağ, Ayşe Çınar, Adnan Sarıdağ, Ahmet Sarıdağ, Emine Sarıdağ, Faruk Sarıdağ, Hıdır Sarıdağ, İbrahim Sarıdağ, Mahmut Sarıdağ, Mustafa Sarıdağ ve Nücüde Sarıdağ yönünden diğer kabul edilebilirlik koşulları bakımından incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

3. Diğer Başvurucular Yönünden

22. Diğer başvurucular yönünden açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Esas Yönünden

23. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 50, 52).

24. Başvuruya konu dava, başvurucuların murislerinden intikalle takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçının yargılamaya katıldığı an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).

25. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).

26. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda yaklaşık 39 yıllık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

27. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

28. Başvurucular, uzun süren yargılama nedeniyle taşınmazlarını kullanamadıklarını belirterek Anayasa’nın 35. maddesinde tanımlanan mülkiyet haklarının da ihlal edildiğini iddia etmişlerse de başvurucuların makul sürede yargılanma haklarının ihlal edildiği yönünde yukarıda yer verilen tespitler ışığında, mülkiyet haklarının ihlal edildiği yönündeki iddialarının ayrıca değerlendirilmesine gerek görülmemiştir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

29. 6216 sayılı Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”

30. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.

31. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

32. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvuruculara, şikâyet konusu davadaki taraf sayısı ve başvurucular murislerinin tüm mirasçılarının sayısı da dikkate alındığında karara ekli tabloda gösterilen miktarlarda manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

33. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç bedelinin başvurucular Abdulvahit Hazar, Abdurrezak Hazar, Ahmet Hazar, Fatma Hazar, Fatma Düzgören, Hatice Talayhan, Mahsun Hazar, Mustafa Hazar, Salahattin Hazar ve Zeynep Hazar'a (40 numaralı) müştereken; 206,10 TL harç bedelinin başvurucular İbrahim Savcı, Ayşe Hazar, Meryem Korhan, Mehmet Savcı, Emine İlboğa, Zahra Güzgören, Zeynep Hazar (49 numaralı), Zübeyde Yıldırım, Ahmet Savcı ve Hıdır Savcı'ya müştereken; 206,10 TL harç bedelinin başvurucular Türkan Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Emine Kılıç, Yüksel Sarıdağ, Hıssa Sarıdağ, Mesut Sarıdağ, Musa Sarıdağ ve Cemil Sarıdağ'a müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.

34. 1.800 TL vekâlet ücretinin başvurucular Abdulvahit Hazar, Abdurrezak Hazar, Ahmet Hazar, Fatma Hazar, Fatma Düzgören, Hatice Talayhan, Mahsun Hazar, Mustafa Hazar, Salahattin Hazar, Zeynep Hazar (40 numaralı), Türkan Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Emine Kılıç, Yüksel Sarıdağ, Hıssa Sarıdağ, Mesut Sarıdağ, Musa Sarıdağ ve Cemil Sarıdağ'a müştereken; 1.800 TL vekâlet ücretinin İbrahim Savcı, Ayşe Hazar, Meryem Korhan, Mehmet Savcı, Emine İlboğa, Zahra Güzgören, Zeynep Hazar (49 numaralı), Zübeyde Yıldırım, Ahmet Savcı ve Hıdır Savcı'ya müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Başvurucu Fatma Sarıdağ yönünden yapılan başvurunun başvuru hakkının kötüye kullanılması nedeniyle REDDİNE,

2. Avukat Hakan Geleri'nin, 6216 sayılı Kanun'un 51. maddesi ve Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 83. maddesi uyarınca 2.000 TL disiplin para cezasıyla CEZALANDIRILMASINA,

3. Kararın bir örneğinin Mardin Barosuna GÖNDERİLMESİNE,

B. 1. Başvurucular Şemse Dündar, Hadice Sarıdağ, Zehra Sarıdağ, Sara Dönder, Halime Balu, Serap Gökdere, Mehmet Sarıdağ, Abdullah Sarıdağ, Halil Sarıdağ, Emine Sarıdağ, Meryem Sarıdağ, Selman Sarıdağ, Mehmet Sarıdağ, Ayşe Çınar, Adnan Sarıdağ, Ahmet Sarıdağ, Emine Sarıdağ, Faruk Sarıdağ, Hıdır Sarıdağ, İbrahim Sarıdağ, Mahmut Sarıdağ, Mustafa Sarıdağ ve Nücüde Sarıdağ yönünden başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

2. Diğer başvurucular yönünden Anayasa'nın 36. Maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

C. Diğer başvurucular yönünden Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

D. Başvuruculara karara ekli tabloda gösterilen miktarlarda manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

E. 206,10 TL harç bedelinin başvurucular Abdulvahit Hazar, Abdurrezak Hazar, Ahmet Hazar, Fatma Hazar, Fatma Düzgören, Hatice Talayhan, Mahsun Hazar, Mustafa Hazar, Salahattin Hazar ve Zeynep Hazar'a (40 numaralı) MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; 206,10 TL harç bedelinin başvurucular İbrahim Savcı, Ayşe Hazar, Meryem Korhan, Mehmet Savcı, Emine İlboğa, Zahra Güzgören, Zeynep Hazar (49 numaralı), Zübeyde Yıldırım, Ahmet Savcı ve Hıdır Savcı'ya MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; 206,10 TL harç bedelinin başvurucular Türkan Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Emine Kılıç, Yüksel Sarıdağ, Hıssa Sarıdağ, Mesut Sarıdağ, Musa Sarıdağ ve Cemil Sarıdağ'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,

F. 1.800 TL vekâlet ücretinin başvurucular Abdulvahit Hazar, Abdurrezak Hazar, Ahmet Hazar, Fatma Hazar, Fatma Düzgören, Hatice Talayhan, Mahsun Hazar, Mustafa Hazar, Salahattin Hazar, Zeynep Hazar (40 numaralı), Türkan Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Emine Kılıç, Yüksel Sarıdağ, Hıssa Sarıdağ, Mesut Sarıdağ, Musa Sarıdağ ve Cemil Sarıdağ'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; 1.800 TL vekâlet ücretinin İbrahim Savcı, Ayşe Hazar, Meryem Korhan, Mehmet Savcı, Emine İlboğa, Zahra Güzgören, Zeynep Hazar (49 numaralı), Zübeyde Yıldırım, Ahmet Savcı ve Hıdır Savcı'ya MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,

G. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

H. Kararın bir örneğinin Mardin Kadastro Mahkemesine (E.2013/99) GÖNDERİLMESİNE,

I. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 11/5/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.