I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 6/11/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

8. Başvurucu adına velayeten annesi tarafından 13/7/2001 tarihinde vasiyetnamenin iptali ve tenkis davası açılmış, dava Burhaniye Asliye Hukuk Mahkemesinin E.2001/343 sayılı dosyasına kaydedilmiştir. Mahkemece 23/10/2001 tarihli karar ile E. 2001/343 sayılı dava dosyası Mahkemenin E.2001/93 sayılı dava dosyası ile birleştirilmiş, yargılamaya E.2001/93 sayılı dosya üzerinden devam edilmiştir. Mahkemece 24/12/2002 tarihli karar ile asıl dava yönünden davanın reddine karar verilmiş, birleşen dava yönünden herhangi bir karar verilmemiştir. Temyiz üzerine karar, Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 22/09/2003 tarihli ilamı ile bozulmuştur.

9. Gömeç ilçesinde adli teşkilat kurulması üzerine Mahkemece dava dosyası 13/4/2004 tarihli yetkisizlik kararı ile Gömeç Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmiştir. Gömeç Asliye Hukuk Mahkemesinin E.2004/309 sayılı dosyasına kaydedilen dava, 7/12/2004 tarihli karar ile Mahkemenin E.2004/241 sayılı dava dosyası ile birleştirilmiş, yargılamaya E.2004/241 sayılı dava dosyası üzerinden devam edilmiştir. Mahkemece 27/12/2007 tarihli celsede birleşen dava dosyasındaki vasiyetnamenin iptali talebinin E.2004/241 sayılı dosyadan ayrılarak ayrı bir esasa kaydedilmesine karar verilmiştir. Mahkemenin E.2008/1 sayılı dosyasına kaydedilen davada Mahkemece 30/4/2008 tarihli karar ile vasiyetnamenin iptali talebinin reddine karar verilmiş, karar 8/8/2008 tarihinde kesinleşmiştir.

10. Gömeç Adliyesinin kapatılması üzerine E.2004/241 sayılı dava dosyasıBurhaniye Asliye Hukuk Mahkemesine devredilmiş ve Mahkemenin E.2012/308 sayılı dosyasına kaydedilmiştir. Burhaniye Asliye Hukuk Mahkemesi 15/4/2014 tarihli kararı ile tenkis davasının kabulüne karar vermiştir. Karar, başvurucuya 14/10/2014 tarihinde tebliğ edilmiş olup temyiz talebinde bulunulmamıştır.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

11. Mahkemenin 13/4/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

12. Başvurucu, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

A. Kabul Edilebilirlik Yönünden

13. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Esas Yönünden

14. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 50, 52).

15. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).

16. Anılan ilkeler doğrultusunda Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda 12 yıl 9 aylık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

17. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

18. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”

19. Başvurucu, maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur.

20. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

21. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında dava konusu hukuki menfaat de dikkate alınarak başvurucuya net 13.400 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

22. Başvurucu tarafından maddi tazminat talebinde bulunulmuş olmakla beraber tespit edilen ihlal ile iddia edilen maddi zarar arasında illiyet bağı bulunmadığı anlaşıldığından başvurucunun maddi tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerekir.

23. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harçtan oluşan yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Başvurucuya net 13.400 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

D. 206,10 TL harçtan oluşan yargılama giderinin başvurucuya ÖDENMESİNE,

E. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

F. Kararın bir örneğinin Burhaniye 1. Asliye Hukuk Mahkemesine (E.2012/308, K.2014/113) GÖNDERİLMESİNE,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 13/4/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.