TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
ESAT AKBULUT VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/19794)
|
|
Karar Tarihi: 13/4/2017
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Engin
YILDIRIM
|
Üyeler
|
:
|
Serdar
ÖZGÜLDÜR
|
|
|
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
|
|
Muammer
TOPAL
|
|
|
M. Emin KUZ
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Derya ATAKUL
|
Başvurucular
|
:
|
1. Esat
AKBULUT
|
|
|
2. İbrahim
Halil AKBULUT
|
|
|
3. Ekrem
AKBULUT
|
|
|
4. Mehmet
AKBULUT
|
|
|
5. Cemile
AKBULUT
|
|
|
6. Perihan
AKBULUT
|
|
|
7. Cuma
AKBULUT
|
|
|
8. Kazim AKBULUT
|
|
|
9. Zeynep
AKBULUT
|
|
|
10. Emin
AKBULUT
|
|
|
11.
Abdulkadir AKBULUT
|
|
|
12. Sıddık
AKBULUT
|
|
|
13. İzzettin
AKBULUT
|
|
|
14. Fatime KAÇMAZ
|
|
|
15. Meral
KITAYBAHADIR
|
|
|
16.Asiye
AKBULUT
|
|
|
17. Kafur
DAĞLI
|
|
|
18. Beso AKBULUT
|
|
|
19. İbrahim
Halil DAĞLI
|
|
|
20. Anzılha AKBULUT
|
|
|
21. Şazime YAVUZASLAN
|
Vekili
|
:
|
Av. Lütfü
POLAT
|
|
|
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 18/12/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilir olduğuna ve esas
incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına, dosyanın Bölüme gönderilmesine
karar verilmiştir.
5. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili
olaylar özetle şöyledir:
7. Başvurucuların bazıları ile diğerlerinin murisleri aleyhine,
Siverek Sulh Hukuk Mahkemesinin E.1983/101 ve K.1983/227 sayılı kararı ile
düzenlenen mirasçılık belgesinde bazı mirasçıların gösterilmemiş olduğu
iddiasıyla ve doğru veraset ilamının verilmesi talebiyle 27/8/2001 tarihinde
verasetin iptali davası açılmıştır. Siverek Sulh Hukuk Mahkemesi 27/3/2003
tarihli kararı ile davanın kabulüne karar vermiştir.
8. Başvurucuların bazıları ile diğerlerinin murisleri aleyhine,
Siverek Sulh Hukuk Mahkemesinin 27/3/2003 tarihli kararı ile verilen verasetin
iptali kararında belirlenen mirasçılarda da hata bulunduğu iddiasıyla ve doğru
veraset ilamının verilmesi talebiyle 3/1/2006 tarihinde yargılamanın
yenilenmesi davası açılmıştır.
9. Siverek Sulh Hukuk Mahkemesi 12/10/2006 tarihli kararı ile
davanın reddine karar vermiştir. Karar, Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 14/4/2008
tarihli ilamı ile bozulmuş; karar düzeltme talebi, aynı Dairenin 7/10/2008
tarihli ilamı ile reddedilmiştir. Bozma üzerine Mahkemenin E.2008/627 sayılı
dosyasına kaydedilen davada yargılama devam etmektedir.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
10. Mahkemenin 13/4/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
11. Başvurucular 3/1/2006 tarihinde yargılamanın yenilenmesi
talebiyle aleyhlerine açılan davada makul sürede yargılanma haklarının ihlal
edildiğini ileri sürmüşlerdir.
A. Esas Yönünden
12. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın
ikame edildiği tarih esas alınır (Güher
Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, § 50).
13. Başvuruya konu dava, başvurucular Kafur Dağlı, İbrahim Halil
Dağlı ve Beso Akbulut'un miras bırakanlarından
intikalle takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre
değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçıların
yargılamaya katıldıkları an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye
esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren
Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).
14. Sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını
da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar
yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal
edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, § 52).
15. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın
karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama
sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki
menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).
16. Anılan ilkeler doğrultusunda Anayasa Mahkemesinin benzer
başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut başvuruda 11 yıl 3
aydır devam eden yargılamanın süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
17. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
B. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
18. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 50. maddesinin (1) numaralı
fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
19. Başvurucular, maddi ve manevi tazminat talebinde
bulunmuşlardır.
20. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
21. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında dava konusu hukuki menfaatin niteliği, dava dosyasındaki taraf ve
mirasçı sayısı ile aile birliği de dikkate alınarak başvurucular Esat Akbulut
ve Perihan Akbulut'a müştereken net 7.500 TL, başvurucular Anzılha
Akbulut ve Cuma Akbulut'a müştereken net 7.500 TL, başvurucular Asiye Akbulut
ve İzzettin Akbulut'a müştereken net 7.500 TL, başvurucular Beso
Akbulut ve Kazim Akbulut'a müştereken net 7.500 TL,
başvurucular İbrahim Halil Akbulut, Ekrem Akbulut, Mehmet Akbulut, Cemile
Akbulut, Zeynep Akbulut, Emin Akbulut, Abdulkadir Akbulut, Sıddık Akbulut,
Fatma Kaçmaz, Meral Kıtaybahadır ve Şazime Yavuzarslan'a ayrı ayrı
net 7.500 TL; başvurucular Kafur Dağlı ve İbrahim Halil Dağlı'ya
ayrı ayrı net 2.500 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.
22. Başvurucular tarafından maddi tazminat talebinde bulunulmuş
olmakla beraber tespit edilen ihlal ile iddia edilen maddi zarar arasında
illiyet bağı bulunmadığı anlaşıldığından başvurucuların maddi tazminat
taleplerinin reddine karar verilmesi gerekir.
23. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç ve 1.800
TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin
başvuruculara müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin
iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucular Esat Akbulut ve Perihan Akbulut'a müştereken net
7.500 TL, başvurucular Anzılha Akbulut ve Cuma
Akbulut'a müştereken net 7.500 TL, başvurucular Asiye Akbulut ve İzzettin
Akbulut'a MÜŞTEREKEN net 7.500 TL, başvurucular Beso
Akbulut ve Kazim Akbulut'a müştereken net 7.500 TL;
başvurucular İbrahim Halil Akbulut, Ekrem Akbulut, Mehmet Akbulut, Cemile
Akbulut, Zeynep Akbulut, Emin Akbulut, Abdulkadir Akbulut, Sıddık Akbulut,
Fatma Kaçmaz, Meral Kıtaybahadır ve Şazime Yavuzarslan'a ayrı ayrı
net 7.500 TL; başvurucular Kafur Dağlı ve İbrahim Halil Dağlı'ya
ayrı ayrı net 2.500 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer
taleplerin REDDİNE,
D. 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam
2.006,10 TL yargılama giderinin BAŞVURUCULARA MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucuların Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Siverek
Sulh Hukuk Mahkemesine (E.2008/627) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
13/4/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.