I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, yargılamanın makul sürede tamamlanmaması nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 18/12/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca makul sürede yargılanma hakkının ihlali dışındaki iddialar yönünden kısmi kabul edilemezlik kararı verilerek başvurunun bu kısmının kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

8. Sıhhi tesisat işiyle uğraşan başvurucu ile G.. İnşaat Taahhüt Madencilik Harfiyat Nakliye ve Turizm Tic. Ltd. Şti. (Şirket) arasında yapılan sözleşmede, Eskişehir Harekat Alarm İskan Tesislerine ait 110 adet dairenin komple onarım işinin sıhhi tesisat ile ilgili kısmını başvurucu üstlenmiştir.

9. Sözleşme gereği Şirket, başvurucuya yaptığı iş karşılığında Şekerbank Kütahya şubesine ait 5 adet toplam 208.725 TL bedelli çek vermiştir.

10. Şirket, Kütahya 1. Asliye Hukuk Mahkemesine (Mahkeme) 24/12/2008 tarihinde açtığı davada, başvurucunun sözleşme gereği edimini yerine getirmediğini belirterek 31/12/2008 ve 15/1/2009 keşide tarihli, 41.745 TL bedelli 2 adet çekten dolayı toplam 63.666,80 TL'lik bedelden borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir.

11. Mahkeme 1/6/2010 tarihli kararında davayı kısmen kabul etmiştir.

12. Temyiz üzerine Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 5/10/2011 tarihli kararında talep aşılarak hüküm tesis edildiği gerekçesiyle kararı bozmuştur.

13. Karar düzeltme talebi aynı Dairenin 31/10/2012 tarihli kararıyla reddedilmiştir.

14. Bozma kararına uyan Mahkemece verilen 20/2/2013 tarihli kararda 59.111,24 TL miktar üzerinden dava kabul edilmiştir.

15. Temyiz üzerine karar Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 3/2/2014 tarihli kararıyla onanmıştır.

16. Karar düzeltme talebi aynı Dairenin 1/10/2014 tarihli kararıyla reddedilmiştir.

17. Ret kararı 20/11/2014 tarihinde başvurucuya tebliğ edilmiş ve 18/12/2014 tarihinde bireysel başvuruda bulunulmuştur.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

18. Mahkemenin 7/6/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

19. Başvurucu, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

1. Kabul Edilebilirlik Yönünden

20. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

2. Esas Yönünden

21. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği tarih, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 50, 52).

22. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).

23. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda Kütahya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde 24/12/2008 tarihinde açılan menfi tespit davasında yargılamanın Yargıtay 15. Hukuk Dairesince 1/10/2014 tarihinde verilen karar düzeltme talebinin reddine ilişkin kararla sona erdiği anlaşılmıştır. Buna göre yargılamanın bu kadar süre uzamasını gerektirecek karmaşık bir niteliğin bulunmadığı, başvurucunun yargılamanın uzamasında önemli bir etkisinin de tespit edilmediği davada yaklaşık 5 yıl 9 aylık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

24. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

3. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

25. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”

26. Başvurucu 77.374,94 TL maddi, 10.000 TL manevi tazminata karar verilmesi talebinde bulunmuştur.

27. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

28. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvurucuya net 6.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

29. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç, 1.800 vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Başvurucuya net 6.000 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

D. 206,10 TL harç, 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin BAŞVURUCUYA ÖDENMESİNE,

E. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

F. Kararın bir örneğinin Kütahya 1. Asliye Hukuk Mahkemesine (E.2012/621, K.2013/56) GÖNDERİLMESİNE,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE, 7/6/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.