I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 4/3/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Başvurucular tarafından yapılan 2014/2931 ve 2014/2552 numaralı başvurular, aralarında konu yönünden irtibat bulunduğu anlaşıldığından birleştirilmiş; incelemeye 2014/2931 numaralı bireysel başvuru dosyası üzerinden devam edilmiştir.

5. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

9. Başvurucular Atila Avşar, Ökkeş Avşar ve Mustafa Avşar'ın murisi Emine Avşar 8/11/1978 tarihinde zilyetliğin tespiti ve kamulaştırma bedelinin tespiti talebiyle dava açmıştır. İslahiye Asliye Hukuk Mahkemesi 19/7/1991 tarihli karar ile dava konusu taşınmazın mülkiyetinin çekişmeli olduğu ve mahiyeti itibarıyla kadastro alanı içine girdiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Yargılamaya İslahiye Kadastro Mahkemesinin E.1988/118 sayılı dosyası üzerinden devam edilmiş, Mahkeme 14/7/1995 tarihli kararı ile dava konusu taşınmazın Toprak Mahsülleri Ofisi Genel Müdürlüğü adına tapuya tesciline, başvurucular Atila Avşar, Ökkeş Avşar ve Mustafa Avşar'ın murisi Emine Avşar'ın da aralarında bulunduğu davacı ve müdahiller bakımından Mahkemenin görevsizliğine ve dava dosyasının İslahiye Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir. Dava İslahiye Asliye Hukuk Mahkemesinin E.1995/247 sayılı dosyasına kaydedilmiştir.

10. Diğer taraftan başvurucular Pakize Altun, Arif Avcı, Bülent Tosun'un murisi Hatice Tosun; başvurucular Atila Avşar, Mahmut Avşar, Mustafa Avşar ve Ökkeş Avşar'ın murisi Emine Avşar; başvurucular Nejla Sarıoğlu, Sakine Öztürk, Abdullah Öztürk'ün murisi Sıdıka Öztürk ile başvurucular Ökkeş Akın ve İbrahim Akın 14/12/1995 tarihinde tapu iptali ve tescil talebiyle dava açmış, dava İslahiye Asliye Hukuk Mahkemesinin E.1995/322 sayılı dosyasına kaydedilmiştir.

11. İslahiye Asliye Hukuk Mahkemesi 7/11/2002 tarihli kararı ile E.1995/322 sayılı dava dosyasının Mahkemenin E.1995/247 sayılı dosyası ile birleştirilmesine, yargılamanın E.1995/247 sayılı dosya üzerinden devam etmesine karar vermiştir.

12. Mahkeme 6/3/2014 tarihli kararı ile birleşen ve asıl dava yönünden davanın reddine karar vermiştir. Temyiz talebinde bulunulmuş olup dava dosyası henüz temyiz incelemesi için Yargıtaya gönderilmemiştir.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

13. Mahkemenin 18/1/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

14. Başvurucular Ökkeş Avşar, Mustafa Avşar ve Atila Avşar 8/11/1978 tarihinde açılan zilyetliğin tespiti ve kamulaştırma bedelinin tespiti davasında, başvurucuların tamamı 14/12/1995 tarihinde açılan tapu iptali ve tescil davasında yargılamanın uzun süredir devam ettiğini belirterek makul sürede yargılanma haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

A. Kabul Edilebilirlik Yönünden

15. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Esas Yönünden

16. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, § 50).

17. Başvuruya konu dava, başvuruculardan bir kısmının miras bırakanlarından intikalle takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçıların yargılamaya katıldıkları an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).

18. Sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, § 52).

19. Anılan ilkeler doğrultusunda Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda8/11/1978 ve 14/12/1995 tarihlerinde açılan davalarda sırasıyla 38 yıl 2 ay ve 21 yıl 1 aydır devam eden yargılama sürelerinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

20. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

21. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”

22. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.

23. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

24. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında dava dosyalarındaki taraf sayıları ve talep ettikleri tazminat miktarları da dikkate alınarak başvurucular Ökkeş Avşar, Mahmut Avşar, Atila Avşar, Mustafa Avşar, Bülent Tosun, Pakize Altun ve Arif Avcı'ya ayrı ayrı net 4.500 TL; başvurucular Nejla Sarıoğlu, Sakine Öztürk ve Abdullah Öztürk'e ayrı ayrı net 6.750 TL; başvurucular Ökkeş Akın ve İbrahim Akın'a ayrı ayrı net20.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

25. 2014/2552 numaralı bireysel başvuru dosyasındaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harcın başvurucular Ökkeş Avşar, Mustafa Avşar ve Atila Avşar'a müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.

26. 2014/2931 numaralı bireysel başvuru dosyasındaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin başvuruculara müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Başvurucular Ökkeş Avşar, Mahmut Avşar, Atila Avşar, Mustafa Avşar, Bülent Tosun, Pakize Altun ve Arif Avcı'ya ayrı ayrı net 4.500 TL; başvurucular Nejla Sarıoğlu, Sakine Öztürk ve Abdullah Öztürk'e ayrı ayrı net 6.750 TL; başvurucular Ökkeş Akın ve İbrahim Akın'a ayrı ayrı net 20.000 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

D. 1. 2014/2552 numaralı bireysel başvuru dosyasındaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harcın başvurucular Ökkeş Avşar, Mustafa Avşar ve Atila Avşar'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,

2. 206,00 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin BAŞVURUCULARA MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,

E. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

F. Kararın bir örneğinin İslahiye Asliye Hukuk Mahkemesine (E.1995/247, K.2014/27) GÖNDERİLMESİNE,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 18/1/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.