I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvurular 29/5/2014 tarihi ve devamında yapılmıştır.

3. Başvurular, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvuruların kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. 2014/12445, 2014/13526, 2014/14881 sayılı bireysel başvuru dosyaları konu yönünden hukuki irtibat nedeniyle 2014/7712 sayılı dosya üzerinde birleştirilmiştir.

6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

9. Bir kısım başvurucular murisi İbrahim Sarıdağ aleyhine 1962 yılında Kızıltepe Kadastro Mahkemesinde açılan kadastro tespitine itiraz davası, bir kısım başvurucular murisi Abdulkerim Aydoğan'ın 1957 yılında anılan Mahkemede açtığı dava üzerinde birleştirilmiş, söz konusu dava anılan Mahkemenin kapatılması üzerine Mardin Kadastro Mahkemesine gönderilmekle yerel Mahkeme aşamasında derdest durumdadır.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

10. Mahkemenin 10/5/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

11. Başvurucular, makul sürede yargılanma ve mülkiyet haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

A. Kabul Edilebilirlik Yönünden

1. Başvurucular Abdulmecit Aydoğan ve Fatma Sarıdağ Yönünden

12. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) 83. maddesi ile 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 51. maddesi gereği başvurucunun istismar edici, yanıltıcı ve benzeri nitelikteki davranışlarıyla bireysel başvuru hakkını açıkça kötüye kullandığının tespit edilmesi hâlinde başvuru reddedilir ve yargılama giderleri dışında ilgilinin 2.000 Türk Lirasından fazla olmamak üzere disiplin para cezasıyla cezalandırılmasına karar verilir.

13. Bu kapsamda özellikle Anayasa Mahkemesini yanıltmak amacıyla gerçek olmayan maddi vakıalara dayanılması veya bu nitelikte bilgi ve belge sunulması durumunda başvuru hakkının kötüye kullanıldığı kabul edilebilecektir (S.Ö., B. No: 2013/7087, 18/9/2014, § 29, Mehmet Güven Ulusoy [GK], B. No: 2013/1013, 2/7/2015).

14. Başvuru konusu olayda, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden yapılan araştırmada başvurucular Abdulmecit Aydoğan ve Fatma Sarıdağ'ın nüfus kayıtlarına göre sırasıyla 20/11/2013 ve 2/4/2014 tarihlerinde vefat ettikleri tespit edilmiştir. Avukat Ali Aydemir tarafından başvurucuların ölümünden sırasıyla yaklaşık 8 ay ve 4 ay sonra 31/7/2014 ve 19/8/2014 tarihlerinde, başvurucuların makul sürede yargılanma haklarının ihlal edildiği iddiasıyla bireysel başvuru yapıldığı anlaşılmıştır.

15. Kamu gücü tarafından hakkı ihlal edilen kişinin bireysel başvuru yapmadan önce ölmesi durumunda ölen kişi adına bir başkası tarafından bireysel başvuru yapma imkânı bulunmamaktadır (Abdurrehman Uray, B. No: 2013/6140, 5/11/2014, § 30).

16. Açıklanan nedenlerle başvuru tarihinden yaklaşık 8 ay ve 4 ay önce vefat etmiş başvurucular adına yapılan bireysel başvurunun başvuru hakkının kötüye kullanılması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekir.

17. Bu durumda Avukat Ali Aydemir aleyhine, Anayasa Mahkemesini yanıltıcı nitelikte başvuru yapması nedeniyle 6216 sayılı Kanun'un 51. maddesi ve İçtüzük’ün 83. maddesi uyarınca her bir başvurucu için ayrı ayrı takdiren 2.000 TL disiplin para cezasına hükmedilmesi gerekir.

2. Başvurucular Hıdır Savcı, Zübeyde Yıldırım, Zahra Düzgören, Ayşe Hazar, Meryem Korhan, Zeynep Hazar, İbrahim Savcı, Mehmet Savcı, Emine İlboğa, Ahmet Savcı, Hatice Talayhan, Fatma Düzgören, Zeynep Hazar, Mustafa Hazar, Abdulvahit Hazar, Fatma Hazar, Mahsun Hazar, Ahmet Hazar, Abdurrezak Hazar ve Salahattin Hazar Yönünden

18.6216 sayılı Kanun’un 46. maddesine göre Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunulması için başvuruya konu edilen ve ihlale yol açtığı ileri sürülen kamusal eylem veya işlemden başvurucunun kişisel olarak ve doğrudan etkilenmiş olması gerekir (Onur Doğanay, B. No: 2013/1977, 9/1/2014, §§ 42-45).

19.Somut olayda başvurucular Hıdır Savcı, Zübeyde Yıldırım, Zahra Düzgören, Ayşe Hazar, Meryem Korhan, Zeynep Hazar, İbrahim Savcı, Mehmet Savcı, Emine İlboğa, Ahmet Savcı, Hatice Talayhan ve Fatma Düzgören murisleri Halef Savcı'nın şikâyet konusu davaya müdahil olduğunu ve kendilerinin de mirasçı sıfatıyla anılan davayı takip ettiklerini ileri sürmüşlerse de söz konusu davanın 17/3/2017 tarihli duruşma tutanağında, bir kısım Halef Savcı mirasçılarının bazı duruşmalara taraf sıfatıyla katılmış olduğu anlaşılmasına rağmen Halef Savcı'nın herhangi bir müdahale talebinde bulunmadığı ve davada taraf sıfatının olmadığı sonucuna varıldığı görülmüştür.Dolayısıyla söz konusu başvurucuların uzun sürmesi nedeniyle şikâyet ettikleri davada taraf sıfatlarının bulunmadığı ve ihlale neden olduğunu ileri sürdükleri kamusal işlem veya eylemden kişisel olarak etkilenmedikleri anlaşılmaktadır.

20. Başvurucular Zeynep Hazar, Mustafa Hazar, Abdulvahit Hazar, Fatma Hazar, Mahsun Hazar, Ahmet Hazar, Abdurrezak Hazar ve Salahattin Hazar isemurisleri Küleyp Hazar'ın şikâyet konusu davaya müdahil olduğunuve kendilerinin de mirasçı sıfatıyla anılan davayı takip ettiklerini ileri sürmüşlerse de Mardin Kadastro Mahkemesinin başvurucu Abdurrezak Hazar'a gönderdiği 22/3/2017 tarihli ihtarnamesinde her ne kadar muris Küleyp Hazar'ın müdahil sıfatıyla duruşmalara katıldığı ve taraf olarak zabıtlarda isminin geçtiği görülmekte ise de dosya içerisinde anılan şahsın müdahillik talebine ilişkin bir dilekçe bulunmadığının tespit edildiği ve anılan başvurucuya müdahillik talebi olması halinde usulüne uygun olarak müdahillik dilekçesi sunması için süre verildiği görülmüştür. Dolayısıyla şikâyet konusu davada henüz taraf sıfatı bulunmayan söz konusu başvurucuların da ihlale neden olduğunu ileri sürdükleri kamusal işlem veya eylemden kişisel olarak etkilenmedikleri anlaşılmaktadır.

21.Açıklanan nedenlerle başvurunun, başvurucular Hıdır Savcı, Zübeyde Yıldırım, Zahra Düzgören, Ayşe Hazar, Meryem Korhan, Zeynep Hazar, İbrahim Savcı, Mehmet Savcı, Emine İlboğa, Ahmet Savcı, Hatice Talayhan, Fatma Düzgören, Zeynep Hazar, Mustafa Hazar, Abdulvahit Hazar, Fatma Hazar, Mahsun Hazar, Ahmet Hazar, Abdurrezak Hazar ve Salahattin Hazar yönünden diğer kabul edilebilirlik koşulları bakımından incelenmeksizin kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

3. Başvurucular Türkiye Aydoğan, Zahide Aydoğan, Abdurrahman Aydoğan, Şeyhmus Aydoğan, Halise Bağış, Emine Aydoğan, Leyla Sarıboğa, Hasan Aydoğan, Medine Karakoç, Şeyhdavut Aydoğan, Mehmet Sait Aydoğan, Gülseren Demir, Gülperi Karakoç, Hasine Aydoğan, Fatma Aydoğan, Sultani Aydoğan, Sultani Öngörür, Şeyhmus Aydoğan, Zerife Duyan, Şükran Aydoğan ve Abdullah Aydoğan Yönünden

22.6216 sayılı Kanun’un 47. maddesinin (3),48. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları uyarınca bireysel başvuruda,kamu gücünün neden olduğu iddia edilen ihlale dair olayların tarih sırasına göre özeti yapılmalı, bireysel başvuru kapsamındaki hakların ne şekilde ihlal edildiği ve buna ilişkin gerekçeler ve deliller açıklanmalıdır (Veli Özdemir, B. No: 2013/276, 9/1/2014, §§ 19, 20).

23. Somut olayda anılan başvurucular bireysel başvuru formlarında murislerinin şikâyet konusu davada davacı olduklarını iddia etmişlerse de murislerinin kimler olduğuna dair hiçbir bilgiye yer verilmediği, başvuruya dayanak olarak sunulan belgelerden de anılan bilgiye ulaşılamadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla ihlal iddiasına ilişkin delillerini sunma ve temel hak ve özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin açıklamalarda bulunma yönündeki yükümlülüklerini yerine getirmeyen başvurucular tarafından ileri sürülen iddiaların kanıtlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.

24. Açıklanan nedenlerle başvurunun, başvurucular Türkiye Aydoğan, Zahide Aydoğan, Abdurrahman Aydoğan, Şeyhmus Aydoğan, Halise Bağış, Emine Aydoğan, Leyla Sarıboğa, Hasan Aydoğan, Medine Karakoç, Şeyhdavut Aydoğan, Mehmet Sait Aydoğan, Gülseren Demir, Gülperi Karakoç, Hasine Aydoğan, Fatma Aydoğan, Sultani Aydoğan, Sultani Öngörür, Şeyhmus Aydoğan, Zerife Duyan, Şükran Aydoğan ve Abdullah Aydoğan yönünden diğer kabul edilebilirlik koşulları bakımından incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

4. Diğer Başvurucular Yönünden

25. Diğer başvurucular yönünden açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Esas Yönünden

26. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 50, 52).

27. Başvuruya konu dava, başvurucuların murislerinden intikalle takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçının yargılamaya katıldığı an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).

28. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).

29. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda Abdulkerim Aydoğan mirasçısı başvurucular yönünden yaklaşık 60; İbrahim Sarıdağ mirasçısı başvurucular yönünden ise yaklaşık 55 yıllık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

30. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

31. Başvurucular uzun süren yargılama nedeniyle taşınmazlarını kullanamadıklarınıbelirterek Anayasa’nın 35. maddesinde tanımlanan mülkiyet haklarının da ihlal edildiğini iddia etmişlerse de başvurucuların makul sürede yargılanma haklarının ihlal edildiği yönünde yukarıda yer verilen tespitler ışığında, mülkiyet haklarının ihlal edildiği yönündeki iddialarının ayrıca değerlendirilmesine gerek görülmemiştir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

32.6216 sayılı Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”

33. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.

34. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

35. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında, başvurucular murislerinin tüm mirasçılarının sayısı da dikkate alındığında başvuruculara karara ekli tabloda gösterilen miktarlarda manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

36. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç bedelinin başvurucular Cemil Sarıdağ, Hıssa Sarıdağ, Emine Sarıdağ, Hıdır Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Türkan Sarıdağ, Faruk Sarıdağ, İbrahim Sarıdağ, Adnan Sarıdağ, Ahmet Sarıdağ, Nücüde Sarıdağ, Mahmut Sarıdağ, Mesut Sarıdağ ve Mustafa Sarıdağ'a müştereken; 206,10 TL harç bedelinin Zübeyde Yiğit, Abdullah Aydoğan (11 numaralı), Cemile Aydoğan, Fahri Aydoğan, Fatma Aydoğan, Zekiye Aydoğan, Aslan Aydoğan, Canan Aydoğan, Celadet Akdoğan Sakine Yiğit, Saim Aydoğan, Orhan Aydoğan, Mehmet Aydoğan, Fikro Kahraman, Sultani Aydoğan (58 numaralı), Bego Ertaş, Gazali İbrahimoğlu ve Şemse Boran'a müştereken; 1.800 TL vekâlet ücretinin ise başvurucular Cemil Sarıdağ, Hıssa Sarıdağ, Emine Sarıdağ, Hıdır Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Türkan Sarıdağ, Faruk Sarıdağ, İbrahim Sarıdağ, Adnan Sarıdağ, Ahmet Sarıdağ, Nücüde Sarıdağ, Mahmut Sarıdağ, Mesut Sarıdağ, Mustafa Sarıdağ, Zübeyde Yiğit, Abdullah Aydoğan (11 numaralı), Cemile Aydoğan, Fahri Aydoğan, Fatma Aydoğan, Zekiye Aydoğan, Aslan Aydoğan, Canan Aydoğan, Celadet Aydoğan, Sakine Yiğit, Saim Aydoğan, Orhan Aydoğan, Mehmet Aydoğan, Fikro Kahraman, Sultani Aydoğan (58 numaralı), Bego Ertaş, Gazali İbrahimoğlu ve Şemse Boran'a müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurucular Abdulmecit Aydoğan ve Fatma Sarıdağ yönünden başvurunun REDDİNE,

B. 1. Başvurucular Hıdır Savcı, Zübeyde Yıldırım, Zahra Düzgören, Ayşe Hazar, Meryem Korhan, Zeynep Hazar, İbrahim Savcı, Mehmet Savcı, Emine İlboğa, Ahmet Savcı, Hatice Talayhan, Fatma Düzgören, Zeynep Hazar, Mustafa Hazar, Abdulvahit Hazar, Fatma Hazar, Mahsun Hazar, Ahmet Hazar, Abdurrezak Hazar ve Salahattin Hazar yönünden başvurunun kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

 2. Başvurucular Türkiye Aydoğan, Zahide Aydoğan, Abdurrahman Aydoğan, Şeyhmus Aydoğan, Halise Bağış, Emine Aydoğan, Leyla Sarıboğa, Hasan Aydoğan, Medine Karakoç, Şeyhdavut Aydoğan, Mehmet Sait Aydoğan, Gülseren Demir, Gülperi Karakoç, Hasine Aydoğan, Fatma Aydoğan, Sultani Aydoğan, Sultani Öngörür, Şeyhmus Aydoğan, Zerife Duyan, Şükran Aydoğan ve Abdullah Aydoğan yönünden başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

 3. Diğer başvurucular yönünden makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

C. Diğer başvurucular yönünden Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

D. Başvuruculara karara ekli tabloda gösterilen miktarlarda manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

E. 206,10 TL harç bedelinin başvurucular Cemil Sarıdağ, Hıssa Sarıdağ, Emine Sarıdağ, Hıdır Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Türkan Sarıdağ, Faruk Sarıdağ, İbrahim Sarıdağ, Adnan Sarıdağ, Ahmet Sarıdağ, Nücüde Sarıdağ, Mahmut Sarıdağ, Mesut Sarıdağ ve Mustafa Sarıdağ'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; 206,10 TL harç bedelinin Zübeyde Yiğit, Abdullah Aydoğan (11 numaralı), Cemile Aydoğan, Fahri Aydoğan, Fatma Aydoğan, Zekiye Aydoğan, Aslan Aydoğan, Canan Aydoğan, Celadet Akdoğan, Sakine Yiğit, Saim Aydoğan, Orhan Aydoğan, Mehmet Aydoğan, Fikro Kahraman, Sultani Aydoğan (58 numaralı), Bego Ertaş, Gazali İbrahimoğlu ve Şemse Boran'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; 1.800 TL vekâlet ücretinin ise başvurucular Cemil Sarıdağ, Hıssa Sarıdağ, Emine Sarıdağ, Hıdır Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Türkan Sarıdağ, Faruk Sarıdağ, İbrahim Sarıdağ, Adnan Sarıdağ, Ahmet Sarıdağ, Nücüde Sarıdağ, Mahmut Sarıdağ, Mesut Sarıdağ, Mustafa Sarıdağ, Zübeyde Yiğit, Abdullah Aydoğan (11 numaralı), Cemile Aydoğan, Fahri Aydoğan, Fatma Aydoğan, Zekiye Aydoğan, Aslan Aydoğan, Canan Aydoğan, Celadet Aydoğan, Sakine Yiğit, Saim Aydoğan, Orhan Aydoğan, Mehmet Aydoğan, Fikro Kahraman, Sultani Aydoğan (58 numaralı), Bego Ertaş, Gazali İbrahimoğlu ve Şemse Boran'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,

F. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

G. 1. Avukat Ali Aydemir'in 6216 sayılı Kanun'un 51. maddesi ve Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 83. maddesi uyarınca toplam 4.000 TL disiplin para cezasıyla CEZALANDIRILMASINA,

 2. Kararın bir örneğinin Mardin Barosuna GÖNDERİLMESİNE,

H. Kararın bir örneğinin Mardin Kadastro Mahkemesine (E.2013/41) GÖNDERİLMESİNE,

İ. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 10/5/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.