I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, yargılamanın sekiz yılda sonuçlandırılmaması nedeniyle makul sürede yargılanma hakkının; bir kısım usul güvencelerinin ihlal edilmesi nedeniyle de adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 20/1/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

8. Başvurucu, olay tarihinde49. Motorlu Piyade Tugayı İstihkam Savaş Bölük Komutanlığı emrinde bölük astsubayı olarak görev yapmaktadır.

9. Başvurucuya teslim edilen ve emanetinde kalması gereken paraları ihtiyaçları için kullandığı iddiasıyla başlatılan soruşturma kapsamında yapılan aramada, başvurucunun evinde bir kısım askerî malzeme de bulunmuştur. Başvurucu 1/10/2006 tarihinde gözaltına alınmış ve 6/10/2006 tarihinde tutuklanmıştır.

10. Başvurucu hakkında Kara Kuvvetleri Komutanlığı 8. Kolordu Komutanlığı Askerî Savcılığının 8/12/2006 tarihli iddianamesi ile bir kısım suçlardan cezalandırılması talebiyle kamu davası açılmıştır.

11.Kara Kuvvetleri Komutanlığı 8. Kolordu Komutanlığı Askerî Mahkemesi, 11/1/2008 tarihli kararı ile başvurucunun bazı suçlardan mahkûmiyetine ve Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılmasına karar vermiştir.

12. Anılan karar, Askerî Yargıtay 2. Dairesinin 10/4/2009 tarihli kararıyla bozulmuştur.

13. Bozma sonrası yapılan yargılaması sonunda 22/8/2013 tarihli kararla başvurucu hakkında yeniden cezaya hükmedilmiştir. Anılan karar temyiz edilmiş olup derdest durumdadır.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

14. Mahkemenin 23/3/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

15. Başvurucu, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

1. Kabul Edilebilirlik Yönünden

16. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir nedeni de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

2. Esas Yönünden

17. Ceza yargılamasının süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak bir kişiye suç işlediği iddiasının yetkili makamlar tarafından bildirildiği veya isnattan ilk olarak etkilendiği arama ve gözaltı gibi birtakım tedbirlerin uygulandığı tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak ise suç isnadına ilişkin nihai kararın verildiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (B.E., B. No: 2012/625, 9/1/2014, § 34).

18. Ceza yargılamasının süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (B.E., § 29).

19. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda yaklaşık 10 yıl 5 aydır devam eden yargılamanın süresinin makul olmadığısonucuna varmak gerekir.

20. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

B. Diğer İhlal İddiaları

21. Başvurucu; arama işleminin usule aykırı yapıldığını, parmak izi alınması talebinin reddedildiğini ve tanıkların baskı altında ifade verdiklerini, bu sebeplerle adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

22. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 45. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca bireysel başvuru yoluna başvurabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması gerekir (Ayşe Zıraman ve Cennet Yeşilyurt, B. No: 2012/403, 26/3/2013, § 16).

23. Somut olayda, mahkeme kararı temyiz aşamasındayken bireysel başvuruda bulunulmuştur. Dolayısıyla başvuru yolları tüketilmeden bireysel başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır.

24. Başvurucu hakkındaki dosyalarda ayrıca Anayasa'nın 37., 38., 138., 139., 140., 141. ve 142. maddelerinin de ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

25. 6216 sayılı Kanun’un 47. maddesinin (3),48. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları uyarınca bireysel başvuruda,kamu gücünün neden olduğu iddia edilen ihlale dair olayların tarih sırasına göre özeti yapılmalı; bireysel başvuru kapsamındaki hakların ne şekilde ihlal edildiği, bunun gerekçeleri ve delilleri açıklanmalıdır (Veli Özdemir, B. No: 2013/276, 9/1/2014, §§ 19, 20).

26. Somut olayda başvurucu, ihlal iddialarını soyut ve genel ifadelerle ileri sürmüş; Anayasa'nın anılan maddelerinin ne şekilde ihlal edildiğine ve hangi dosylarına ilişkin olduğuna yönelik gerekçeleri açıklama yönündeki yükümlülüğünü yerine getirmemiştir. Dolayısıyla başvurucu tarafından ileri sürülen iddiaların kanıtlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.

27. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının başvuru yollarının tüketilmemesi ve açıkça dayanaktan yoksun olması nedenleriyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

28. 6216 sayılı Kanun’un 50. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları şöyledir:

“(1) Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…

(2) Tespit edilen ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapmak üzere dosya ilgili mahkemeye gönderilir. Yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmayan hâllerde başvurucu lehine tazminata hükmedilebilir veya genel mahkemelerde dava açılması yolu gösterilebilir. Yeniden yargılama yapmakla yükümlü mahkeme, Anayasa Mahkemesinin ihlal kararında açıkladığı ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak şekilde mümkünse dosya üzerinden karar verir.”

29. Başvurucu, süresinden sonra (eksiklik tamamlama dilekçesiyle) manevi tazminat talebinde bulunmuştur. Tazminat talebi süresinde dile getirilmediğinden başvurucu lehine tazminata hükmedilmesi mümkün değildir (kısmen benzer yönde bkz.Ramazan Büyük, B. No: 2014/12917, 16/11/2016, § 39).

30. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

31. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harçtan oluşan yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

 2. Diğer ihlal iddialarının başvuru yollarının tüketilmemesi ve açıkça dayanaktan yoksun olması nedenleriyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. 206,10 TL harçtan oluşan yargılama giderinin BAŞVURUCUYA ÖDENMESİNE,

D. Tazminat talebi süresinde dile getirilmediğinden başvurucu lehine tazminata hükmedilmesine YER OLMADIĞINA,

E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

F. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 23/3/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.