I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru; askerî okuldan ilişiğin kesilmesi işlemine karşı açılan davada ret hükmüne ulaşılırken bariz takdir hatası yapılması, esasa etkili iddiaların karşılanmaması nedenleriyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 15/1/2015 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

5. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

6. Başvurucu 2011-2012 eğitim öğretim yılı itibarıyla Deniz Astsubay Meslek Yüksek Okulu bünyesinde askerî öğrenci olarak eğitime başlamıştır.

7. İkinci sınıfın sonunda sahip olduğu disiplin puanlarının tümünü yitirdiğinden bahisle başvurucunun Deniz Astsubay Meslek Yüksek Okulu ile ilişiği 27/6/2013 tarihli işlemle kesilmiştir.

8. Başvurucu, ilişik kesme işlemine karşı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) nezdinde iptal davası açmıştır.

9. AYİM İkinci Dairesi (Mahkeme) 4/6/2014 tarihli kararıyla davayı reddetmiştir. Ret gerekçesinde öncelikle 31/1/2013 tarihli ve 6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu uyarınca oda hapsi disiplin cezasının mevzuattan çıkarıldığı hatırlatılmıştır. Disiplin hükümleri yönünden 6413 sayılı Kanun'un öngördüğü yönetmelik ihdas edilene kadar 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği ve ceza puanları hariç olmak üzere oda hapsi disiplin cezalarının izinsizlik cezası olarak uygulanacağı hususlarının 6413 sayılı Kanun'un geçici 1. ve geçici 3. maddelerinde hüküm altına alınmış olduğu ifade edilmiştir. Bu geçici maddeler ile yasa koyucunun 6413 sayılı Kanun yürürlüğe girmeden önce askerî öğrenciler hakkında tesis edilen disiplin puanı düşürme işlemlerinin aynen muhafaza edilmesine yönelik irade gösterdiği yönünde belirleme yapılmıştır. Bu belirleme yapıldıktan sonra başvurucunun disiplin puanının tükenmesine neden olan ve oda hapsi cezalarının da içinde olduğu disiplin cezaları yıllar itibarıyla tek tek sayılmak suretiyle hatırlatılmıştır. Başvurucuya 2012/2013 eğitim öğretim yılında verilen cezalardan 8/3/2013 tarihinden itibaren tesis edilenlerin 6413 sayılı Kanun gereği oda hapsi değil izinsizlik cezası şeklinde uygulandığı vurgulanmıştır. Başvurucunun toplam olarak 1 kez Alay, 2 kez Yüksek Disiplin Kuruluna sevk edilmek suretiyle disiplin konusunda ikaz edildiği, ayrıca velisinin de disiplin zafiyeti nedeniyle uyarıldığı ancak buna karşın disiplin açısından başvurucunun istenilen seviyeye ulaşamadığı hususlarına dikkat çekilmiştir. Çıkarılma işleminin sebebi olan disiplin cezalarının tümünün yetki ve şekil unsuru yönünden hukuka uygun olduğu belirlenmiştir. Disiplin notunun kırılması ve notların toplanmasında maddi hata yapılmadığı, her türlü eylemin cezalandırılması cihetine gidilmediği, bazı durumlarda ikaz ile yetinildiği tespit edilmiştir. Sonuç itibarıyla çıkarılma işleminin tüm unsurlarıyla mevzuata ve hukuka uygun olduğu kanaatine varılarak ret gerekçesi oluşturulmuştur.

10. Ret kararı iki üyenin ayrışık oyuna karşılık oyçokluğu ile alınmıştır. Ayrışık oy gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:

"... Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 6413 sayılı Kanun yapılmış, bu Kanun ile oda hapsi cezası kaldırılmış, verilen cezalar kınama ve izinsizlik cezaları olarak öngörülmüş, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli askeri öğrencilere de verilecek cezalar arasında oda hapsi cezasına yer verilmemiş, oda hapsine ilişkin hükümler yürürlükten kaldırılmış, ancak yapılan bu değişikliğin yürürlüğe girmesi yürütme organının iradesine bırakılmıştır. idare de, yasal değişikliğin yürürlüğe girebilmesi için şart koşulan yönetmeliği çıkarmakta gecikmiş, sonuç olarak; yasadan aldığı bu yetkiyi geç kullanmak suretiyle oda hapsi cezasının puan olarak yürürlükte kalmasını sağlamıştır.

6413 sayılı Kanunun Geçici 3'üncü maddesinin 2'nci fıkrasının; "23'üncü maddenin 2'nci fıkrasında düzenlenen yönetmelik yayımlanıncaya kadar , askeri öğrenciler hakkında ceza puanları hariç olmak üzere." şeklindeki düzenlemesinin; yasanın yürürlüğe girmesini yönetmelik çıkarma şartına bağlamak suretiyle yasama yetkisini yürütme organına devretmesi, uygulamada idarenin geç yönetmelik çıkarmış olması nedeniyle yasanın yürürlüğünü ötelemiş/engellemiş olması, düzenlemenin bu haliyle yasama yetkisinin devri sonucunu doğurması nedeniyle "Kuvvetler Ayrılığı" ilkesine ve dolayısıyla Anayasa'nın 7'nci maddesine aykırı olduğu, keza yasama organının iradesini ortaya koyarak çıkardığı 6413 sayılı Kanunun bir bölümünün yürürlük tarihinin (aynı Kanunda yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmesine rağmen) belirsiz kaldığı, bu haliyle personelin hangi işlem ve eylemleri nedeniyle haklarında hangi hukuk kurallarına göre işlem tesis edileceğini öngörmeleri ve hareketlerini buna göre düzenlemelerinin mümkün olamayacağı, dolayısıyla bahse konu hükmün "Hukuki Belirlilik" ve "Hukuk Devleti" ilkelerini kapsayan Anayasanın 2'nci maddesine de aykırı olduğu, görülmektedir.

Açıklanan nedenlerle; 6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanununun Geçici 3'üncü maddesinin 2'nci fıkrasının; "23'üncü maddenin 2'nci fıkrasında düzenlenen yönetmelik yayımlanıncaya kadar, askeri öğrenciler hakkında ceza puanları hariç olmak üzere." şeklindeki düzenlemesini Anayasanın 2 ve 7'nci maddelerine aykırı gördüğümüzden, iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulmasına ve davanın geri bırakılmasına karar verilmesi gerekirken davanın reddine karar veren sayın çoğunluk görüşüne katılamadık."

11. Ret hükmüne yönelik karar düzeltme istemi Mahkemenin 3/12/2014 tarihli hükmüyle reddedilmiştir.

12. Başvurucu nihai kararı 22/12/2014 tarihinde tebellüğ etmesinin ardından 15/1/20155 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İLGİLİ HUKUK

13. 6413 sayılı Kanun'un "Askeri öğrenciler hakkında verilebilecek cezalar" kenar başlıklı 22. maddesi şöyledir:

"(1) Askeri öğrencilere verilebilecek disiplin cezaları ağırlık derecesine göre aşağıda belirtilmiştir:

a) Kınama

b) İzinsizlik

(2) Kınama cezası; öğrencinin, disiplinsizlik teşkil eden davranışlarda bulunduğunun

somut olarak tespit edilmesi ve bunun yazı ile bildirilmesidir.

Bu ceza, disiplin amirleri tarafından ekli (1) sayılı çizelgeye göre verilir.

(3) İzinsizlik cezası; öğrencinin, hafta sonu tatilinden faydalandırılmamasıdır. Bu ceza, disiplin amirleri tarafından ekli (1) sayılı çizelgeye göre, öğrenci disiplin kurulları tarafından ise üç hafta sonundan az olmamak üzere altı hafta sonuna kadar (bu süre dâhil) verilir."

14. 6413 sayılı Kanun'un geçici 23. maddesinin ikinci fıkrasının ilk cümlesi şöyledir:

"Askeri öğrencilerin disiplinsizlik teşkil edebilecek fiilleri ve bu fiillere verilebilecek disiplin cezalarının türleri ve miktarı, disiplin amirlerinin kimler olacağı, öğrenci disiplin kurullarının kurulması, kurul kararlarına itiraz ve bu kurullara ilişkin diğer hususlar, disiplin puanları, disiplinsizliklerde düşülecek disiplin ceza puanları ile disiplin cezalarına bağlı idari işlemler yönetmelikle tespit edilir. "

15. 6413 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesinin ikinci fıkrası şöyledir:

"23 üncü maddenin ikinci fıkrasında düzenlenen yönetmelik yayımlanıncaya kadar, askeri öğrenciler hakkında ceza puanları hariç olmak üzere ilgili mevzuatlarında yer alan uyarı cezaları kınama, oda hapsi cezaları ise ceza süresinin yarısı kadar izinsizlik cezası olarak uygulanır."

16. 11/4/2012 tarihli ve 4752 sayılı Astsubay Meslek Yüksek Okulları Kanunu'nun "Disiplin ve okuldan çıkarılma" kenar başlıklı 31. maddesinin birinci fıkrası ile ikinci fıkrasının (a) bendi şöyledir:

"Astsubay meslek yüksek okullarına alınan her öğrenciye bir disiplin notu verilir. Disiplin notundan hangi cezalar için ne kadar not düşüleceği yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirtilir.

Astsubay meslek yüksek okullarında öğrenim gören öğrenciler aşağıdaki hallerde okuldan çıkarılırlar:

a) Bu Kanun hükümlerine göre çıkarılacak yönetmelik gereğince verilen disiplin notunu

kaybedenler."

17. 4752 sayılı Kanun temel alınarak ihdas edilen ve 16/10/2003 tarihli ve 25261 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Astsubay Meslek Yüksek Okulları Yönetmeliğinin "Disiplin ve okuldan çıkarılma" kenar başlıklı 61. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi şöyledir:

"Astsubay meslek yüksek okulu öğrencileri aşağıdaki hâllerde, yüksek disiplin kurulu kararıyla okuldan çıkarılırlar:

a) Disiplin notunun tamamını kaybedenler,"

V. İNCELEME VE GEREKÇE

18. Mahkemenin 13/9/2018 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

19. Başvurucu; 6413 sayılı Kanun ile oda hapsi disiplin cezası kaldırılmasına karşın açıkça hukuka aykırı olarak aldığı oda hapsi cezalarının da puan düşümü yapılmasına dair hesaba dâhil edildiğini ve 6413 sayılı Kanun yürürlüğe girmesine rağmen oda hapsi disiplin cezasının uygulandığını belirterek hukuk devleti, hak arama özgürlüğü, etkili başvuru hakkı, ve ayrımcılık yasağına ilişkin ilkelerin ihlal edildiğini ileri sürmektedir.

B. Değerlendirme

20. Anayasa Mahkemesi, olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Başvurucunun iddiaları dikkate alındığında şikâyetin karar sonucuna yönelik olduğu anlaşıldığından incelemenin bu kapsamda yapılması uygun görülmüştür.

21. Anayasa’nın 148. maddesinin dördüncü fıkrasında kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlara ilişkin şikâyetlerin bireysel başvuruda incelenemeyeceği belirtilmiştir. Bu kapsamda ilke olarak mahkemeler önünde dava konusu yapılmış maddi olay ve olguların kanıtlanması, delillerin değerlendirilmesi, hukuk kurallarının yorumlanması ve uygulanması ile uyuşmazlıkla ilgili varılan sonucun adil olup olmaması bireysel başvuru konusu olamaz. Ancak bireysel başvuru kapsamındaki hak ve özgürlüklere müdahale teşkil eden, bariz takdir hatası veya açık bir keyfîlik içeren yorum, uygulama ve sonuçlar Anayasa Mahkemesinin denetim yetkisi kapsamındadır (Ahmet Sağlam, B. No: 2013/3351, 18/9/2013, § 42).

22. Somut olayda iddia, savunma ve tüm dosya kapsamı incelenerek ilgili kısımları yukarıda belirtilen (bkz. §§ 9, 10) gerekçe ile 4/6/2014 tarihinde hüküm kurulmuştur. Kanun yolu incelemesinde de kararının hukuka uygun bulunduğu görülmüştür.

23. Mahkeme 6413 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesi ile yasa koyucunun Kanun yürürlüğe girmeden önce askerî öğrenciler hakkında tesis edilen disiplin puanı düşürme işlemlerinin aynen muhafaza edilmesine yönelik irade gösterdiğini ifade etmek suretiyle oda hapsi disiplin cezalarının disiplin puanlarının hesabında dikkate alınmasını hukuka uygun bulmasına yönelik gerekçesini açıklamıştır (bkz. § 9). Ayrıca Mahkeme; başvurucunun ileri sürdüğünün aksine 6413 Kanun'un yürürlüğe girmesinin ardından oda hapsi disiplin cezası yerine izinsizlik cezası uygulandığını, disiplin puanı hesabında da 6413 sayılı Kanun hükümleriyle getirilen değişikliğin dikkate alındığını tespit etmiştir.

24. Mevzuatın, somut olayın ve delillerin yorumlanması yukarıda anılan ilkeler (bkz. § 21) uyarınca uyuşmazlığı çözmekle görevli mahkemenin takdirinde olup bireysel başvuruda değerlendirmeye konu edilemez.

25. Bu hâle göre başvurucu tarafından ileri sürülen iddialar, delillerin değerlendirilmesi ve hukuk kurallarının yorumlanmasına ilişkin olup kararda bariz takdir hatası veya açık bir keyfîlik oluşturan bir durumun da bulunmadığı dikkate alındığında ihlal iddialarının kanun yolu şikâyeti niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.

26. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir..

Serdar ÖZGÜLDÜR bu görüşe katılmamıştır.

VI. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA, Serdar ÖZGÜLDÜR'ün karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 13/9/2018 tarihinde karar verildi.

KARŞI OY GEREKÇESİ

Başvurucunun Deniz Astsubay Meslek Yüksek Okulu 2 nci sınıf derslerinin tamamını başarıyla vermesine karşılık, mezuniyetine (astsubay çavuş nasbedilmesine) bir hafta kala, disiplin notunun tamamını kaybettiği gerekçesiyle 23.8.2013 tarihinde askeri öğrenci statüsüne son verilerek okulla ilişiği kesilmiştir. Bu işlemin iptali istemiyle Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nde açtığı davada verilen red kararına muhalif olan iki üyenin de açıkça işaret ettiği üzere, 6413 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu 16.2.2013 tarihinde yürürlüğe girmiş; bu kanunun çıkarılmasını öngördüğü “Astsubay Meslek Yüksek Okulları Yönetmeliği” ise 16.10.2013 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanabilmiş ve bu nedenle de 16.2.2013-16.10.2013 tarihleri arasında, askeri öğrenciler için 6413 Sayılı Kanun öncesi verilmesi öngörülen “oda hapsi” cezasının, 6413 sayılı Kanunda öngörülen “oda hapsi cezasının yarısı kadar izinsizlik cezası” şeklinde tatbikine devam edilmiş ve başvurunun somutunda başvurucuya uygulandığı üzere kendisine daha fazla disiplin cezası verilmesi ve nihayet bu suretle disiplin puanının sıfıra inmesine yol açılmıştır. Mevcut bu fiili durum ve gerçek karşısında, davacı hakkındaki red yolundaki derece mahkemesi kararının bariz takdir zaafı taşıdığı, bu nedenle başvurucunun gerekçeli karar hakkının ve Anayasanın 36. maddesinin ihlâl edildiği kanaatine vardığımdan, çoğunluğu aksi yöndeki kararına katılmıyorum.