I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru gece vakti alkollü içki satışı kabahatinden dolayı verilen idari para cezasına yapılan itirazın reddedilmesi nedeniyle hakkaniyete uygun yargılanma, gerekçeli karar ve mülkiyet haklarının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 21/10/2016 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

5. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

6. Başvurucu Ankara'nın Etimesgut ilçesinde Şehit Hikmet Özer Caddesi'nde kuruyemiş ve alkollü içki satılan bir dükkanı işletmektedir.

7. Etimesgut İlçe Emniyet Müdürlüğünde (Emniyet Müdürlüğü) görevli polis memurları 8/10/2015 tarihi saat 23.30 civarı başvurucunun işlettiği dükkanda M.A. tarafından S.Ç.ye alkollü içki satıldığının görüldüğünü tespit eden bir tutanak düzenlemişlerdir. M.A. tutanağı imzalamaktan imtina etmiş, S.Ç. ise tutanağı imzalamıştır.

8. Emniyet Müdürlüğü, söz konusu tutanağı 6/11/2015 tarihli yazı ile Tütün ve Alkol Piyasasını Düzenleme Kurumuna (TAPDK) göndermiştir. Kurul 18/5/2016 tarihinde, başvurucuya gece vakti alkollü içki satışı yaptığı gerekçesiyle 33.532 TL idari para cezası verilmesine karar vermiştir. Kararın gerekçesinde, kolluk görevlilerince düzenlenen tutanağın esas alındığı belirtilmiş; 8/6/1942 tarihli ve 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu'nun 6. maddesinin beşinci fıkrası, 7. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ve üçüncü fıkrası ile 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 8. maddesinin beşinci fıkrasının (k) bendi dayanak olarak gösterilmiştir.

9. Başvurucu bu karara karşı 30/6/2016 tarihinde Ankara Batı 1. Sulh Ceza Hâkimliği (Hâkimlik) nezdinde itirazda bulunmuştur. İtiraz dilekçesinde; isnat edilen kabahatin işlenmediği, satışı gösteren bir fiş veya cihaz verisi bulunmadığı, öncelikle uyarı cezası verilmesi gerektiği, ayrıca verilen cezanın ölçüsüz olduğu belirtilmiştir.

10. Hâkimlik 20/9/2016 tarihinde itirazın reddine kesin olarak karar vermiştir. Kararın gerekçesinde, itiraz dilekçesi ve ekleri ile TAPDK tarafından gönderilen belgelerin içeriğine göre kural ihlalinin sabit olduğu belirtilerek itiraza konu kararın usule ve kanuna uygun bulunduğu açıklanmıştır.

11. Nihai karar başvurucu vekiline 29/9/2016 tarihinde tebliğ edilmiştir.

12. Başvurucu 21/10/2016 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İLGİLİ HUKUK

13. 4250 sayılı Kanun’un 24/5/2013 tarihli ve 6487 sayılı Kanun'un 2. maddesi ile yeniden düzenlenen 6. maddesinin beşinci fıkrasının üçüncü cümlesi şöyledir:

“Alkollü içkiler, 22:00 ila 06:00 saatleri arasında perakende olarak satılamaz.”

14. 4250 sayılı Kanun’un 24/5/2013 tarihli ve 6487 sayılı Kanun'un 3. maddesi ile yeniden düzenlenen 7. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi şöyledir:

 “Bu Kanunun 6 ncı maddesinin;

...

e) Beşinci fıkrasındaki yasaklara aykırı hareket edenlere, 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 8 inci maddesinin beşinci fıkrasının (k) bendinde öngörülen,

idari para cezası verilir.”

15. 4733 sayılı Kanun’un 8. maddesinin ilgili kısmı şöyledir:

 “...

Tütün, tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkiler piyasasında Gıda, Tarım ve

Hayvancılık Bakanlığından gerekli izinleri alarak veya almadan mal veya hizmet üreten, işleyen, ihraç veya ithal eden, pazarlayan, alan veya satan gerçek ve tüzel kişilere aşağıda yazılı idarî yaptırımlar uygulanır:

...

k) Tütün mamulleri veya alkollü içkilerin tüketicilere satışını; internet, televizyon, faks ve telefon gibi elektronik ticaret araçları ya da posta ile sipariş yöntemi kullanarak yapmak üzere satış sistemi kuran veya faaliyette bulunanlara yirmibin Yeni Türk Lirasından yüzbin Yeni Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. (Ek ikinci cümle: 13/2/2011-6111/175 md.) Satışın internet ortamında yapılması halinde, 4/5/2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda öngörülen usullere göre erişimin engellenmesine karar verilir ve bu karar hakkında da anılan Kanun hükümleri uygulanır. "

16. 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 17. maddesinin ilgili kısmı şöyledir:

"(1) İdarî para cezası, maktu veya nispi olabilir.

 (2) İdarî para cezası, kanunda alt ve üst sınırı gösterilmek suretiyle de belirlenebilir. Bu durumda, idarî para cezasının miktarı belirlenirken işlenen kabahatin haksızlık içeriği ile failin kusuru ve ekonomik durumu birlikte göz önünde bulundurulur.

...

 (7) İdarî para cezaları her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. Bu suretle idarî para cezasının hesabında bir Türk Lirasının küsuru dikkate alınmaz. Bu fıkra hükmü, nispi nitelikteki idarî para cezaları açısından uygulanmaz."

V. İNCELEME VE GEREKÇE

17. Mahkemenin 18/7/2019 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Mülkiyet Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

1. Başvurucunun İddiaları

18. Başvurucu, mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

2. Değerlendirme

19. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 47. maddesinin (3),48. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları uyarınca Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvurularda, başvuru konusu olaylarla ilgili delilleri sunmak suretiyle olaylar hakkındaki iddialarını kanıtlamak ve dayanılan Anayasa hükmünün kendilerine göre ihlal edildiğine dair açıklamalarda bulunarak hukuki iddialarını ortaya koymak başvurucuya düşer. Başvurucunun kamu gücünün işlem, eylem ya da ihmali nedeniyle ihlal edildiğini ileri sürdüğü hak ve özgürlük ile dayanılan Anayasa hükümlerini, ihlal gerekçelerini, dayanılan deliller ile ihlale neden olduğu ileri sürülen işlem veya kararların neler olduğunu başvuru dilekçesinde belirtmesi şarttır. Başvuru dilekçesinde kamu gücünün ihlale neden olduğu iddia edilen işlem, eylem ya da ihmaline dair olayların tarih sırasına göre özeti yapılmalı, bireysel başvuru kapsamındaki hak ve özgürlüklerden hangisinin hangi nedenle ihlal edildiği ve buna ilişkin gerekçeler ve deliller açıklanmalıdır (Veli Özdemir, B. No: 2013/276, 9/1/2014, §§ 19, 20; Ünal Yiğit, B. No: 2013/1075, 30/6/2014, §§ 18, 19).

20.Somut olayda başvurucu sadece başvuru formunun sonuç kısmında soyut olarak yer verdiği mülkiyet hakkının niçin ihlal edildiğine dair hiçbir açıklamada bulunmamıştır. Bu itibarla başvuruya konu ihlal iddialarıyla ilgili deliller sunarak olaya ilişkin iddialarını kanıtlamak ve hangi Anayasa hükmünün ihlal edildiğine ilişkin açıklamalarda bulunmak suretiyle hukuki iddialarını ortaya koymak yükümlülüğü başvuruculara ait olmasına rağmen başvurucu tarafından bu yükümlülük yerine getirilmemiştir.

21. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Adil Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

1. Başvurucunun İddiaları

22. Başvurucu, savunma ve delilleri dikkate alınmadan düzenlenen kolluk tutanağına göre idari para cezasının uygulandığını belirtmiştir. Başvurucu ayrıca tutanakta imzası bulunan üçüncü kişinin ise serbest iradesinin etkilenmiş olduğunu ifade etmiştir. Başvurucu son olarak Kurulun ve itirazını inceleyen Mahkemenin yalnızca tutanağı dikkate alarak sundukları kasa fişi ve kredi kartı ekstreleri gibi belgeleri incelemeyerek gerekçesiz kararlar verdiklerini vurgulamıştır. Başvurucuya göre idarenin amacı, kanunu uygulamak olmayıp basit bir esnaf dükkanının mahvolmasına yol açacak biçimde ceza kesilmek suretiyle belirli bir yaşam biçimini baskı altına almaktır. Başvurucu sonuç olarak adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

2. Değerlendirme

23. Anayasa’nın 148. maddesinin dördüncü fıkrasında, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlara ilişkin şikâyetlerin bireysel başvuruda incelenemeyeceği belirtilmiştir. Bu kapsamda ilke olarak mahkemeler önünde dava konusu yapılmış maddi olay ve olguların kanıtlanması, delillerin değerlendirilmesi, hukuk kurallarının yorumlanması ve uygulanması ile uyuşmazlıkla ilgili varılan sonucun adil olup olmaması bireysel başvuru konusu olamaz. Ancak bireysel başvuru kapsamındaki hak ve özgürlüklere müdahale teşkil eden, bariz takdir hatası veya açık bir keyfîlik içeren tespit ve sonuçlar bu kapsamda değildir (Ahmet Sağlam, B. No: 2013/3351, 18/9/2013, § 42).

24. Somut olayda Kurul kolluk görevlileri tarafından düzenlenen tutanağı esas alarak başvurucunun gece vakti alkollü içki satışı kabahatini işlediği sonucuna varmıştır. Bu tutanakta, olay günü saat 23.30 civarı alkollü içki satışı yapıldığının görüldüğü belirtilmiş, tutanağı alkollü içkiyi satın aldığı belirtilen müşteri de imzalamıştır. Başvurucu ise kasa fişleri ile kredi kartı ekstrelerini ibraz ederek bunun aksini ispat etmeye çalışmıştır.

25. Bu aşamada belirtmek gerekir ki yargılama sürecinde delillerin değerlendirilmesi ve hukuk kurallarının yorumlanması -kural olarak- derece mahkemelerinin takdirindedir. Ancak bu takdir yetkisi sınırsız olmayıp derece mahkemelerinin kararlarının açıkça keyfî olmaması veya bariz bir takdir hatası içermemesi gerekir. Somut olay bakımından ise müşterinin imzasını da içerir kolluk tutanağını esas alan Ankara Batı 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin kararının açıkça keyfî olduğu veya bariz bir takdir hatası içerdiği söylenemez.

26. Diğer taraftan şikâyet edilen fiilin ve idari para cezasının 4250 sayılı Kanun'un 6. ve 7. maddeleri ile 4733 sayılı Kanun'un 8. maddesi hükümlerinde düzenlendiği, buna göre belirli, ulaşılabilir ve öngörülebilir nitelikteki söz konusu hukuk kurallarının somut olayda kamu makamlarınca uygulandığı dikkate alınmalıdır. Cezaların orantılılığına yönelik olarak ise adil yargılanma hakkı kapsamında bir değerlendirme yapılabilmesi mümkün bulunmamaktadır.

27. Sonuç olarak hukuk kurallarının yorumlanması ve delillerin değerlendirilmesine ilişkin olan başvurunun bu kısmı, yukarıda belirtilen içtihat kapsamında kanun yolu şikâyeti niteliğindedir.

28. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının diğer kabul edilebilirlik nedenleri incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

VI. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

2. Adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 18/7/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.