I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru; sağlık durumu elverişsiz olmasına rağmen tutukluluğa karar verilmesi ve itirazın hukuka aykırı şekilde reddedilerek tutukluluk hâlinin devam ettirilmesi nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının, sivil kişilerce gerçekleştirilen yaralama olayına ilişkin bir ceza soruşturması yapılmaması ve tutuklandıktan sonra konulduğu yerin fiziki koşullarının yetersiz olması sebepleriyle de kötü muamele yasağının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 31/10/2016 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvurucu, Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün (İçtüzük) 73. maddesi uyarınca sağlık sorunları ve tutulduğu yerin koşulları nedeniyle tedbiren tahliyesine karar verilmesini talep etmiştir.

4. Komisyonca, tedbir talebinin Bölüm tarafından karara bağlanması gerekli görüldüğünden İçtüzük'ün 73. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca başvurunun -kabul edilebilirlik hususu değerlendirilmeksizin- Bölüme gönderilmesine karar verilmiştir.

5. Bölüm tarafından -başvurunun kabul edilebilirliği konusunda bir değerlendirme yapılmadan- Elazığ E Tipi Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğünün cevabi yazısı dikkate alınarak 7/11/2016 tarihinde tedbir talebinin reddine karar verilmiştir. Verilen kararda başvurucunun ceza infaz kurumunda tutulmaya başlandığı günden itibaren sağlık durumunun takip edildiği, tedavi ve kontrollerinin sevk edildiği hastaneler ve kurum tabipliği tarafından yapıldığı, ceza infaz kurumunda tutulmasının yaşamına ya da maddi veya manevi bütünlüğüne tehlike oluşturmadığı belirtilmiştir.

6. Başvurucunun bireysel başvurusu Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) üzerinden numara verilerek dosya oluşturulmuştur. Bireysel başvuruya konu evrakların asılları Anayasa Mahkemesine ulaştığında sehven 2016/43044 başvuru numarasıyla 30/12/2016 tarihinde yeniden kayıt edilmiştir. İkinci Bölüm İkinci Komisyon tarafından 21/3/2018 tarihinde 2016/43044 numaralı bireysel başvuru dosyası hakkında kabul edilmezlik kararı verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

8. Başvurucu, FETÖ/PDY silahlı terör örgütüne üye olma suçundan Tunceli Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınmıştır. Tunceli Sulh Ceza Hâkimliğinin 20/8/2016 tarihli kararıyla tutuklanarak Tunceli A 3 Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna yerleştirilmiş, 25/8/2016 tarihinde ise Elazığ E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna nakledilmiştir.

9. Başvurucu, farklı tarihlerde birçok kez tahliye talebiyle adli makamlara dilekçe sunmuştur.Bu dilekçelerinde sağlık sorunları nedeniyle tahliyesini talep etmiş, Ceza İnfaz Kurumundaki gayri sıhhi tutma koşullarının kötü muamele niteliğinde olduğunu belirtmiştir. Ayrıca başvurucu üç buçuk yaşında bir çocuğunun bulunduğunu ifade ederek gerekli tedbirlerin alınmasını ve Trabzon ilindeki ceza infaz kurumuna nakledilmesini istemiştir. Başvurucunun bu itiraz ve talepleri Elazığ ve Tunceli Sulh Ceza Hâkimlikleri tarafından reddedilmiştir.

10. Başvurucu 20/9/2016 tarihinde tedavi işlemlerinin kasıtlı olarak geciktirildiği ve engellendiği iddiasıyla Ceza İnfaz Kurumu personeli hakkında suç duyurusunda bulunmuştur. Elazığ Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 13/10/2016 tarihinde -kayıtlara göre başvurucunun tedavisinin sağlık birimlerince yapıldığının anlaşıldığı ve iddialarını destekleyecek delil bulunmadığı gerekçesiyle- ilgililer hakkında kovuşturmaya yapılmasına yer olmadığına karar verilmiştir.

11. Başvurucunun tutukluluğun devamına ilişkin Tunceli Sulh Ceza Hâkimliğinin 7/10/2016 tarihli kararına yaptığı itiraz Erzincan Sulh Ceza Hâkimliğinin 21/10/2016 tarihli kararıyla kesin olarak reddedilmiştir.

12. Başvurucu 31/10/2016 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

13. Bireysel başvuru sonrası Anayasa Mahkemesi tarafından başvurucunun tedbir talebinin değerlendirilmesi için yazılan yazıya verilen cevapta; başvurucunun muayene ve takiplerinin yapıldığı, tedavisine devam edildiği, ilaçlarının reçete edildiği, sağlık hizmetlerine erişiminin sağlandığı belirtilmiştir. Ayrıca Ceza İnfaz Kurumunun kapasitesinin 468 kişi olduğu ancak 15/7/2016 tarihindeki darbe teşebbüsü sürecinden dolayı öngörülemeyen artış yaşanması nedeniyle hâlihazırda kurumda 1136 hükümlü veya tutuklunun bulunduğu, yaşam şartlarının düzeltilmesi için titizlikle düzenlemeler yapıldığı, bu kapsamda spor kompleksinin koğuş haline getirildiği ve burada 131 tutuklunun barındırıldığı, başvurucunun tutulduğu bölümde 4 tuvalet ve 2 banyonun bulunduğu belirtilmiştir. Bunula beraber yakın zamanda faaliyete geçmesi planlanan Elazığ T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu açıldığında, bahse konu bölümde barındırılan tutukluların normal koğuşlara alınarak yaşam şartlarının iyileştirileceği konusunda bilgi verilmiştir.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

14. Mahkemenin 28/5/2019 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

15. Başvurucu,yakalanarak gözaltına alındığı 16/8/2016 tarihinde Hopa’da köylüler tarafından darp edildiği için karın bölgesindeki ameliyat yerinin patladığını, bu olaya ilişkin adli bir soruşturma yapılmadığını belirtmiştir. Başvurucu, sağlık durumunun kötü olduğunun görmezden gelinerek tutuklandığını ve buna ilişkin yaptığı itirazların ise reddedildiğini, dosyadaki kısıtlama kararı nedeniyle savunma hakkının sınırlandırıldığını söylemiştir. Yapılan kontrollerde altı ay önce ALS-Motor Nöron hastalığı teşhisi konmasına rağmen Ceza İnfaz Kurumunun spor salonunda 132 kişiyle birlikte gayri sıhhi şartlarda tutulduğu için sağlığının zarar gördüğünü beyan eden başvurucu, ölüme terk edildiğini, tutma koşullarının insanlık onuruyla bağdaşmadığını ileri sürmüştür.

B. Değerlendirme

16. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 48. maddesinin (5) numaralı fıkrası şöyledir:

 “Kabul edilebilirlik şartları ve incelemesinin usul ve esasları ile ilgili diğer hususlar İçtüzükle düzenlenir.”

17. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) 80. maddesinin ilgili kısımları şöyledir:

 “(1) Bölümler ya da komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hallerde düşme kararı verilebilir:

…

ç) Bölümler ya da Komisyonlarca saptanan herhangi bir başka gerekçeden ötürü, başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi.

 (2) Bölümler ya da Komisyonlar; yukarıdaki fıkrada belirtilen nitelikteki bir başvuruyu, Anayasanın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde incelemeye devam edebilir.”

18. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) 81. maddesinin (3) numaralı fıkrası şöyledir:

"Bölümler ve Komisyonlarca verilen kararlar kesindir. Kararların imzalı asıl suretleri Mahkeme arşivinde saklanır. Birer örneği başvurucuya, Adalet Bakanlığına ve diğer ilgililere tebliğ edilir."

19. Başvurucunun şikâyetlerinin özü hukuka aykırı şekilde tutuklanması ve tutukluluğa yaptığı itirazlarının haksız şekilde reddedilmesi, Ceza İnfaz Kurumunun fiziki koşullarının yetersiz olması ve sivil kişilerce maruz kaldığı eylemler konusunda ceza soruşturması yapılmamasıdır.

20. Başvurucunun tahliye amacına yönelik tedbir talebi konusunda Birinci Komisyon tarafından dosya Bölüme gönderilmiş ise de dosyanın kabul edilebilir olup olmadığı konusunda hiçbir aşamada herhangi bir değerlendirme yapılmış değildir. Başvurucunun tedbir talebi değerlendirilmiş ve reddedilmiştir (bkz. § 5). Bununla birlikte dosya Bölüme sevk edilmiş iken sehven yapılan kayıt sonrası oluşturulan 2016/43044 numaralı dosyada İkinci Komisyon tarafından kabul edilemezlik kararı verilmiştir (bkz.§ 6). İkinci Komisyon tarafından aynı konuya ilişkin olarak 21/3/2018 tarihinde verilen kararın kesin olduğu hususunda bir kuşku bulunmamaktadır. Ayrıca verilen karardan farklı bir değerlendirme yapmayı gerektiren sebep de bulunmamaktadır.

21. Başvurucunun bireysel başvuruya konu şikâyetlerinin Komisyon tarafından başka bir esas numarasında olsa da karara bağlandığı, dile getirilen şikayetlerin hiçbir aşamada kabul edilebilir bulunmadığı ve tedbir talebinin Bölümce değerlendirildiği gözönüne alındığında başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir nedenin kalmadığı anlaşılmıştır.

22. Öte yandan İçtüzük'ün 80. maddesinin (2) numaralı fıkrasında öngörülen başvurunun incelenmesinin devamında Anayasa'nın uygulanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı herhangi bir durumun da söz konusu olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

23. Açıklanan gerekçelerle başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir nedenin kalmadığı anlaşıldığından İçtüzük’ün 80. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (ç) bendi gereğince başvurunun düşmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi nedeniyle DÜŞMESİNE,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 28/5/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.