TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KARAR
SAMANYOLU HABER YAYINCILIK HİZMETLERİ A.Ş. BAŞVURUSU (4)
(Başvuru Numarası: 2016/9101)
Karar Tarihi: 14/9/2022
Başkan
:
Hasan Tahsin GÖKCAN
Üyeler
Muammer TOPAL
Recai AKYEL
Yusuf Şevki HAKYEMEZ
İrfan FİDAN
Raportör
Derya ATAKUL
Başvurucu
Samanyolu Haber Yayıncılık Hizmetleri A.Ş.
I. BAŞVURUNUN ÖZETİ
1. Başvuru, sahibi olduğu televizyon kanalında çeşitli tarihlerde yapılan yayınlarda 15/2/2011 tarihli ve 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c), (ç) ve (f) bentlerinin ihlal edildiğinden bahisle başvurucunun idari para cezası ile cezalandırılması nedeniyle ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
2. 2016/4156, 2016/9102, 2016/9217, 2016/10396, 2016/10397, 2016/10398, 2016/10399, 2016/11783, 2016/11789, 2016/11794, 2016/11797 numaralı başvuruların 2016/9101 numaralı başvuru ile birleştirilmesine ve başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
3. Başvurucu, olayların meydana geldiği tarihte medya hizmet sağlayıcı bir şirkettir. Başvurucunun sahibi olduğu televizyon kanalında yayımlanan bazı içeriklerinden 2016/4156 numaralı bireysel başvuruya konu içeriğin toplumun millî ve manevî değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olması ile diğer başvurulara konu içeriklerin hukukun üstünlüğü, adalet ve tarafsızlık esası ile insan onuruna, özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olması nedeniyle başvurucu hakkında Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından çeşitli tarihlerde idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir.
4. Başvurucu, hükmedilen idari para cezalarının iptali talebiyle dava açmıştır. İdare mahkemeleri davaların reddine karar vermiş, verilen kararlar itiraz üzerine (kapatılan) Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. Kurulu tarafından onanmış, başvurucunun karar düzeltme talepleri reddedilmiştir.
5. Başvurular süresi içinde yapılmıştır.
6. 8/11/2016 tarihli ve 6755 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun ile 27/7/2016 tarihli ve 29783 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 668 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin (668 sayılı KHK) 2. maddesi ile Samanyolu TV'nin kapatılmasına karar verilmiştir.
7. 8/2/2018 tarihli ve 7091 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun ile 17/8/2016 tarihli ve 29804 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 670 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (670 sayılı KHK) ile de kapatılan özel televizyonların bağlı oldukları şirketlerin faaliyetlerinin sonlandırılarak ticari sicil kayıtlarının resen terkin edileceği hükme bağlanmıştır.
II. DEĞERLENDİRME
8. Başvurucu, haber yapma ve kamuyu aydınlatma maksadıyla çeşitli tarihlerde televizyon programlarında yayımladığı içerikler nedeniyle hükmedilen idari para cezalarının ifade ve basın özgürlüklerini ihlal ettiğini iddia etmiştir. Başvurucu ayrıca bağımsız ve tarafsız mahkemede yargılanmadığını, bu nedenle adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
9. İlke olarak bireysel başvuruda bulunan başvurucu, tüzel kişiliği haiz bir şirket ise şirketin bireysel başvuru anında tüzel kişiliği haiz olması gerektiği gibi bu tüzel kişiliğin bireysel başvuru sürecinin sonuna kadar korunması şirketler tarafından yapılan başvurunun esasının incelenebilmesi için zorunlu bir koşuldur (Gümüşdere İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş., B. No: 2013/5016, 12/6/2018, § 36). Şirketin ticaret sicil kaydının silinmesi ve tüzel kişiliğini yitirmesi olgusu bireysel başvurunun esasının incelenmesine engel teşkil eder. Anayasa Mahkemesi, başvurunun incelemesi devam ederken başvuru ehliyetinin yitirilmesi durumunda başvurunun düşmesine karar vermektedir (Gümüşdere İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş., §§ 38, 39).
10. Bununla birlikte Anayasa Mahkemesi Samanyolu Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. (B. No: 2015/18554, 25/9/2019) başvurusuna ilişkin kararında kamu otoritesince bir şirketin tüzel kişiliğine tek taraflı bir işlemle son verilmesi durumunda bu şirketin taraf olduğu bireysel başvurular hakkında düşme kararı verilmesi gerektiğinin kabulü hâlinde ortakların öngöremedikleri bir terkin işlemi nedeniyle menfaatlerinin zedelenmesinin söz konusu olabileceğine dikkat çekmiştir. Anayasa Mahkemesi anılan kararında hukuki varlıkları kamu otoritelerinin tek taraflı iradesiyle sona erdirilen özel hukuk tüzel kişiliklerinin tüzel kişilikleri sona ermeden önce yaptıkları bireysel başvuruların devamında menfaati bulunduğunu iddia eden kişilerin bireysel başvuruya devam etmek istediklerini makul bir süre içinde Anayasa Mahkemesine bildirmeleri hâlinde başvurunun incelenmesine devam edilebileceğine karar vermiştir (Samanyolu Yayıncılık Hizmetleri A.Ş., §§ 27, 29).
11. Kuşkusuz ki başvuruya devam etme iradesini Anayasa Mahkemesine makul bir süre içinde bildirme yükümlülüğü, başvurunun devamında menfaati bulunduğunu iddia eden kişi veya kişilere ait olacaktır. Tüzel kişinin yaptığı başvuruyu devam ettirmede menfaati bulunduğunu iddia eden kişilerin bu isteklerini Anayasa Mahkemesine bildirmeleri gereken makul sürenin tespitinde bunların tüzel kişiliğinin hukuki varlığının sona erdiğini bilip bilmedikleri dikkate alınacaktır. Öte yandan başvurunun devamında menfaati bulunduğunu iddia eden kişilerin bu iddialarını destekleyecek, bunu ispata yarayacak bilgi ve belgeleri Anayasa Mahkemesine iletmeleri gerekir (Samanyolu Yayıncılık Hizmetleri A.Ş., § 30; (Samanyolu Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. (4), B. No: 2016/9785, 10/12/2019, § 22).
12. Bu aşamada kimlerin tüzel kişiye ait başvurunun devamında menfaat sahibi olduğunun belirlenmesine gerek olmayıp bu hususta her somut olayın kendine özgü koşullarına göre değerlendirme yapılması uygun görülmüştür.
13. Somut olayda başvurucu Şirketin sicil kaydı 670 sayılı KHK ile resen terkin edilmiştir. Dolayısıyla başvurucu Şirketin hukuki varlığı 17/8/2016 tarihinde sona ermiştir.
14. Somut başvurunun karara bağlandığı tarihe kadar hiç kimse başvuruyu devam ettirmek istediğini Anayasa Mahkemesine bildirmediğinden ve dolayısıyla başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmadığından başvurunun düşmesine karar verilmesi gerekir.
III. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmadığından DÜŞMESİNE,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 14/9/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.