I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, vesayet altında bulunan kişi adına araç alımına yönelik izin talebinin mahkemece reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 11/1/2016 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

6. Başvurucu, alzheimer hastalığı nedeniyle %91 engelli olan ve kendisi ile aynı çatı altında yaşayan annesi S.B.ye Küçükçekmece 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin (Mahkeme) 1/12/2014 tarihli kararı ile vasi tayin edilmiştir.

7. Başvurucu; annesinin bakım ve hastane işlerinin zor olduğunu, parasını kendi ödemek koşuluyla annesi adına özel tüketim vergisinden muaf olacak şekilde sıfır araç almak istediğini belirterek Mahkemeden izin talebinde bulunmuştur.

8. Mahkeme 3/11/2015 tarihli ek kararında; kısıtlının birikmiş parasının olmadığını, aracın bedeli başvurucu tarafından ödense dahi vergi, trafik cezası ile muhtemel bir kaza sonrasında ortaya çıkabilecek maddi ve manevi tazminat taleplerini karşılamasının mümkün olmadığını, bu açıdan izin talebinin borçlandırıcı bir işlem niteliğinde olduğunu belirterek talebin reddine karar vermiştir.

9. Başvurucunun itirazı üzerine Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (denetim makamı) 10/11/2015 tarihli kararında itirazın reddine karar vermiştir.

10. Başvurucu 4/12/2015 tarihli dilekçesinde, aynı yöndeki talebini yineleyerek izin talebinde bulunmuş; Mahkeme 14/12/2015 tarihli ek kararla önceki yargısal sürece atıfta bulunarak (bkz. §§ 8, 9) izin konusunda karar verilmesine yer olmadığına hükmetmiştir.

11. Başvurucunun beyanına göre karar 14/12/2015 tarihinde öğrenilmiş, 11/1/2016 tarihinde bireysel başvuruda bulunulmuştur.

12. Başvurucunun annesi, bireysel başvuru tarihinden sonra 5/7/2017 tarihinde vefat etmiştir.

IV. İLGİLİ HUKUK

13. 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 462. maddesinin ilgili kısmı şöyledir:

"Aşağıdaki hâllerde vesayet makamının izni gereklidir:

...

2. Olağan yönetim ve işletme ihtiyaçları dışında kalan taşınır veya diğer hak ve değerlerin alımı, satımı, devri ve rehnedilmesi,

..."

14.4721 sayılı Kanun'un 488. maddesi şöyledir:

" İlgililer, vesayet makamının kararlarına karşı, tebliğ gününden başlayarak on gün içinde denetim makamına itiraz edebilirler. Denetim makamı, gerektiğinde duruşma da yaparak bu itirazı kesin karara bağlar. "

V. İNCELEME VE GEREKÇE

15. Mahkemenin 24/10/2019 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

16. Başvurucu 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu uyarınca malül ve sakat olanların beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk araç iktisabında özel tüketim vergisinden muaf olacaklarını, kendisinin annesine vasi olarak atandığını, annesinin on beş yıldır bakıma muhtaç ve %91 oranında engelli olduğunu, hastaneye getirip götürme işleri için annesi adına parasını kendisi ödemek koşuluyla yeni araç almak istediğini, bu konuda dava açtığını belirtmiştir. Başvurucu; Mahkemenin annesinin geliri bulunmadığı gerekçesiyle talebini reddettiğini, annesinin başka gelirleri olduğu hâlde gerekli araştırma yapılmadan eksik inceleme ile karar verildiğini, bu durumun Anayasa'nın devletin engelliler için alması gereken tedbirleri düzenleyen 61. maddesine aykırı olduğunu, bunun yanında kısıtlının yeterli gelire sahip olmaması nedeniyle araç alımına izin verilmemesinin geliri olan engelliler ile geliri bulunmayan engelliler arasında ayrıma neden olduğunu belirterek Anayasa'nın 10. ve 61. maddelerinde güvence altına alınan haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüş, yeniden yargılama talebinde bulunmuştur.

B. Değerlendirme

17. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 48. maddesinin (5) numaralı fıkrasında kabul edilebilirlik şartları ve incelemesinin usul ve esasları ile ilgili diğer hususların Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'yle (İçtüzük) düzenleneceği belirtilmiştir.

18. Başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir sebebin olmadığı kanaatine varılması hâlinde başvurunun düşmesine karar verilebilir. Bununla birlikte İçtüzük'ün 80. maddesinin (2) numaralı fıkrası gereği Anayasa'nın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde başvurunun incelenmesine devam edilebileceği öngörülmüştür (Ömer Bahar, B. No: 2014/4573, 20/9/2017, § 17).

19. Vasi olan başvurucu, esasen annesi S.B. adına bireysel başvuruda bulunmuştur. Somut davaya konu olayda başvurucu, kısıtlı yönünden araç alımının mahkeme kararıyla engellenmesinin kendisinin hak ve menfaatlerini olumsuz etkilediği yönünde somut ve kabul edilebilir bir iddia ileri sürmemiştir. Dolayısıyla ihlal iddiasına konu olguların doğrudan başvurucunun annesinin hak ve yükümlülükleri ile ilgili hususlar olduğu anlaşılmaktadır. Dosya arasına alınan Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) nüfus kaydına göre S.B. bireysel başvuru tarihinden sonra 5/7/2017 tarihinde yaşamını yitirmiştir. Bu açıdan ihlal iddiasına konu olaylardan hak ve menfaatinin menfi yönde etkilendiği belirtilen S.B.nin vefatı ile başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir nedenin kalmadığı anlaşılmıştır.

20. Öte yandan İçtüzük'ün 80. maddesinin (2) numaralı fıkrasında öngörülen başvurunun incelenmesinin devamında Anayasa'nın uygulanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı herhangi bir durumun da söz konusu olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

21. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin düşmesine karar verilmesi gerekir.

VI. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun DÜŞMESİNE,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 24/10/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.