TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
HALİL ÖZER VE MEHMET MANSUR EMEN BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2017/33990)
Karar Tarihi: 13/2/2020
Başkan
:
Recep KÖMÜRCÜ
Üyeler
Celal Mümtaz AKINCI
Muammer TOPAL
M. Emin KUZ
Yıldız SEFERİNOĞLU
Raportör
Tuğba TUNA IŞIK
Başvurucular
1. Halil ÖZER
2. Mehmet Mansur EMEN
Vekili
Av. Lokman EGE
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, ihtiyaç fazlası personel olarak belirlenme üzerine başka bir göreve atama işleminin iptali talebiyle açılan davanın hatalı değerlendirme sonucu reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvurular 14/8/2017 ve 25/8/2017 tarihlerinde yapılmıştır.
3. Başvurular, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvuruların kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. 2017/34002 numaralı başvuru dosyasının konu yönünden hukuki irtibat nedeniyle 2017/33990 numaralı başvuru dosyası ile birleştirilmesine, incelemenin 2017/33990 numaralı dosya üzerinden yürütülmesine ve diğer dosyanın kapatılmasına karar verilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:
7. Başvuruculardan Halil Özer Mardin İl Özel İdaresinde sondör olarak, Mehmet Mansur Emen ise iş makinesi operatörü olarak görev yaparken 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun gereğince Mardin İl Özel İdaresi, Mardin Büyükşehir Belediye Başkanlığına (Belediye) devredilmiştir.
8. Belediye tarafından ihtiyaç fazlası personel olarak belirlenen başvurucular Devlet Personel Başkanlığınca (İdare) Millî Eğitim Bakanlığına büro işçisi olarak atanmışlardır.
9. Başvurucuların pozisyonlarına uygun bir göreve atanmaları talebiyle yaptıkları başvurular İdare tarafından zımnen reddedilmiştir. Başvurucuların anılan işlemin iptali talebiyle Mardin 1. İdare Mahkemesinde (Mahkeme) açtıkları davanın reddine karar verilmiştir. Kararın gerekçesinde; başvurucuların ihtiyaç fazlası personel olarak belirlenmelerine ilişkin işleme karşı dava açmadıkları, İdare tarafından yapılan atamanın başvurucuların kadrolarına uygun olarak yapıldığı ve mevzuatta unvana göre atama yapma zorunluluğunun bulunmadığı belirtilmiştir.
10. Başvurucuların Mahkeme kararına karşı yapmış oldukları istinaf başvurusu Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi tarafından reddedilmiştir.
11. Başvurucular süresinde bireysel başvuruda bulunmuşlardır.
IV. İLGİLİ HUKUK
12. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin ilgili kısımları şöyledir:
"...
(6) Bu Kanuna göre tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin personeli, komisyon kararıyla ilgisine göre yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, büyükşehir belediyesi, bağlı kuruluşu veya ilçe belediyesine devredilir.
...
(9) Bu Kanuna göre belediye ve bağlı kuruluşlara devredilen personelden norm kadro ve ihtiyaç fazlası olanlar, ilgili belediye ve bağlı kuruluş tarafından en geç üç ay içinde valiliğe bildirilir. Komisyon, ilgili idarelerden gönderilen listeleri 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesindeki oranlar, kurumun bütçe dengesi, norm kadrosu ve yürütmekle görevli olduğu hizmetin gereği ile nüfus kriterlerini değerlendirmek suretiyle ihtiyaç fazlası personelin tespitini yapar. Komisyon çalışmasını kırk beş gün içinde tamamlayıp oluşturulan listeleri valinin onayına sunar. Vali tarafından onaylanan listeler on gün içerisinde İçişleri Bakanlığına, İçişleri Bakanlığınca da atama teklifleri yapılmak üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Bu personelden;
c) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa tabi sürekli işçi statüsünde istihdam edilen personel, Devlet Personel Başkanlığınca diğer kamu kurum ve kuruluşlarında unvanları belirlenecek kadrolara (a) bendinde yer alan süreler dâhilinde atanır. Ataması tekemmül ettirilen işçiler, çalıştıkları kurumlarınca atama emirlerinin tebliğini izleyen günden itibaren beş iş günü içinde yeni görevlerine başlamak zorundadırlar. Bu işçiler, yeni görev yerlerine başlayacağı tarihe kadar ilgili belediye veya bağlı kuruluşun işçisi sayılır ve beş iş günü içinde yeni kurumunda görevine başlamayanların iş sözleşmeleri, feshin geçerli sebebe dayandığı kabul edilerek, belediye veya bağlı kuruluş tarafından 4857 sayılı İş Kanununun 17 nci maddesinde belirtilen ihbar süresi beklenilmeksizin ve ihbar tazminatı ödenmeksizin sona erdirilir.
..."
V. İNCELEME VE GEREKÇE
13. Mahkemenin 13/2/2020 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucuların İddiaları
14. Başvurucular; atamalarının yapıldığı alanın kendi uzmanlıklarıyla hiçbir ilgisinin olmadığını, önceki görevleri ile yeni görevleri arasında aylık ücret bakımından azalma meydana geldiğini, Mahkeme tarafından yapılan yargılamanın eksik, hatalı ve hukuka aykırı olduğunu belirterek adil yargılanma hakkı ile hukuki güvenlik ilkesinin ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.
B. Değerlendirme
15. Anayasa Mahkemesi, olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Somut olayda başvurucuların ihlal iddialarının özü itibarıyla yargılamanın sonucunun adil olmadığına ilişkindir. Dolayısıyla anılan iddialar bu kapsamda değerlendirilmiştir.
16. Anayasa’nın 148. maddesinin dördüncü fıkrasında, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlara ilişkin şikâyetlerin bireysel başvuruda incelenemeyeceği belirtilmiştir. Bu kapsamda ilke olarak mahkemeler önünde dava konusu yapılmış maddi olay ve olguların kanıtlanması, delillerin değerlendirilmesi, hukuk kurallarının yorumlanması ve uygulanması ile uyuşmazlıkla ilgili varılan sonucun adil olup olmaması bireysel başvuru konusu olamaz. Ancak bireysel başvuru kapsamındaki hak ve özgürlüklere müdahale teşkil eden, bariz takdir hatası veya açık bir keyfîlik içeren tespit ve sonuçlar bu kapsamda değildir (Ahmet Sağlam, B. No: 2013/3351, 18/9/2013, § 42).
17. Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin belediye ve bağlı kuruluşlarına devredilen personelinden norm kadro ve ihtiyaç fazlası olanlar hakkında 6360 sayılı Kanun kapsamında düzenleme yapılmıştır. Başvuru konusu olayda ihtilaf, mevzuat hükümlerinin uygulanmasına, başka bir deyişle anılan düzenlemelerin ihtiyaç fazlası olarak belirlenen başvurucuların uzmanlıklarına ilişkin bir göreve atamalarının yapılmasını gerektirip gerektirmediğine ilişkindir.
18. Mahkeme tarafından davanın konusunun başvurucuların ihtiyaç fazlası personel olarak belirlenmiş olmalarına değil, büro işçisi olarak görevlendirilmelerine ilişkin işlem olduğu, diğer bir ifadeyle unvanlarına uygun bir göreve atanmaları işlemi olduğu tespit edilmiştir. Kararın gerekçesinde 6360 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin (6) ve (9) numaralı fıkraları uyarınca yapılan değerlendirmede memurların kadrolarına uygun atama yapılmasının zorunlu olduğu, ancak unvana göre atama yapılmasının zorunlu olmadığı belirtilmek suretiyle mevzuat hükmü tartışılmış ve dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilmiştir.
19. Başvurucular tarafından ileri sürülen iddialar, derece mahkemesince delillerin değerlendirilmesine ve hukuk kurallarının yorumlanmasına ilişkin olup mahkeme kararında bariz takdir hatası veya açık bir keyfîlik oluşturan bir durumun da bulunmadığı dikkate alındığında ihlal iddialarının kanun yolu şikâyeti niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.
20. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
VI. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
B. Yargılama giderlerinin başvurucular üzerinde BIRAKILMASINA 13/2/2020 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.