I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru; sağlık durumunun ceza infaz kurumunda tutulmaya uygun olmamasına rağmen tutukluluğun sürdürülmesi nedeniyle kötü muamele yasağının, çeşitli şikâyetler nedeniyle de kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

2. Eski Askerî Yüksek İdare Mahkemesi üyesi olan başvurucu, Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması (FETÖ/PDY) soruşturmaları kapsamında 24/7/2016 tarihinde tutuklanmıştır.

3. Başvurucu hakkında silahlı terör örgütüne üye olma suçundan cezalandırılması talebiyle kamu davası açılmıştır. Başvurucu hakkındaki iddianamenin Yargıtay 9. Ceza Dairesi (ilk derece) tarafından kabul edilmesiyle başvurucu hakkında ceza davası başlamıştır.

4. Başvurucunun Yargıtay 9. Ceza Dairesinin 14/3/2019 tarihli tutukluluğun devamı kararına yaptığı itiraz 28/3/2019 tarihinde reddedilmiştir.

5. Başvurucu, itirazın reddi kararını 11/4/2019 tarihinde öğrendikten sonra 6/5/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

6. Yargıtay 9. Ceza Dairesi 3/10/2019 tarihinde başvurucunun adli kontrol tedbirine tabi tutulmak suretiyle tahliyesine karar vermiştir.

7. Başvurucu hakkında yapılan ceza yargılaması sonucunda Yargıtay 9. Ceza Dairesi 12/10/2020 tarihinde, FETÖ/PDY'ye üye olma suçunu işlediğini sabit görerek başvurucunun 7 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar vermiştir.

8. Başvurucu mahkûmiyet kararına karşı temyiz kanun yoluna başvurmuştur. Yargıtay Ceza Genel Kurulu 29/6/2022 tarihinde mahkûmiyet hükmünün onanmasına karar vermiştir.

9. Başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

A. Kötü Muamele Yasağının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

10. Başvurucu, sağlık durumu elvermemesine rağmen tutukluluğunun devam ettirildiğini ileri sürmüştür. Adalet Bakanlığı, kötü muamele yasağının ihlal edildiğine ilişkin şikâyet hakkında devletin Anayasa'nın 17. maddesi kapsamındaki pozitif yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdiğini ileri sürmüştür.

11. Başvurunun bu kısmı kötü muamele yasağı kapsamında incelenmiştir.

12. Tutuklu ve hükümlülerin ceza infaz kurumunda tutuldukları yer, tutulma koşulları, haklarında verilen disiplin tedbirleri ve cezaları başta olmak üzere yasal güvencelere aykırı olduğu düşünülen tüm idari işlemler için müracaat edilmesi gereken hukuk yolunun infaz hâkimliği olduğunda şüphe yoktur. Nitekim Anayasa Mahkemesi, bu konuda verdiği birçok kararda ceza infaz kurumundaki tutma koşullarına ilişkin başvurularda infaz hâkimliği yolunun bireysel başvurudan önce tüketilmesi gereken etkili bir hukuk yolu olduğunu vurgulamıştır (birçok karar arasından bkz. Mehmet Baransu, B. No: 2015/8046, 19/11/2015, §§ 21, 35; Mehmet Hasan Altan (2) [GK], B. No: 2016/23672, 11/1/2018, §§ 248, 252).

13. Başvuru formu ve eklerinden söz konusu temel hak ihlali iddialarına ilişkin olarak başvurucunun infaz hâkimliğine başvuruda bulunduğu anlaşılamamaktadır.

14. Başvuruya konu olay ve şikâyetler dikkate alındığında anılan yolun başvurucunun şikâyetleri açısından telafi imkânına sahip ve bir çözüm sağlayabilecek nitelikte olmadığını söyleyebilmeyi mümkün kılan bir sebep de bulunmadığından başvuru yollarının tüketilmesi kuralına istisna tanınmasını gerektiren bir durumun da olmadığı görülmektedir.

15. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemezliğine karar verilmesi gerekir.

B. Diğer İhlal İddiaları

16. Başvurucunun gözaltı süresinin makul olmadığına, tutuklamanın hukuki olmadığına ve soruşturma dosyasına erişimin kısıtlandığına ilişkin iddialarının mükerrer başvuru niteliğinde (2017/5853 numaralı başvuruda incelenmiş) olması nedeniyle reddine; tutukluluğun makul süreyi aştığına ilişkin iddiasının İrfan Gerçek (B. No: 2014/6500, 29/9/2016, §§ 33-45) kararı doğrultusunda; tutukluluk incelemelerinin hâkim/mahkeme önüne çıkarılmaksızın yapıldığına ilişkin iddiasının Kadir Ayhan (B. No: 2020/20083, 10/3/2021, §§ 44-60) kararı doğrultusunda başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Kötü muamele yasağının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

2. Diğer ihlal iddialarının KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 8/12/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.