TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
GENEL KURUL
KARAR
MUSTAFA KEREM TEZCAN BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2019/28364)
Karar Tarihi: 8/3/2023
Başkan
:
Zühtü ARSLAN
Başkanvekili
Hasan Tahsin GÖKCAN
Kadir ÖZKAYA
Üyeler
Engin YILDIRIM
Muammer TOPAL
M. Emin KUZ
Rıdvan GÜLEÇ
Recai AKYEL
Yusuf Şevki HAKYEMEZ
Yıldız SEFERİNOĞLU
Selahaddin MENTEŞ
Basri BAĞCI
İrfan FİDAN
Kenan YAŞAR
Muhterem İNCE
Raportör
Ayhan KILIÇ
Başvurucu
Mustafa Kerem TEZCAN
Vekili
Av. Derya GÜLER ARIKAN
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilen bankadan kullanılan krediyi ödemeyen kefil şirketin kamu alacağına dönüşen borcundan kanuni temsilcinin sorumlu tutulması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 16/8/2019 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık, görüşünü bildirmiştir.
7. Başvurucu, Bakanlığın görüşüne karşı süresinde beyanda bulunmamıştır.
8. Birinci Bölüm başvurunun Genel Kurula sevkine karar verilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
9. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:
10. Başvurucu 4/7/2014 tarihinde ölen M.Y.T.nin kanuni mirasçısıdır. M.Y.T. 5/4/1999 tarihinde P. Anonim Şirketinin (Şirket) Yönetim Kurulu üyeliğine seçilmiş, istifası 20/9/2000 tarihinde Yönetim Kurulunca kabul edilmiş, M.Y.T.nin yerine yeni bir Yönetim Kurulu üyesi seçildiğine ilişkin karar 21/11/2000 tarihli Ticaret Sicili Gazetesi'nde yayımlanmıştır.
11. Şirket, K. Anonim Şirketi ile Egebank (Banka) arasında akdedilen genel kredi sözleşmesine kefil olmuştur. Banka tarafından K. Anonim Şirketi adına 29/11/1999 tarihinde 1.000.000 TL tutarlı teminat mektubu düzenlenmiştir. Genel kredi sözleşmesi uyarınca Şirket teminat mektubuna da kefil olmuştur. Teminat mektubunun 208.800 TL'lik kısmı 31/10/2000 tarihinde tazmin edilmiştir.
12. Banka tarafından 1/11/2000 tarihli kat ihbarnamesiyle K. Anonim Şirketi ile müşterek ve müteselsil borçlu Şirketten 208.800 TL'nin ödenmesini, teminat mektubunun geri kalan kısmı olan 791.200 TL'nin de Bankaya depo edilmesini istemiştir. Ancak asıl borçlu veya kefil tarafından ödeme yapılmamıştır.
13. Bankanın Tasarruf Mevduatı ve Sigorta Fonu (TMSF) bünyesine alınmasıyla alacakları kamu alacağına dönüşmüştür.
14. Söz konusu şirketler aleyhine başlatılan takiplerin sonuçsuz kalması üzerine TMSF anılan şirketlerin kanuni temsilcileri ile bunların mirasçıları aleyhine 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un mükerrer 35. maddesi uyarınca takibat başlatmıştır. Bu bağlamda M.Y.T.nin mirasçısı olan başvurucu adına 28/3/2017 tarihli ödemeye çağrı mektubu düzenlenmiştir.
15. Başvurucu, bu işlemin iptali istemiyle İstanbul 2. İdare Mahkemesinde dava açmıştır. İstanbul 2. İdare Mahkemesi 8/9/2017 tarihinde ödemeye çağrı mektubunun iptaline karar vermiştir. Karara yönelik istinaf talebi Bölge İdare Mahkemesi tarafından 19/12/2017 tarihinde reddedilmiştir. Danıştay Onüçüncü Dairesi (Daire) 8/5/2018 tarihinde Bölge İdare Mahkemesi kararını bozmuştur. Bozma kararına uyan Bölge İdare Mahkemesi 10/2/2019 tarihinde istinaf istemini kabul ederek İstanbul 2. İdare Mahkemesinin 8/9/2017 tarihli iptal kararını kaldırmış ve davayı reddetmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararı Dairenin 12/6/2019 tarihli kararıyla onanmıştır.
16. Bu arada TMSF 8.755.900 TL'nin tazmini için başvurucu adına 6183 sayılı Kanun'un 55. maddesi uyarınca 11/5/2017 tarihinde ödeme emri düzenlemiştir. Başvurucu, ödeme emrinin iptali istemiyle İstanbul 13. İdare Mahkemesinde (İdare Mahkemesi) dava açmıştır. İdare Mahkemesi 28/11/2017 tarihinde ödeme emrinin de iptaline karar vermiştir. Karara yönelik istinaf istemi Bölge İdare Mahkemesinin 4/4/2018 tarihli kararıyla reddedilmiştir. Ancak Daire 17/10/2018 tarihinde Bölge İdare Mahkemesinin istinaf isteminin reddine ilişkin 4/4/2018 tarihli kararını bozmuştur. Bozma kararına uyan Bölge İdare Mahkemesi 12/2/2019 tarihinde istinaf istemini kabul ederek İdare Mahkemesinin 28/11/2017 tarihli iptal kararını kaldırmış ve davayı reddetmiştir. Bu karara yönelik temyiz istemi Dairenin 12/6/2019 tarihli kararıyla reddedilmiştir.
17. Başvurucu, nihai hükmü 17/7/2019 tarihinde öğrendikten sonra 16/8/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur. Başvurucu 20/12/2022 tarihli dilekçeyle bireysel başvurudan feragat ettiğini bildirmiştir.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
18. Anayasa Mahkemesinin 8/3/2023 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları
19. Başvurucu, murisinin istifa iradesinin Şirkete ulaştığı tarihten sonra Yönetim Kurulu üyeliğinin sona erdiğini ve bu tarihten sonra tazmin edilen teminat mektubundan sorumlu tutulamayacağını ileri sürmüştür. Dairenin emsal kararlarının da bu yönde olduğunu vurgulayan başvurucu, somut olayda bu kararlardan ayrılındığından yakınmıştır. Başvurucu, murisinin yönetimde olmadığı bir dönemde muaccel hâle gelmiş bir borçtan sorumlu tutulmasının mülkiyet hakkını ihlal ettiğini iddia etmiştir.
B. Değerlendirme
20. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un "Kararlar" kenar başlıklı 50. maddesinin (5) numaralı fıkrası şöyledir:
"Davadan feragat hâlinde, düşme kararı verilir."
21. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün "Düşme kararı" kenar başlıklı 80. maddesinin ilgili kısmı şöyledir:
"(1) Bölümler ya da komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hallerde düşme kararı verilebilir:
a) Başvurucunun davadan açıkça feragat etmesi
…
(2) Bölümler ya da Komisyonlar; yukarıdaki fıkrada belirtilen nitelikteki bir başvuruyu, Anayasanın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde incelemeye devam edebilir."
22. Başvurucu, başvurunun Bölüm tarafından Genel Kurula sevk edilmesinden sonra -20/12/2022 tarihinde- gönderdiği dilekçeyle Anayasa Mahkemesine yaptığı bireysel başvurudan feragat ettiğini belirtmiştir. Bu durumda, başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden bulunmamaktadır.
23. Açıklanan gerekçelerle başvurunun kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin feragat nedeniyle düşmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurunun feragat nedeniyle DÜŞMESİNE,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 8/3/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.