I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru; ceza soruşturması kapsamında mal varlığıüzerine uzun süredir elkoyma tedbiri uygulanması nedeniyle mülkiyet hakkının,yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle de makul sürede yargılanma hakkının ihlaledildiği iddialarına ilişkindir. Başvurucu nihai hükmü 16/7/2019 tarihindeöğrendikten sonra 9/8/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur. Başvurununkabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına kararverilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

A. MülkiyetHakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

2. Anayasa Mahkemesi, olay ve olguları somut başvuru ilebenzer nitelikte olan Hesna Funda Baltalı ve Baltalı Gıda Hayvancılık San.ve Tic. Ltd. Şti. ([GK], B. No: 2014/17196, 25/10/2018) kararındauygulanacak anayasal ilkeleri belirlemiştir. Bu çerçevede mülkiyet hakkınısınırlandıran bir tedbirin uygulanmasının ölçülü olabilmesi için kapsamı vesüresi itibarıyla orantılı olarak uygulanması gerektiği ve tedbirin makulolmayan bir süre devam etmesinin, mülkiyet hakkının tanıdığı yetkilerinkullanılmasının belirsiz olacak şekilde ötelenmesi suretiyle mülk sahibineorantısız bir külfet yüklediği gerekçesiyle mülkiyet hakkının ihlal edildiğisonucuna ulaşılmıştır. Somut başvuruda, anılan kararda açıklanan ilkelerden veulaşılan sonuçtan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır. Açıklanangerekçelerle, başvurucunun Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınanmülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

B. Makul SüredeYargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

3. Anayasa Mahkemesi, olay ve olguları somut başvuru ilebenzer nitelikte olan Güher Ergun ve diğerleri (B. No: 2012/13,2/7/2013) kararında uygulanacak anayasal ilkeleri belirlemiştir. Bu çerçevedeyargılama süresinin makul olmadığı gerekçesiyle makul sürede yargılanmahakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Somut başvuruda da yargılamanın18 yıl 8 ay 3 gün sürdüğü anlaşıldığından anılan kararda açıklanan ilkelerdenve ulaşılan sonuçtan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır. Budoğrultuda başvurucunun Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adilyargılanma hakkı kapsamındaki makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğinekarar verilmesi gerekir.

4. Mülkiyet ve makul sürede yargılanma haklarının ihlaledildiği sonucuna ulaşıldığından diğer ihlal iddiaları yönünden incelemeyapılmasına gerek görülmemiştir.

III. GİDERİM

5. Başvurucu; ihlalin tespiti ile 500.000 TL madditazminat ve 100.000 TL manevi tazminat talebinde bulunmuştur. Somut olaydaAnayasa Mahkemesinin ihlal kararı, elkoyma tedbirinin kaldırılmasınıgerektirmemektedir. Bununla birlikte Anayasa Mahkemesi, mülkiyet hakkınayapılan müdahaleyi ölçüsüz kılan tedbirin uzun sürmesine ilişkin olarak tedbirsürecinde mülkiyet hakkının gerektirdiği ivediliğin ve özenin gösterilmesibakımından yargısal makamların sorumluluğu olduğuna dikkati çekmektedir (benzerdeğerlendirme için bkz. Hamit Alihansoy ve diğerleri, B. No: 2017/35581,29/9/2020, § 66). Buna göre başvuru konusu olayda ihlalin vesonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasındahukuki yarar bulunmamaktadır. Olayda ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılmasıbakımından etkin giderim yolu, tazminat olarak görülmektedir. Eski hâle getirmekuralı çerçevesinde ihlalin sonuçlarının bütünüyle ortadan kaldırılabilmesiiçin başvurucuya manevi zararları karşılığında taleple bağlı kalınarak 100.000TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

IV. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianınKABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

2. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğineilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. 1. Anayasa'nın 35. maddesinde güvence altına alınanmülkiyet hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

2. Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adilyargılanma hakkı kapsamındaki makul sürede yargılanma hakkının İHLALEDİLDİĞİNE,

C. Başvurucuya taleple bağlı kalınarak 100.000 TL manevitazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

D. 364,60 TL harç ve 4.500 TL vekâlet ücretinden oluşantoplam 4.864,60 TL yargılama giderinin başvurucuya ÖDENMESİNE,

E. Ödemenin kararın tebliğini takiben başvurucunun Hazineve Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına;ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihinekadar geçen süre için yasal faiz UYGULANMASINA,

F. Kararın bir örneğinin bilgi için İstanbul 30. AsliyeCeza Mahkemesine (E.2015/619) GÖNDERİLMESİNE,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 28/6/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.