I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru; yargı kararının icra edilmemesi nedeniyle adil yargılanma hakkının, kazanç kaybının tazmin edilmemesi nedeniyle de mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

2. Başvurucu Şirket ile Edremit Belediyesi (Belediye) arasında Belediye sınırları içinde reklam araçlarının yerleştirilmesi ve işletilmesine ilişkin bir sözleşme akdedilmiştir. Belediye 14/10/2015 tarihinde reklam yerlerine ait gelirlerin tahakkuk ve tahsilatlarına ilişkin işlemlerin Van Büyükşehir Belediyesince yapılacağına dair alınan Büyükşehir Belediye Meclisi kararına istinaden başvurucudan reklam araçlarının kaldırılmasını istemiştir.

3. Başvurucu, işlemin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek iptal davası açmıştır.

4. Van 3. İdare Mahkemesi (Mahkeme) 12/5/2017 tarihinde dava konusu işlemi iptal etmiştir. Kararın gerekçesinde; reklam yerlerine ait gelirlerin tahakkuk ve tahsilatlarına ilişkin olan Van Büyükşehir Belediye Meclisi kararının yollar üzerine yerleştirilen reklam araçlarının kaldırılmasına yönelik bir karar olmadığından işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı açıklanmıştır. Karar, kanun yoluna başvurulmaksızın 13/10/2017 tarihinde kesinleşmiştir.

5. Başvurucu 12/3/2020 tarihinde mahkeme kararına uyularak sözleşmenin ifasına devam edilmesini, reklam yerlerinin kendisine devredilmesini ve mahkeme kararına uyulmamasından doğan maddi zararının karşılanmasını Belediyeden talep etmiştir.

6. Belediye 27/3/2020 tarihinde ifa imkânsızlığı ve sözleşmenin hukuka aykırı olması nedeniyle mahkeme kararının uygulanmasının hukuken mümkün olmadığını belirterek talebi reddetmiştir. Belediye; reklam yerlerini belirleme yetkisinin Büyükşehir Belediyesine ait olduğunu, maddi bir zararın bulunmadığını ve ihale yapılmaksızın akdedilen sözleşmenin hukuka aykırı olduğunu açıklamıştır.

7. Başvurucu 17/6/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

8. Başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

A. Yargı Kararının İcra Edilmediğine İlişkin İddia

9. Başvurucu, öncelikle hâlihazırda kesinleşen bir mahkeme kararı icra edilmediğinden idari yargıda başka bir dava açmadığını ve doğrudan bireysel başvuruda bulunduğunu açıklamıştır. Kesinleşen mahkeme kararını idarenin uygulamadığını belirterek mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

10. Başvurucu ilk olarak kesinleşen bir yargı kararının icra edilememesinden yakınmaktadır. Anayasa Mahkemesi Veysi Ado ([GK], B. No: 2022/100837, 27/4/2023) kararında 9/1/2013 tarihli ve 6384 sayılı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümüne Dair Kanun'un geçici 2. maddesinde 28/3/2023 tarihli ve 7445 sayılı Kanun'un 40. maddesi ile yapılan değişikliği değerlendirmiştir. Buna göre 9/3/2023 tarihi (bu tarih dâhil) itibarıyla derdest olan, yargılama sürelerinin uzunluğu ve yargı kararlarının geç veya eksik icra edilmesi ya da icra edilmemesi iddialarıyla yapılan başvurulara ilişkin olarak Tazminat Komisyonuna başvuru yolu tüketilmeden yapılan başvurunun incelenmesinin bireysel başvurunun ikincil niteliği ile bağdaşmayacağı neticesine varmıştır.

11. Somut başvuruda, yargı kararının icra edilmediğine ilişkin iddia yönünden anılan kararda açıklanan ilkelerden ve ulaşılan sonuçtan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır.

12. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Mülkiyet Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

13. Başvurucu, sözleşmenin ifa edilmesi hâlinde elde edeceği kazançtan mahkeme kararına uyulmaması sonucunda mahrum kaldığını belirterek mülkiyet hakkının ihlal edildiğini iddia etmiştir.

14. Bireysel başvuru yolunun ikincil niteliği gereği Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunabilmek için öncelikle olağan kanun yollarının tüketilmesi zorunludur. Başvurucunun bireysel başvuru konusu şikâyetini öncelikle yetkili idari ve yargısal mercilere usulüne uygun olarak iletmesi, bu konuda sahip olduğu bilgi ve delilleri zamanında bu makamlara sunması ve bu süreçte dava ve başvurusunu takip etmek için gerekli özeni göstermiş olması gerekir (İsmail Buğra İşlek, B. No: 2013/1177, 26/3/2013, § 17).

15. Somut olayda başvurucu, uğradığı kazanç kaybı iddiasına yönelik olarak dava yolunu tükettiğine dair başvuru formu ve eklerinde herhangi bir bilgi ve belgeye yer vermemiştir. Dolayısıyla ihlale neden olduğu ileri sürülen söz konusu iddiaya ilişkin olarak başvuru yolları usulünce tüketilmemiştir.

16. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının da diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Yargı kararının icra edilmediğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 18/9/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.