I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, el koyma tedbirinin haksız şekilde uygulanması ve uzun sürmesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir. Başvuru 10/9/2020 tarihinde yapılmıştır. Komisyon, başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.

2. Şüpheli C.Ö.nün yolcu olarak bulunduğu başvurucu şirkete ait araçta faturası ve bandrolü olmayan sigara ele geçirilmesi üzerine 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'na muhalefet suçundan yapılan soruşturma kapsamında söz konusu araca 9/2/2015 tarihinde Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından el konulmasına karar verilmiştir. Nusaybin Cumhuriyet Başsavcılığınca 29/3/2015 tarihinde iddianame düzenlenerek şüpheli C.Ö.nün 5607 sayılı Kanun'a muhalefet suçundan cezalandırılması ve sicile şerh konulmak suretiyle el koyma tedbiri uygulanan aracın sahibine iadesine karar verilmesi talebiyle kamu davası açılmıştır.

3. Nusaybin 1. Asliye Ceza Mahkemesinde görülmekte olan davada başvurucu şirket malen sorumlu sıfatıyla yer almıştır. Yargılama devam etmekteyken başvurucu 10/9/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

4. Başvurucu şirket tarafından yapılan bireysel başvuru sonrasında görülmekte olan dava, fiili ve hukuki irtibat bulunduğu belirtilerek Cizre 1. Asliye Ceza Mahkemesinin (Mahkeme) başka bir dava dosyası ile birleştirilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda 14/6/2022 tarihinde sanık C.Ö.nün cezalandırılmasına, başvurucu şirkete ait araç üzerindeki tedbir şerhinin kararın kesinleşmesi beklenmeksizin derhal kaldırılmasına karar verilmiş, 15/6/2022 tarihinde başvurucunun aracı üzerindeki mahrumiyet kaldırılmıştır.

II. DEĞERLENDİRME

5. Başvurucu; malen sorumlu olarak yer aldığı ceza yargılamasında dava konusu suç ile herhangi bir ilgisinin olmamasına rağmen aracının siciline şerh konulduğu, yargılama boyunca elkoyma tedbirinin devam ettiğini, uzun süren yargılama boyunca aracında bulunan tedbir şerhi nedeniyle tasarruf yetkisini kullanmadığını belirtmiştir. Başvurucu; ayrıca iyi niyetli üçüncü kişi olduğunu, aracın müsadere edilme ihtimali olmadığı hâlde tedbir şerhinin kaldırılmadığını belirterek mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

6. Genel olarak bir hakkın açıkça öngörüldüğü amaç dışında ve başkalarını zarara sokacak şekilde kullanılmasının hukuk düzenince himaye edilmeyeceğini ifade eden hakkın kötüye kullanılmasının bireysel başvuru alanında özel olarak ele alındığı görülmektedir. Bu bağlamda bireysel başvuru usulünün amacına açıkça aykırı olan ve mahkemenin başvuruyu gereği gibi değerlendirmesini engelleyen davranışların başvuru hakkının kötüye kullanılması olarak değerlendirilmesi mümkündür (S.Ö., B. No: 2013/7087, 18/9/2014, § 28; Mehmet Güven Ulusoy [GK], B. No: 2013/1013, 2/7/2015, § 31).

7. Bu kapsamda özellikle mahkemeyi yanıltmak amacıyla gerçek olmayan maddi vakıalara dayanılması veya bu nitelikte bilgi ve belge sunulması, başvurunun değerlendirilmesi noktasında esaslı bir unsur hakkında bilgi verilmemesi, başvurunun değerlendirilmesi sürecinde vuku bulan ve söz konusu değerlendirmeyi etkileyecek nitelikte yeni ve önemli gelişmeler hakkında mahkemenin bilgilendirilmemesi suretiyle başvuru hakkında doğru bir kanaat oluşturulmasının engellenmesi, medeni ve meşru eleştiri sınırları saklı kalmak kaydıyla bireysel başvuru amacıyla bağdaşmayacak surette hakaret, tehdit veya tahrik edici bir üslup kullanılması ile söz konusu başvuru yolu kapsamında ihlalin tespiti ile ihlal ve sonuçlarının ortadan kaldırılmasına ilişkin amaçla bağdaşmayacak surette içeriksiz bir başvuruda bulunulması durumunda başvuru hakkının kötüye kullanıldığı kabul edilebilecektir (S.Ö., § 29; Mehmet Güven Ulusoy, § 32).

8. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) 83. maddesi ile 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 51. maddesi gereği başvurucunun istismar edici, yanıltıcı ve benzeri nitelikteki davranışlarıyla bireysel başvuru hakkını açıkça kötüye kullandığının tespit edilmesi hâlinde başvuru reddedilir ve yargılama giderleri dışında ilgilinin 2.000 Türk lirasından fazla olmamak üzere disiplin para cezasıyla cezalandırılmasına karar verilir.

9. Somut olayda başvurucu, bireysel başvuruya konu olan tedbir şerhinin bireysel başvuruda bulunduğu tarihten sonra 14/6/2022 tarihinde Mahkemece kaldırıldığı hususunda Anayasa Mahkemesini bilgilendirmemiştir.

10. Bireysel başvurunun yapılmasından sonraki süreçteki gelişmelerin bildirilmesi, başvurucunun mağdur statüsünün değerlendirilmesine yönelik kabul edilebilirlik ve esas incelemesi bakımından oldukça önem taşımaktadır. Buna karşılık başvurucu, İçtüzük'ün 59. maddesinin (5) numaralı fıkrasında belirtilen yükümlülüklerine açıkça aykırı bir şekilde yukarıda ifade edilen olgulara ilişkin olarak herhangi bir bildirimde bulunmamıştır.

11. Açıklanan gerekçelerle başvurucunun başvurusunun değerlendirilmesi noktasında esaslı olan bir unsur hakkında bilgi vermediği, bu süreçte vuku bulan ve söz konusu değerlendirmeyi etkileyecek nitelikte yeni ve önemli gelişmeler hakkında Anayasa Mahkemesini bilgilendirmemek suretiyle başvuru hakkında doğru bir kanaat oluşturulmasını engellediği anlaşıldığından başvurunun başvuru hakkının kötüye kullanılması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekir.

12. Başvurunun mahiyeti dikkate alınarak 6216 sayılı Kanun'un 51. maddesi ve İçtüzük’ün 83. maddesi uyarınca başvurucu aleyhine disiplin para cezasına hükmedilmesine gerek görülmemiştir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun başvuru hakkının kötüye kullanılması nedeniyle REDDİNE,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 18/4/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.