GİZLİLİK TALEBİ KABUL

I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, ceza infaz kurumunda bulunan başvurucuya gönderilen fotoğraflardan bazılarının teslim edilmemesi nedeniyle haberleşme hürriyetinin ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu, terör örgütü üyeliği suçundan hükümlü olarak ceza infaz kurumunda bulunmaktayken ailesi tarafından kendisine gönderilen fotoğrafların teslim edilmemesi nedeniyle İdare ve Gözlem Kuruluna (Kurul) başvuruda bulunmuştur. Kurulun 10/8/2020 tarihli kararında hükümlü başvurucuya, posta içinde gönderilen beş fotoğraftan üç tanesinin aile fertlerinin fotoğrafları olmadığı ve "yaprak şeklinde metal eşya, metal kolye uçları ve cüzdana dair fotoğraflar" olduğu belirtilmiştir. Böylelikle 17/6/2005 tarihli ve 25848 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Ceza İnfaz Kurumlarında Bulundurulabilecek Eşya ve Maddeler Hakkında Yönetmelik'in 15. maddesinde yer alan ''Her hükümlünün kendisine ayrılan yattığı yer veya dolabında, aile fertlerinin fotoğraflarına ait albüm bulundurmasına izin verilir.'' hükmü gereğince aile fertlerine ait olmayan üç fotoğrafın başvurucuya verilmeyerek tahliyesinde ve istedikleri takdirde ailesine teslim edilmek üzere emanet eşya deposuna alınmasına karar verilmiştir.

3. Başvurucu tarafından Kurul kararına karşı Samsun İnfaz Hâkimliğine (Hâkimlik) yapılan şikâyet, kararda herhangi bir aykırılığın bulunmadığı ve kararın yerinde olduğu gerekçesiyle reddedilmiştir. Bu karara yönelik itirazın incelenmesinde ise; Samsun 1. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kararın usule ve kanuna uygun olduğu belirtilerek itirazın kesin olarak reddine karar verilmiştir.

4. Başvurucu, nihai hükmü 8/9/2020 tarihinde öğrendikten sonra 5/10/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

5. Başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

6. Ödeme gücünden yoksun olduğunu belirten başvurucunun adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir (Mehmet Şerif Ay, B. No: 2012/1181, 17/9/2013).

7. Başvurucu; kendisine gönderilen fotoğraflara el konulması nedeniyle ceza infaz kurumuna birçok defa sözlü ve yazılı başvuruda bulunduğunu ancak bu konudaki taleplerinin ve itirazlarının değerlendirilmediğini beyan etmiştir. Ayrıca anılan Yönetmelik hükümlerinin uygulanması nedeniyle mağduriyet doğduğunu, tarafına gönderilen fotoğrafların kurum güvenliği açısından risk teşkil etmediğini belirterek dilekçe hakkının, hak arama hürriyetinin ve adil yargılanma hakkı bağlamında gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür. Bunun yanında başvurucu, temel hak ve hürriyetlerin ancak kanunla sınırlanabileceğini vurgulayarak idarenin fotoğrafların verilmemesi şeklindeki uygulamasının Anayasa'ya aykırı olduğunu ve söz konusu yasağın sadece belirli kişilere uygulanarak ayrımcılık yasağının ihlal edildiğini ifade etmiştir.

8. Bakanlık görüşünde; haberleşme hürriyetinin ihlal edildiğine yönelik şikâyetler incelenirken Anayasa ve mevzuat hükümleri doğrultusunda somut olayın kendine özgü koşullarının gözönüne alınması gerektiği belirtilmiştir. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyanda bulunmamıştır.

9. Başvurucunun iddiasının haberleşme hürriyeti kapsamında incelenmesi gerektiği değerlendirilmiş ve başvurunun kabul edilebilir olduğuna karar verilmiştir (aynı yöndeki değerlendirmeler için bkz. Enis Korkmaz, B. No: 2018/25945, 11/5/2022, § 11; Ahmet Temiz, B. No: 2013/1822, 20/5/2015, § 23; Özkan Kart (2), B. No: 2013/1201, 20/5/2015, § 22).

10. Mahpusların mektuplarının denetlenmesi ve alıkonulması suretiyle haberleşme hürriyetine yapılan müdahalelerin kanuniliği, meşru amacı, demokratik toplum düzeninin gereklerine uygunluğu ve ölçülülüğünün denetiminde gözetilmesi gereken genel ilkeler Anayasa Mahkemesince birçok kararda ayrıntılı olarak açıklanmıştır (bkz. Ahmet Temiz, §§ 37-68; Muhittin Pirinççioğlu (3), B. No: 2017/34566, 10/3/2020, §§ 44-57; Cihat Ayik ve Hacı Ali Baştürk, B. No: 2017/31506, 10/3/2020, §§ 44-57).

11. Somut olayda başvurucuya gönderilen fotoğrafların bir kısmının alıkonulması nedeniyle başvurucunun haberleşme hürriyetine yapılan müdahalenin kanuni dayanağının ve meşru amacının bulunduğu konusunda herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır (ayrıntılı açıklama için bkz. Ahmet Temiz, §§ 46, 55; Muhittin Pirinççioğlu (3), §§ 45, 47). Bununla birlikte disiplin kurulu ve yargılama makamlarının kararlarında sakıncalı görülen kısmın aile fotoğrafı olmadığı tespit edilmekle birlikte, yaprak şeklinde metal eşya, metal kolye uçları ve cüzdan gibi içerikleri olan fotoğrafların neden sakıncalı olduğuna dair bir değerlendirme yapılmadığı görüldüğünden fotoğrafların alıkonulmasına dair mektupla ilişkili, somut bilgilere dayalı ve yeterli gerekçenin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle müdahalenin demokratik bir toplumda gerekli olmadığı kanaatine varılmıştır (benzer yöndeki değerlendirme için bkz. Enis Korkmaz, § 13).

12. Açıklanan gerekçelerle Anayasa'nın 22. maddesinde güvence altına alınan haberleşme hürriyetinin ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

III. GİDERİM

13. Başvurucu; ihlalin tespitine, yeniden yargılama yapılmasına ve 500.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi talebinde bulunmuştur.

14. Başvurucu, tahliye edilmiş olduğundan yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmamaktadır.

15. Öte yandan eski hâle getirme kuralı çerçevesinde ihlalin bütün sonuçlarının giderilmesi bakımından manevi zararı karşılığında başvurucuya 10.000 TL manevi tazminat ödenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

IV. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE,

C. Haberleşme hürriyetinin ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

D. Anayasa'nın 22. maddesinde güvence altına alınan haberleşme hürriyetinin İHLAL EDİLDİĞİNE,

E. Başvurucuya net 10.000 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

F. Ödemenin kararın tebliğini takiben başvurucunun Hazine ve Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

G. Kararın bir örneğinin bilgi için Samsun İnfaz Hâkimliğine (E.2020/2342, K.2020/2336), Samsun 1. Ağır Ceza Mahkemesine (2020/1812 D. İş) ve Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 28/11/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.