I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, kısıtlı adına araç alınması için izin verilmesi talebinin reddedilmesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu 1955 doğumlu olup Şırnak'ta ikamet etmektedir.

3. İdil Sulh Hukuk Mahkemesi (Mahkeme) 30/5/2018 tarihinde başvurucunun kızı T.B.nin kısıtlanmasına ve başvurucunun vasi olarak atanmasına karar vermiştir.

4. Başvurucu 23/6/2020 tarihinde kısıtlının ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kısıtlı adına araç almak için izin ve yetki verilmesini talep etmiştir.

5. Mahkeme 3/7/2020 tarihinde başvurucunun talebini reddetmiş; karar gerekçesinde başvurucunun ekonomik ve sosyal durumunun yerinde olduğunu gösterir kolluk araştırmasına yer vermiş; kısıtlı adına araç alımı talebindeki asıl amacın özel tüketim vergisi (ÖTV) indiriminden faydalanmak olduğunu ve bunun da dürüstlük kuralına aykırılık teşkil ettiğini açıklamıştır. Başvurucu, karara itiraz etmiştir.

6. İdil Asliye Hukuk Mahkemesi 18/9/2020 tarihinde itirazı reddetmiş; kararda araç alım talebinin dürüstlük kuralına aykırı olduğunu, söz konusu talebin kısıtlının menfaatine olduğunun kanıtlanamadığını, dosyadaki bilgi ve belgeler ile kolluk araştırmasının araç alım talebinin kısıtlının menfaati için gerçekleştirilmediğini gösterdiğini belirtmiştir.

7. Başvurucu, nihai hükmü 21/10/2020 tarihinde öğrendikten sonra 2/11/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

8. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

9. Başvurucu, kısıtlı adına yeni bir araç alımı talebinin gerekçesiz olarak reddedilmesinin engelli kızının mülkiyet hakkını ihlal ettiğini iddia etmiştir. ÖTV istisnası çerçevesinde kısıtlıyı borçlandırmadan kısıtlının ihtiyaçlarını karşılamak üzere araç satın alınmasını talep ettiğini, karşılıksız kazandırmaya konu araç yönünden kısıtlının Anayasa'nın 35. maddesi anlamında korunması gereken menfaatinin bulunduğunu belirtmiştir. Başvurucu, satın alınacak aracın kullanılması sırasında üçüncü kişilere verilecek zarardan doğan sorumluluk ve yeni araç alımının vasi tarafından yapılabileceğine ilişkin mahkeme gerekçesinin yerinde olmadığını, üstelik daha önce aynı imkândan yararlanılarak satın alınan araçta herhangi bir sorunla karşılaşılmadığını kaydetmiştir. Adalet Bakanlığı (Bakanlık) görüşünde; Anayasa ve ilgili mevzuat hükümleri, Anayasa Mahkemesi içtihadı ve somut olayın koşullarının değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Başvurucu, Bakanlığın görüşüne karşı beyanda bulunmamıştır.

10. Başvuru, mülkiyet hakkı kapsamında incelenmiştir.

11. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un "Bireysel başvuru hakkına sahip olanlar" başlıklı 46. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilir. Buna göre bir kişinin Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunabilmesi için iki temel ön koşulun birlikte bulunması gerekir. Bunlar, başvuruya konu edilen kamu gücü eylem veya işleminden ya da ihmalinden başvurucunun güncel bir hakkı nedeniyle kişisel olarak ve doğrudan etkilenmesidir. Bu çerçevede ortaya çıkan sonuç nedeniyle başvurucunun mağdur olduğunu ileri sürmesi gerekir (Onur Doğanay [2. B.], B. No: 2013/1977, 9/1/2014, § 42).

12. Somut olayda bireysel başvuru formunun "Başvurucu Bilgileri" kısmında başvurucu Ali Bağ, "Temsilci Bilgileri" kısmında Av. Adar Adıbelli ve "Temsil Olunan Başvurucu" kısmında ise Ali Bağ yer almaktadır. Buna göre eldeki bireysel başvurunun Ali Bağ adına yapıldığı kabul edilmelidir. Aksi hâlde başvurucu yerine geçerek Anayasa Mahkemesince bireysel başvuru formu içeriğinden anayasal hakları kişisel ve doğrudan etkilenen kişiler resen tespit edilerek başvurucu olarak kaydedilmesi gerekecektir. Anayasa Mahkemesi önünde avukatla temsil olunan başvurucu, vasisi olduğu kısıtlı kızı adına yeni bir araç alım talebinin reddedilmesi nedeniyle kısıtlının mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür. Buna karşılık başvurucunun, söz konusu talebin reddedilmesinin kendisinin mülkiyet hakkını kişisel olarak ve doğrudan etkilediği ve yakındığı müdahale nedeniyle mağdur olduğunu ileri sürmediği görülmüştür. Dolayısıyla başvurucunun şikâyete konu karardan kişisel olarak ve doğrudan etkilendiğini ortaya koyamadığı sonucuna varılmıştır.

13. Açıklanan gerekçelerle başvurunun kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 19/11/2025 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.