I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, hukuka aykırı şekilde, firma ve şahıslardan vekaletname alınarak avukatlık hizmeti kapsamında faaliyetler yürütülmesi nedeniyle açılan ceza davasına katılma isteği bulunan baro başkanlığının istinaf talebinin reddi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 7/2/2020 tarihinde yapılmıştır. Komisyon, adil yargılanma hakkına ilişkin şikâyetin kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.

3. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

4. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ve Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi aracılığıyla erişilen bilgi ve belgeler çerçevesinde ilgili olaylar özetle şöyledir:

5. 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'na aykırılık suçundan yürütülen bir ceza davasında, suçtan zarar görme ihtimaline binaen başvurucunun katılma talebinin kabulüne ve yargılama sonunda sanığın beraatine karar verilmiştir.

6. Başvurucunun istinaf talebi, Adana Bölge Adliye Mahkemesi 10. Ceza Dairesinin (Ceza Dairesi) 8/10/2019 tarihli kararı ile esastan reddedilmiştir.

7. Ceza Dairesinin gerekçeli kararının ilgili kısmı şöyledir:

"Açılan kamu davasının niteliğine göre, suçtan doğrudan zarar görmeyen Hatay Barosu Başkanlığı'nın, davaya katılma ve hükmü istinaf etme yetkisinin bulunmadığı, mahkemece kamu davasına katılan olarak kabulünün şikayetçiye bu niteliği ve dolayısıyla kanun yoluna başvurma hak ve yetkisini vermediği anlaşıldığından, 5271 sayılı CMK'nın 260 ve 279/1-b maddeleri gereğince istinaf başvurusunun reddine..."

8. Başvurucunun itirazı Adana Bölge Adliye Mahkemesi 11. Ceza Dairesinin 12/12/2019 tarihli kararıyla reddedilmiştir.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

9. Anayasa Mahkemesinin 11/5/2022 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

10. Başvurucu; baroların diğer meslek örgütlerinden farklı bir konuma sahip olduklarını, yerel mahkeme tarafından kovuşturması yapılan yargılamanın mahiyeti ve suçun niteliği ve işleniş şekli dikkate alındığında davaya katılma ve hükmü istinaf etme yetkisinin bulunmadığına karar verilmesi ile hak arama hürriyetinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

B. Değerlendirme

11. Anayasa Mahkemesi, olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Başvurucunun adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine yönelik iddiası hükmün denetlenmesini talep etme hakkı kapsamında ele alınmıştır.

12. Suç isnadına bağlı yargılamalarda mahkûmiyet veya ceza hükmünün denetlenmesi sadece aleyhine hüküm verilen kişi tarafından talep edilebilmekte olup -mağdur, katılan veya suçtan zarar gören gibi- suç isnadı altında bulunmayan kişilerin hükmün denetlenmesini talep etme hakkı bulunmamaktadır. Diğer bir ifadeyle suç isnadına bağlı yargılamalarda mağdur, katılan ve suçtan zarar gören kişiler hükmün denetlenmesini talep etme hakkının süjesi değillerdir (Hikmet Erçin, B. No: 2014/2917, 23/1/2019, § 87).

13. Somut olayda başvurucu suç isnadı altında bulunan kişi statüsünde olmadığından hükmün denetlenmesini talep etme hakkının kapsamına girmemektedir. Bu sebeple başvurucunun, hükmün denetlenmesini talep etme hakkına yönelik ihlal iddiasının incelenmesi Anayasa Mahkemesinin konu bakımından yetkisi dışında bulunmaktadır.

14. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının, diğer kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin konu bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Hükmün denetlenmesini talep etme hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın konu bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 11/5/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.