I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, evlatlık ilişkisinin tespiti davasının reddedilmesi nedeniyle aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu, F.Ç.nin evlilik dışı birlikteliğinden dünyaya gelmiş ancak biyolojik anne F.Ç. başvurucuyu kendi nüfusuna kaydettirmemiştir. Başvurucu biyolojik annesi olmayan Ay.K. ve biyolojik babası olmayan A.K. isimli kişilerin nüfusuna onların çocuklarıymış gibi kaydedilmiştir. Bu kişiler vefat ettikten sonra Ay.K.nin çocuğu mirasçı sıfatıyla başvurucunun nüfus kaydının düzeltilmesi için dava açmıştır. Açılan nüfus kayıt düzeltim davasında alınan raporla başvurucunun biyolojik annesinin F.Ç. olduğu tespit edilmiştir. Böylelikle açılan davanın kabulüyle başvurucunun nüfus kaydının düzeltilmesine karar verilmiştir. Anılan karar 3/11/2015 tarihinde kesinleşmiştir. Kesinleşen karar gereğince başvurucunun nüfus kaydı miras bırakan Ay.K. ve A.K.nin hanesinden silinmiştir. Başvurucu ile biyolojik annesi olan F.Ç. arasında soy bağı kurulmuştur.

3. Anılan davanın akabinde ise başvurucu 25/6/2015 tarihinde Antalya 1. Aile Mahkemesinde evlatlık ilişkisinin tespiti talepli dava açmıştır. Başvuru konusu bu yargılamada, taraf tanıkları dinlenmiş ve deliller toplandıktan sonra davanın reddine karar verilmiştir. Kararın gerekçesinde, evlat edinme işleminin geçerli olması için mevzuatta öngörülen esasa ilişkin asli kurucu ve biçimsel koşulların gerçekleşmiş olmasının zorunlu olduğu ifade edilmiştir. Bunun yanında dava konusu olayda taraflar arasında herhangi bir evlat edinme sözleşmesi bulunmadığı gibi icap ve kabulden de söz edilemeyeceği belirtilmiştir. Böylelikle evlatlık ilişkisinin kurucu unsurunun gerçekleşmediği vurgulanmıştır. Ayrıca evlat edinme sözleşmesinin geçerli olabilmesinin diğer koşulunun ise tarafların sahih nesepli çocuklarının bulunmaması olduğuna ancak dava konusu olayda murislerin sahih nesepli çocuklarının bulunduğuna işaret edilmiştir. Sonuç olarak evlat edinme şartlarının mevcut olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

4. Bu karar üzerine başvurucu istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstinaf dilekçesinde; başvurucu ve murislerin çocuklarının yıllarca murisler ve başvurucu arasındaki ilişkiyi bilerek yaşadıkları, miras söz konusu olduğu için başvurucunun nüfus kaydının düzeltilmesi için dava açıldığı belirtilmiştir. Bu durumun hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirilmesi gerektiği vurgulanarak murisler ile başvurucu arasında evlatlık ilişkisinin varlığının tespiti talep edilmiştir. Antalya Bölge Adliye Mahkemesi istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir. Kararın gerekçesinde, evlat edinme için bir kısım şekil şartlarının kanunda zorunlu olarak arandığı ve taraflar arasında evlat edinme amacına yönelik herhangi bir resmî işlem mevcut olmadığı ifade edilmiştir. Ayrıca başvurucunun fiilen murislerin çocuğu gibi bakılıp büyütülmüş olmasının onun murisler tarafından evlat edinildiği anlamına gelmeyeceği sonucuna ulaşılmıştır.

5. Başvurucunun aynı gerekçelerle temyiz yoluna başvurması üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesince 8/2/2021 tarihinde onama kararı verilmiştir.

6. Başvurucu, nihai hükmü 16/3/2021 tarihinde öğrendikten sonra 20/4/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

7. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

8. Başvurucu; murislerin nüfus kaydına kaydedildiğini ve fiilen çocukları gibi büyütüldüğünü ancak murislerin ölümünden sonra açılan nüfus kaydının düzeltilmesi davasıyla murisler ile arasındaki soybağının kaldırıldığını belirtmiş olup evlatlık ilişkisinin tespiti davasının da reddi nedeniyle aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

9. Adalet Bakanlığı (Bakanlık) görüşünde, başvurucunun aile hayatına saygı hakkının ihlal edilip edilmediği konusunda yapılacak incelemede Anayasa ve ilgili mevzuat hükümleri ile somut olayın kendine özgü koşullarının dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyanda bulunmamıştır.

10. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde bireysel başvuru yapılması gerekir.

11. Yargılama sürecinde nihai karar olan Yargıtay 8. Hukuk Dairesi ilamının başvurucunun yargılama aşamasındaki vekili Av. Özge Ünal tarafından e-tebligatın açıldığı 16/3/2021 tarihinde öğrenildiği tespit edilmiştir. Bu durumda bireysel başvuru süresinin bu tarihten itibaren işlemeye başladığının kabul edilmesi gerekir. Nitekim ilgili usul kuralları uyarınca sürenin münhasıran tebliğden itibaren işlemeye başlayacağının kabul edildiği uygulamaların aksine bireysel başvuru yolunda başvuru süresi, ihlalin öğrenilmesi esasına bağlanmıştır (Mehmet Özcan, B. No: 2019/6266, 15/1/2020, § 27). Ayrıntıları Mehmet Özcan kararında açıklandığı üzere nihai kararın öğrenilmesinin e-tebligatın alıcısı tarafından açılması suretiyle de olabileceği kabul edilmektedir.

12. Somut başvuruda her ne kadar nihai kararın 21/3/2021 tarihinde tebliğ edildiği bildirilmiş ise de e-tebligatı açan başvurucu vekilinin nihai karardan 16/3/2021 tarihinde haberdar olduğu sabittir. Bu durumda tespit edilen öğrenme tarihinden itibaren otuz günlük bireysel başvuru süresinden sonra 20/4/2021 tarihinde başvuru yapıldığı anlaşılmakla başvurunun süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 16/4/2025 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.