I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, beyanları mahkûmiyet kararında belirleyici ölçüde delil olarak kullanılan tanığın duruşmada sorgulanamaması nedeniyle tanık sorgulama hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

A. Bireysel Başvuru Süreci

2. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ve Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla ulaşılan bilgi ve belgelere göre ilgili olaylar özetle şöyledir:

3. Çanakkale Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma sonucunda düzenlenen 8/8/2019 tarihli iddianame ile başvurucu hakkında cinsel saldırı suçundan kamu davası açılmıştır. Çanakkale 1. Ağır Ceza Mahkemesinin (Mahkeme) 29/11/2019 tarihli kararıyla başvurucu, cinsel saldırı suçunun temel şekline nazaran daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hali uyarınca atılı suçtan 12 yıl hapis cezasına mahkûm edilmiştir.

4. Başvurucunun ve katılan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının (Bakanlık) istinaf talepleri, Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 7. Ceza Dairesince 30/6/2020 tarihinde esastan reddedilmiştir.

5. Yargıtay (Kapatılan) 14. Ceza Dairesi, temyiz edilmesi üzerine Mahkemenin 29/11/2019 tarihli mahkûmiyet hükmüne yönelik olarak verilen istinaf başvurusunun esastan reddi kararını 24/5/2021 tarihinde onamıştır.

6. Başvurucu 12/7/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

7. Komisyonca adil yargılanma hakkı kapsamındaki tanık sorgulama hakkı dışındaki iddialar yönünden kabul edilemezlik kararı verilmiş, anılan şikâyetin kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

B. Bireysel Başvuru Sonrası Süreç

8. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı 2/12/2021 tarihli ve 2021/108107 sayılı yazı ile başvurucu yönünden Yargıtay (Kapatılan) 14. Ceza Dairesince verilen onama kararına karşı suç vasfına ilişkin lehe itiraz kanun yoluna müracaat etmiştir. 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 308. maddesi uyarınca inceleme yapan (dosyanın devredildiği) Yargıtay 9. Ceza Dairesi, itirazı yerinde görmeyerek dosyayı Yargıtay Ceza Genel Kuruluna (Kurul) göndermiştir. Kurul ise itirazı yerinde görerek 22/12/2022 tarihinde onama kararının kaldırılmasına ve mahkûmiyet hükmünün bozulmasına karar vermiştir.

9. Bozma üzerine yapılan yargılama sonucunda Mahkeme 7/6/2023 tarihinde, Kurulun bozma kararı doğrultusunda başvurucunun cinsel saldırı suçunun temel şeklini işlediğini değerlendirerek bu suçtan başvurucuyu 5 yıl hapis cezasına mahkûm etmiştir. Anılan hüküm başvurucu ve Bakanlık tarafından temyiz edilmiş olup bireysel başvurunun incelendiği tarih itibarıyla dava derdesttir.

II. DEĞERLENDİRME

10. Başvurucu, yargılandığı davada hakkındaki mahkûmiyet kararının aleyhinde beyanda bulunan tanık C.G.nin istinabe yoluyla alınan ifadesine dayandığını ve bu şahsın duruşmada dinlenmemesi nedeniyle tanık sorgulama hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

11. Bakanlık görüşünde, başvurucunun tanık C.G.nin mahkeme huzuruna getirtilmesi hususunda Mahkemeden talepte bulunmadığı ve istinaf talebinde de bu yönde itiraz ileri sürmediği, dolayısıyla tanık sorgulama hakkı açısından başvuru yollarının usulüne uygun olarak tüketilmediği belirtilmiştir. Bakanlık ayrıca, anılan tanığın beyanının mahkûmiyet hükmü açısından tek ve belirleyici delil olmadığını da vurgulamıştır.

12. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyanında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının onama kararına karşı itiraz kanun yoluna müracaat ettiğini ve dosyanın Kurulda derdest olduğunu belirtmiştir. Diğer yandan başvurucu, tanık C.G.nin beyanının mahkûmiyet kararında tek ve belirleyici delil olduğunu da ileri sürmüştür.

13. Bireysel başvuru yolunun ikincil niteliği gereği Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunabilmek için öncelikle olağan kanun yollarının tüketilmesi zorunludur (İsmail Buğra İşlek, B. No: 2013/1177, 26/3/2013, § 17).

14. Temyiz incelemesinden geçen kararlara karşı Yargıtay Cumhuriyet başsavcısının itiraz yetkisinin bir olağanüstü kanun yolu olarak düzenlendiği açıktır. Ancak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısınca bu yetki kullanılmış ise ilgili ceza dairesince veya Kurulca kararın kaldırılabilme ihtimali de görmezden gelinemez. Olağanüstü bir kanun yolu olan Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının itiraz yetkisini kullanmasının geldiği aşama dikkate alındığında bu yolun somut olayın özel koşullarında etkili olarak değerlendirilmesi gerektiği açıktır. Bu durumda aynı dava sürecinin farklı düzlemlerde hem Anayasa Mahkemesince hem de Yargıtay Dairesince veya Kurul tarafından yargısal incelemeye tabi tutulması, Anayasa Mahkemesinin bireysel başvurudaki ikincil nitelikteki rolüne uygun olmayacağından başvurucunun adil yargılanma hakkının ihlal edildiği yönündeki iddialarının öncelikle derece mahkemelerince incelenmesi gerekmektedir (benzer yöndeki karar için bkz. Fuat Karaosmanoğlu, B. No: 2013/9044, 5/11/2014, § 46).

15. Somut olayda, başvurucu hakkında verilmiş olan karar temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay (Kapatılan) 14. Ceza Dairesinin 24/5/2021 tarihli kararı ile onanarak kesinleşmiştir. Bireysel başvuru sonrasında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, başvurucu yönünden anılan onama kararına karşı lehe itiraz kanun yoluna 2/12/2021 tarihinde müracaat etmiştir. Kurul itirazı yerinde görerek başvurucu hakkındaki mahkûmiyet hükmünü bozmuştur. Bozma üzerine yapılan yargılama sonucunda Mahkeme başvurucu hakkında yeniden hüküm kurmuş ve bu hükmün temyiz edilmesi üzerine dosya hâlen derdest durumdadır. Bu durumda, bireysel başvuru sonrası süreç itibarıyla etkili hâle gelen olağan kanun yolunu tüketilmeksizin bireysel başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır.

16. Açıklanan gerekçelerle başvurunun başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 15/11/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.