I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, aleyhe vekâlet ücretine hükmedilmesi nedeniyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu; Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş (DEDAŞ) tarafından tarlasını sularken kaçak elektrik enerjisi kullandığı gerekçesiyle 7.343 TL borç tahakkuk ettirildiği, daha sonra bu borca dayanarak bankadaki 2014 ve 2015 yıllarına ilişkin doğrudan gelir desteklemelerinin tamamına bloke konulduğunu iddia ederek Bismil 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde (Mahkeme) haksız eylemden kaynaklanan menfi tespit davası açmıştır.

3. Mahkeme 3/7/2019 tarihinde dava konusuz kaldığından davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, 2.725 TL vekâlet ücretinin başvurucudan alınarak DEDAŞ'a verilmesine karar vermiştir. Karar gerekçesinde dava açılmadan önce DEDAŞ tarafından davalıya 7.343 TL borç bildirimi yapıldığı hâlde DEDAŞ'tan gelen müzekkere cevabından davaya konu borcun görülmediğinin bildirildiği bu durumda borç bilgisine rastlanılamadığından davanın konusuz kaldığı ifade edilmiştir. Yargılama giderleri yönünden mahallinde yapılan keşif sonucunda alınan bilirkişi raporunda başvurucunun tarımsal üretim yapmak için elektrik enerjisi kullanmış olabileceğinin belirtildiği, bu durumda davanın açıldığı tarihte davalı kurumun haklı olduğu kanaatine varılarak yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde bırakılması gerektiği belirtilmiştir.

4. Başvurucu, yargılama giderleri yönünden istinaf talebinde bulunmuş; Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 17/9/2021 tarihli kararla talebin usulden reddine karar vermiştir. Karar gerekçesinde 2019 yılı için istinaf kanun yoluna başvuru parasal sınırının 4.400 TL olduğunu ifade etmiştir. Başvurucu tarafından Mahkemece verilen kararın yalnızca vekâlet ücreti ve yargılama giderine ilişkin kısmının istinaf edildiği bu durumda istinafa konu uyuşmazlığın değerinin (1.104,69 TL yargılama gideri, 2.725,00 TL vekâlet ücreti) 3.829,69 TL olduğunu, karar tarihi itibarıyla istinaf kanun yoluna başvuru sınırının altında kaldığını belirtmiştir.

5. Başvurucu, nihai hükmü 18/11/2021 tarihinde öğrendikten sonra 17/12/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

6. Komisyonca, başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

7. Başvurucu; olmayan borcu nedeniyle 14.000 TL tutarında parasına bloke konulduğunu ve dava açmak zorunda kaldığını, açılan dava sonucunda da haksız olarak yargılama gideri ve vekâlet ücreti ödemek zorunda kaldığını belirterek mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

8. Anayasa Mahkemesi, anayasal ve kişisel önem kriterini daha önce K.V. ([GK], B. No: 2014/2293, 1/12/2016) kararında incelemiş; temel ilkelerini belirlemiştir. Buna göre kanunda anayasal ve kişisel önemden yoksun başvuruların kabul edilemez bulunabilmesi için iki şart öngörülmüştür: Anayasal önem olarak adlandırılabilecek olan birinci şart başvurunun Anayasa'nın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi açısından önem taşımaması, kişisel önem olarak adlandırılabilecek olan ikinci şart ise başvurucunun önemli bir zarara uğramamasıdır.

9. Kişisel önem şartı, başvurucunun önemli bir zarara uğramamış olmasını ifade eder (K.V., § 66). Bu çerçevede her başvuru kendine özgü şartları çerçevesinde değerlendirilmeli ve inceleme yapılırken ihtilaf konusu maddi bir zarar söz konusu ise objektif anlamda miktarın az olup olmadığı, belirlenen miktar az veya çok olsa dahi başvurucu açısından bu miktarın önemi (başvurucunun işi/mesleği, davanın kendisi açısından önemi ve gelir durumuna göre kıyaslanması), başvurunun önemli ilkesel sorunlarla ilgili olup olmadığı ve başvurucunun olaydaki tutum ve davranışları dikkate alınmalıdır.

10. Bunun yanında kişisel önem şartı çerçevesinde objektif anlamda maddi zararın tespiti bakımından paranın zaman içinde enflasyon karşısında değer kaybedebileceği dikkate alındığında başvuru tarihindeki takvim yılına göre değerlendirme yapılması gerektiği kuşkusuzdur. Diğer bir ifadeyle bireysel başvurular, eğer başvuruda bir maddi zararın varlığı söz konusu ise kişisel önem şartı değerlendirilirken başvurunun yapıldığı tarihteki takvim yılı itibarıyla incelenecektir. Özellikle bu durum, başvurunun yapıldığı yıldan sonraki bir takvim yılında karara bağlanan başvurular için önem arz etmektedir. Son olarak belirtmek gerekir ki kişisel önem şartı uygulanırken gözetilmesi gereken diğer bir husus ise objektif anlamda yapılacak değerlendirmenin sonuca varılması bakımından tek başına bir önem taşımamasıdır. Yukarıda değinilen unsurlar birlikte değerlendirilerek başvurunun kişisel anlamda bir önem taşıyıp taşımadığı belirlenecektir (bazı değişikliklerle birlikte Ahmet Baş [GK], B. No: 2019/42746, 17/5/2023, § 45).

11. Başvuruya konu olayda başvurucu aleyhine hükmedilen yargılama giderlerinin ve vekâlet ücretinin toplamının 3.829,69 TL olduğu anlaşılmaktadır. Başvuru tarihi (2021 yılı) itibarıyla şikâyet edilen toplam değerin objektif anlamda önemli bir miktar olarak görülemeyeceği değerlendirilmiştir. Başvurucunun ekonomik durumu, davanın niteliği ve yargılama süreci ile başvuruya konu müdahalenin kapsamı dikkate alındığında başvurunun anayasal ve kişisel bir öneminin olmadığı sonucuna varılmıştır.

12. Açıklanan nedenlerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin anayasal ve kişisel önemden yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın anayasal ve kişisel önemden yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 10/12/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.