I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, işçilik alacaklarına ilişkin açılan davanın bir kısım alacak yönünden hukuki yarar yokluğundan reddedilmesi nedeniyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucunun iş akdi 17/2/2017 tarihinde feshedilmiştir. Başvurucu 21/2/2017 tarihinde kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin alacağı, hafta tatili alacağı için iş mahkemesinde belirsiz alacak davası açmıştır. Gaziantep 2. İş Mahkemesinde (Mahkeme) görülen davada alacakların hesaplanması için dosya bilirkişiye gönderilmiştir. Bilirkişi tarafından 20/11/2017 tarihli raporla iki alternatifli hesaplama yapılmıştır.

3. Mahkeme 14/12/2017 tarihli duruşmada davanın reddine karar vermiştir. Mahkeme; gerekçesinde başvurucunun iş akdinin feshinin haklı olmadığı, başvurucunun izin almaksızın işe gelmediği, işverenin feshinin haklı olduğu değerlendirmesi yapmıştır. Başvurucu bu karara karşı istinaf kanun yoluna başvurmuştur.

4. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi (Bölge Adliye Mahkemesi) 14/11/2018 tarihli kararı ile Mahkeme kararının kaldırılmasına karar vermiştir. Kararın gerekçesinde, başvurucu işyerinde parça başı ya da yaptığı işe göre ücret usulüne göre çalışırken işverenin sabit ücret karşılığı çalışma usulüne geçmek istemesi üzerine iş sözleşmesini feshettiği hususuna işaret edilmiştir.

5. Mahkemece Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı sonrası yeniden yargılama yapılmıştır. 11/4/2019 tarihli duruşmada hafta tatili alacağı yönünden ek rapor aldırılmasına karar verilmiştir. 19/6/2019 tarihli ek bilirkişi raporu dosyaya sunulmuştur. 20/6/2019 tarihli duruşmada Mahkeme tarafından kıdem tazminatı yönünden davanın hukuki yarar yokluğundan reddine, ihbar ve yıllık izin alacak taleplerinin reddine ve 5.398,27 TL net hafta tatili alacağına hükmedilmiştir. Kararın gerekçesinde, dava konusu edilen kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin alacaklarının başvurucu tarafından belirlenebilir nitelikte olduğu ve dolayısıyla belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceği değerlendirilmiş ve bu alacak kalemleri yönünden belirsiz alacak davası açılamayacağı gerekçesiyle bu taleplerin hukuki yarar nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

6. Başvurucu, bu karara karşı istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstinaf dilekçesinde, tam ıslah dilekçesi vererek davayı kısmi alacak davasına çevirdiğini bildirmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi 25/11/2021 tarihli kararı ile istinaf başvurusunu esastan kesin olarak reddetmiştir. Kararın gerekçesinde, dava konusu edilen kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin alacaklarının başvurucu tarafından belirlenebilir nitelikte olduğu ve dolayısıyla belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceği tespitini yapmıştır.

7. Bölge Adliye Mahkemesi kararı 17/12/2021 tarihinde başvurucu vekiline tebliğ edilmiştir. Başvurucu 15/12/2021 tarihinde Bölge Adliye Mahkemesine tavzih dilekçesinin sunulması, Mahkeme aksi kanaatte ise dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi kararları arasındaki uyuşmazlık nedeniyle Yargıtaya gönderilmesi konulu dilekçe göndermiştir. Bu dilekçede başvurucu; davayı tamamen ıslah ettiğini, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bu hususun gözden kaçırıldığını, gerekçede de bu hususun tartışılmadığını, aksi kanaatte iseler Bölge Adliye Mahkemesinin bazı kararlarında tam ıslahı kabul ettiğini belirtmiş; aynı konu ve mahiyetteki Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlar Kurulu (Kurul) kararı gereğince dosyanın daireler arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi için Yargıtaya gönderilmesini talep etmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi 22/12/2021 tarihli tavzih kararı ile talebi reddetmiştir.

8. Bölge Adliye Mahkemesi tarafından tavzih kararı 11/1/2022 tarihinde Kurula gönderilmiştir. Kurul tarafından da dosya Yargıtay 9. Hukuk Dairesine (Daire) gönderilmiştir. Daire 15/3/2022 tarihli kararı ile uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığı sonucuna varmıştır.

9. Başvurucu, nihai hükmü 17/12/2021 tarihinde öğrendikten sonra 6/6/2022 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur. Komisyonca 12/3/2024 tarihinde makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiası yönünden başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemezlik kararı verilmiştir. Mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği iddiası yönünden ise başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

10. Başvurucu; daha önce işçilik alacakları yönünden belirsiz alacak davası açılabileceğine yönelik kararlar verildiğini, Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlar Kurulunun daireler arasında uyuşmazlık olduğunu kabul ederek uyuşmazlığın giderilmesi için dosyanın Yargıtaya gönderilmesine karar verdiğini beyan etmiştir. Başvurucu; Dairenin daha önceki kararlarının aksine karar verdiğini, hem davanın hem de uyuşmazlığın giderilmesi talebinin reddedildiğini, mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

11. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası gereği bireysel başvurunun başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir (benzer yöndeki kararlar için bkz. Ahmet Sağlam [2. B.], B. No: 2013/3351, 18/9/2013, § 27; Erendiz Önal [1. B.], B. No: 2014/1133, 30/6/2014, §§ 24-34).

12. Bireysel başvuruda bulunma süresi olağan kanun yolunun tüketildiğine ilişkin verilen nihai kararın, başvurucu tarafından öğrenilmesi üzerine başlamaktadır. Dairenin uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığına ilişkin kararı (bkz. § 8) ise olağan kanun yolu sürecinde verilmiş bir karar değildir. Somut olayda Bölge Adliye Mahkemesinin nihai kararının 17/12/2021 tarihinde başvurucu vekiline tebliğ edilmiş olmasına rağmen otuz günlük başvuru süresi geçtikten sonra 6/6/2022 tarihinde bireysel başvuruda bulunulmuştur. Dolayısıyla başvurunun süresi içinde yapılmadığı anlaşılmıştır.

13. Açıklanan gerekçeyle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 14/10/2025 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.