TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
ALİ ÇİFTCİ BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2013/7290)
|
|
Karar Tarihi: 17/7/2014
|
R.G. Tarih-Sayı: 16/10/2014-29147
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
Başkan
|
:
|
Serruh
KALELİ
|
Üyeler
|
:
|
Zehra Ayla PERKTAŞ
|
|
|
Burhan ÜSTÜN
|
|
|
Nuri NECİPOĞLU
|
|
|
Zühtü ARSLAN
|
Raportör
|
:
|
Akif YILDIRIM
|
Başvurucu
|
:
|
Ali ÇİFTCİ
|
I. BAŞVURUNUN
KONUSU
1. Başvurucu, bireysel başvurusunun, başvuru evrakında
tespit edilen eksikliklerin verilen kesin süre içinde tamamlanmaması nedeniyle
idari yönden reddedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
II. BAŞVURU
SÜRECİ
2. Başvuru, 28/8/2013 tarihinde Elmalı Cumhuriyet
Başsavcılığı vasıtasıyla yapılmıştır.
3. Dilekçe ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesi
neticesinde başvuruda eksikliklerin bulunduğu tespit edilerek bunların onbeş günlük kesin süre içinde tamamlanması gerektiği, aksi
takdirde başvurunun idari yönden reddedileceği başvurucuya 25/10/2013 tarihinde
tebliğ edilmiş, ancak eksiklikler usulüne uygun olarak süresinde giderilmemiştir.
4. Birinci Bölüm Birinci Komisyonunca, 28/4/2014 tarihinde
idari ret kararına itiraz ve başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm
tarafından yapılmasına, dosyanın Bölüme gönderilmesine karar verilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
A. Olaylar
5. Başvuru hakkında idari yönden ret kararı verilmesi süreci ile
ilgili olaylar özetle şöyledir:
6. 28/8/2013 tarihinde Elmalı Cumhuriyet Başsavcılığı
vasıtasıyla yapılan başvuruda, dilekçe ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesi neticesinde, başvuruda eksikliklerin bulunduğu tespit edilmiştir.
7. Başvurucuya belirlenen eksikliklerin giderilmesi amacıyla onbeş günlük kesin süre verilmesine ilişkin idari karar,
25/10/2013 tarihinde usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
8. İdari kararın ilgili kısmı şöyledir:
“…
Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün
"Form ve Eklerinin Ön İncelemesi ve Eksiklikler" kenar başlıklı 66.
maddesinde de; Bireysel Başvuru Bürosunca başvuru
formlarının şekil şartlarını haiz olup olmadığı ve tespit edilen eksikliklerin
süresinde tamamlanıp tamamlanmadığı yönünden inceleneceği belirtilmiş ve bu
kapsamda tespit edilen eksikliklerin geçerli mazeret olmaksızın öngörülen
sürelerde tamamlanmadığı hallerde başvurunun idari yönden reddine karar
verileceği hükme bağlanmıştır.
Bu itibarla; aşağıda
tespit edilen eksikliklerin tamamlanarak iş bu yazının tarafınıza tebliğ
tarihinden itibaren onbeş (15) gün içinde adınız,
soyadınız, T.C. kimlik numaranız ve yukarıda belirtilen bireysel başvuru
numaranızı içeren bir dilekçe ile mahkemelere
veya yurt dışı temsilciliklerine veya bizzat Anayasa Mahkemesine
ibraz etmeniz gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen
sürede geçerli bir mazeret olmaksızın tespit edilen eksikliklerin
tamamlanmaması durumunda başvurunuz reddedilecektir. Ayrıca anılan yöntem
dışında posta, faks, elektronik posta v.b. yollarla gönderilen belgeler kabul edilmeyerek kayda
alınmayacaktır.
…
TESPİT EDİLEN EKSİKLİKLER
“1. 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi'nin Kuruluşu ve Yargılama
Usulleri Hakkında Kanun ve Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nde
öngörülen usul ve esaslara uygun biçimde bireysel başvuru formu doldurulmadığı
veya formda bulunması gereken tüm bilgileri içeren ve aynı formatta olan bir
dilekçe ile başvurulmadığı, dilekçenin Anayasa Mahkemesi "Bireysel Başvuru
Formu" örnek alınarak doldurulmadığı,
…
2- Başvuru konusu ile ilgili olarak kanunda öngörülmüş idari
ve yargısal başvuru yollarının tamamının tüketilmesi sonucu verilen nihai
kararın ve bu kararın tebliğine ilişkin tebliğ alındısının asıl veya onaylı suretlerinin
eklenmediği, nihai kararın öğrenme tarihine ilişkin ilgili belgenin
eklenmediği,
…”
9. Başvurucu, verilen süre içerisinde belirlenen eksiklikleri
usulüne uygun şekilde gidermemiş, eksiklikleri posta yoluyla 12/11/2013
tarihinde giderme yoluna gitmiştir.
10. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün 66.
maddesinin (3) numaralı fıkrası uyarınca tespit edilen eksikliklerin verilen
kesin sürede tamamlanmadığı gerekçesiyle Komisyonlar Başraportörünce
22/11/2013 tarihinde bireysel başvurunun idari yönden reddine karar verilmiş,
karar 12/12/2013 tarihinde başvurucuya usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
11. Başvurucu, 18/12/2013 tarihinde başvurunun idari yönden
reddine ilişkin karara itiraz etmiştir.
B. İlgili Hukuk
12. 30/3/2011 tarih ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu
ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un “Bireysel
başvuru usulü” kenar başlıklı 47. maddesinin (1) ve (6) numaralı
fıkraları şöyledir:
“(1) Bireysel başvurular, bu Kanunda ve İçtüzükte belirtilen
şartlara uygun olarak doğrudan ya da mahkemeler veya yurt dışı temsilcilikler
vasıtasıyla yapılabilir. Başvurunun diğer yollarla kabulüne ilişkin usul ve
esaslar İçtüzükle düzenlenir.
…
(6) Başvuru evrakında herhangi bir eksiklik bulunması
hâlinde, Mahkeme yazı işleri tarafından eksikliğin giderilmesi için başvurucu
veya varsa vekiline onbeş günü geçmemek üzere bir
süre verilir ve geçerli bir mazereti olmaksızın bu sürede eksikliğin
tamamlanmaması durumunda başvurunun reddine karar verileceği bildirilir.”
13. İçtüzük’ün “Form ve eklerinin ön incelemesi ve
eksiklikler” kenar başlıklı 66. maddesi şöyledir:
“(1)Bireysel Başvuru Bürosu gelen
başvuruları şeklî eksiklikler bulunup bulunmadığı yönünden inceler. Başvuru
formunda veya eklerinde herhangi bir eksiklik tespit edilmesi hâlinde, bunların
tamamlattırılması için başvurucuya, varsa avukatına veya kanuni temsilcisine onbeş günü geçmemek üzere bir süre verilir.
(2) Eksikliklerin tamamlattırılmasına dair yazıda
başvurucuya geçerli bir mazereti olmaksızın verilen sürede eksiklikleri
tamamlamadığı takdirde başvurusunun reddine karar verileceği bildirilir.
(3) Başvurunun; süresinde yapılmadığı, 59 uncu ve 60 ıncı maddelerdeki şekil şartlarına uygun olmadığı ve tespit
edilen eksikliklerin verilen kesin sürelerde tamamlanmadığı hâllerde
Komisyonlar Başraportörü tarafından reddine karar
verilir ve başvurucuya tebliğ edilir. Bu karara tebliğ tarihinden itibaren yedi
gün içinde Komisyona itiraz edilebilir. Bu konuda Komisyonların verdiği
kararlar kesindir.”
14. İçtüzük’ün “Yazışmalar” kenar başlıklı
69. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları şöyledir:
“(1) Başvurucular, Mahkeme ile yazışmalarını İçtüzükte
belirlenen bireysel başvuru yapılmasındaki usulü izleyerek yapmak
zorundadırlar.
(2) Bireysel başvuru dosyalarının tekemmül ettirilmesine
ilişkin olarak duruma göre Genel Sekreterlik, Komisyon ya da Bölümler
tarafından verilen ve asgari onbeş gün olan süreler
kesin olup bu süreler içinde usulüne uygun olarak gönderilmeyen bilgi ve
belgeler, başvurunun değerlendirilmesinde dikkate alınmaz ve dosyaya dâhil edilmez..”
IV. İNCELEME VE
GEREKÇE
15. Mahkemenin 17/7/2014 tarihinde yapmış olduğu toplantıda,
başvurucunun 28/8/2013 tarih ve 2013/7290 numaralı bireysel başvurusunun,
Komisyonlar Başraportörlüğünce idari yönden reddi
kararına ilişkin itirazı incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları
16. Başvurucu, eksikliklerin posta yoluyla gönderildiğini,
eksikliklerin posta yoluyla gönderilmesinin usule aykırı olduğunu bilmediğini
iddia etmiştir.
B. Değerlendirme
17. Başvurucu, eksikleri posta yoluyla
gidermenin usule aykırı olduğunu bilmediğini belirterek, başvuruda tespit
olunan eksiklikleri süresi içinde postaya verdiğini ancak bu süre geçtikten
sonra evrakların Anayasa Mahkemesine ulaştığını örtülü olarak iddia etmiştir. Kaldı ki, idari yönden ret kararı da başvurucunun
bu iddiasına karşılık olarak usul bakımından ve“belirtilen usule göre söz konusu eksiklik giderilmediği” gerekçesiyle verilmiştir.
Hal böyle olunca, bireysel başvuruda eksiklerin posta yoluyla giderilip
giderilemeyeceği hususu uyuşmazlık konusu olmaktadır. Posta yoluyla eksiklik
giderimi yapılamayacağı tespit olunduğunda, eksiklik tamamlama evraklarının
süresi içerisinde postaya verilmesinin de bireysel başvuru açısından önemi
kalmayacaktır. Dolayısıyla, bu yöntemin 6216 sayılı Kanun’a ve İçtüzük’e uygunluğunun açıklığa kavuşturulması gerekir.
18. Başvurucular, İçtüzük’ün 69. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca
Anayasa Mahkemesi ile yazışmalarını İçtüzükte belirlenen bireysel başvuru
yapılmasındaki usulü izleyerek yapmak zorundadırlar.
19. 6216 sayılı
Kanun'un 47. maddesinin (6) ve İçtüzük’ün 66.
maddesinin (3) numaralı fıkralarında, başvuru evrakında herhangi bir eksiklik
bulunması halinde bu eksikliğin giderilmesi için başvurucu veya varsa vekiline onbeş günü geçmemek üzere bir süre verileceği ve geçerli
bir mazereti olmaksızın bu sürede eksikliğin tamamlanmaması durumunda
Komisyonlar Başraportörü tarafından idari yönden
kesin olarak reddine karar verileceği öngörülmüştür.
20. İçtüzük’ün 66. maddesinin (2) numaralı fıkrası
uyarınca, eksikliklerin tamamlattırılmasına dair yazıda başvurucuya geçerli bir
mazereti olmaksızın verilen sürede eksiklikleri tamamlamadığı takdirde
başvurusunun reddine karar verileceği bildirilir. Bu hüküm gereği, öngörülen
sürede geçerli bir mazeret olmaksızın tespit edilen eksikliklerin
tamamlanmaması durumunda başvurunun reddedileceği, ayrıca anılan yöntem dışında
posta, faks, elektronik posta v.b. yollarla
gönderilen belgelerin kabul edilmeyerek kayda alınmayacağı 25/10/2013
tarihli idari kararla usulüne uygun olarak başvurucuya
tebliğ edilmiştir. Eksiklik giderim
evrakları, posta yoluyla onbeş günlük kesin süreden
sonra 12/11/2013 tarihinde Anayasa Mahkemesine ulaşmıştır.
21. Başvurucu, idari kararda yer alan bu ihtara rağmen bireysel başvurusunda tespit
edilen eksiklikleri posta yoluyla göndermiştir. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün 66. maddesinin (3) numaralı fıkrası uyarınca
tespit edilen eksikliklerin verilen kesin sürede yöntemine uygun olarak
tamamlanmadığı gerekçesiyle Komisyonlar Başraportörünce
22/11/2013 tarihinde bireysel başvurunun idari yönden reddine karar verilmiş,
karar 12/12/2013 tarihinde başvurucuya usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
22. İçtüzük’ün “Bireysel
başvuru formu ve ekleri” kenar başlıklı 59. maddesinin ilgili bölümü
şöyledir:
“…
(2) Başvuru formunda aşağıdaki hususlar yer alır:
…
ç) Kamu gücünün ihlale neden olduğu iddia
edilen işlem, eylem ya da ihmaline dair olayların tarih sırasına göre özeti.
d) Bireysel başvuru kapsamındaki haklardan hangisinin hangi
nedenle ihlal edildiği ve buna ilişkin gerekçeler ve delillere ait özlü
açıklamalar.
e) Başvurucunun güncel ve kişisel bir temel hakkının
doğrudan zedelendiği iddiasının dayanakları.
f) Başvuru yollarının tüketilmesine ilişkin aşamalar.
g) Başvuru yollarının tüketildiği veya başvuru yolu
öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarih.
ğ) Başvuru mazeret nedeniyle süresi içinde
yapılamamışsa buna dair açıklamalar.
h) Başvurucunun talepleri.
...
(3) Başvuru formuna aşağıdaki belgeler ya da onaylı
örnekleri eklenir:
a) Kanuni temsilci veya avukat vasıtasıyla takip edilen
başvurularda başvurucuyu temsile yetkili olduğuna dair belge.
b) Harcın ödendiğine dair belge.
c) Nüfus cüzdanı örneği, başvurucu yabancı ise geçerli
kimlik belgesi.
…
d) Nihai karar ya da işlem tebliğ edilmişse tebellüğ
belgesi.
e) Dayanılan belgelerin asılları ya da onaylı örnekleri.
f) Tazminat talebi varsa uğranılan zarar ve buna ilişkin
belgeler.
…”
23. İçtüzük’ün “Formun
ve eklerinin hazırlanmasına ilişkin ilkeler” başlıklı 60. maddesi
şöyledir:
“(1) Başvuru formu, İçtüzük’ün 59
uncu maddesine uygun olarak düzenlenir ve aynı maddede belirtilen belgeler ya
da onaylı örnekleri başvuru formuna eklenir.
(2) Başvuru formu okunaklı ve başvurunun esasına yönelik
özlü bilgileri içerir şekilde hazırlanır. Başvuru formunun ekler hariç on
sayfayı geçmesi hâlinde başvurucunun ayrıca başvuru formuna olayların özetini
eklemesi gerekir.
(3) Başvurucu, başvuru formunun ekinde sunduğu belgeleri,
tarih sırasına göre numaralandırarak her bir belgeyi tanımlayıcı başlıklar
hâlinde dizi pusulasına bağlar.”
24. İçtüzük’ün “Başvurunun
yapılabileceği yerler” başlıklı 63. maddesinin (1) numaralı fıkrası
şöyledir:
“Bireysel başvurular, Kanunda ve İçtüzükte belirtilen
şartlara uygun biçimde İçtüzük ekindeki ve Mahkemenin internet sitesinde
yayımlanan başvuru formuna uygun olarak Mahkemeye şahsen yapılabileceği gibi
diğer mahkemeler ya da yurt dışı temsilcilikler vasıtasıyla da yapılabilir…”
25. 6216 sayılı
Kanun’un 47. maddesinin (6) numaralı fıkrasına göre başvuru evrakında herhangi
bir eksiklik bulunması hâlinde, Anayasa Mahkemesi başvurucudan, eksikliğin
tamamlanmasını ister. İçtüzüğün 66. maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre
Mahkemenin başvurucudan giderilmesini isteyebileceği eksiklikler, şekli
eksikliklerdir. İlk olarak Mahkeme, usulünce doldurulmamış olan başvuru
formunun usulüne uygun olarak doldurulmasını isteyebilir. İkinci olarak ise
başvurucunun ihlal iddiasına dayanak gösterdiği bilgi, belge ve deliller
başvuru dilekçesine eklenmemiş ise dayanılan bu belgelerin tamamlanması
istenebilir (B. No: 2013/276, 9/1/2014, § 21).
26. Bireysel başvuru
formunda veya forma eklenmesi gerekli belgelerde eksiklik tespit edilmesi
halinde, eksikliğin giderilmesi için başvurucu veya varsa vekiline onbeş günü geçmemek üzere bir süre verilir. Başvurucular,
Anayasa Mahkemesi ile eksiklik giderimine yönelik
yazışmalarını da İçtüzükte belirlenen bireysel başvuru yapılmasındaki usulü
izleyerek yapmak zorundadırlar. Usulüne uygun olarak gönderilmeyen bilgi ve
belgeler, başvurunun değerlendirilmesinde dikkate alınmaz ve dosyaya dâhil
edilmez.
27. Bireysel
başvuru usulünü düzenleyen 6216 sayılı Kanun’un 47. maddesinin (1) numaralı
fıkrası ve İçtüzük'ün 63. maddesi yarınca; bireysel
başvurular, doğrudan ya da mahkemeler veya yurt dışı temsilcilikler vasıtasıyla
yapılabilir. Ancak süreç içindeki teknik gelişmeler ve işleyişteki
gereklilikler gözetilerek ilâve başvuru yöntemleri (örneğin güvenli elektronik
imza ile başvuru) İçtüzük değişikliği vasıtasıyla kabul edilebilir. Bununla
birlikte hali hazırda böyle bir yöntem kabul edilmemiştir.
28. Mahkemelerin
yargılama usulünü düzenleyen istisnai niteliğe haiz hükümlerinin, mahkemeye
erişim hakkını ihlal etmedikleri sürece belirlilik ve hukuki güvenlik
sağlamaları bakımından dar yorumlanmaları gerekir. Bireysel başvuru usulünü
düzenleyen 6216 sayılı Kanun’un 47. maddesinin (1) numaralı fıkrası ve İçtüzük'ün 63. maddesinde; mektup, e-posta, kargo, resmi
posta, telgraf veya diğer elektronik iletişim araçları kullanılarak başvuru
yapılmasına olanak tanınmamıştır. Bireysel başvurunun bir parçası olan “eksikliklerin giderilmesi” aşamasının da
aynı usule tabi olduğu açıktır. Bireysel başvuru usulünün bir bütün olduğu
kabul edildiğinde, bireysel başvuru usulünü düzenleyen hükümler, eksikliklerin
posta yoluyla da giderilebileceğine imkân tanıyacak biçimde geniş yorumlanamaz.
29. Yargı teşkilatının ülke sathına
yayılmış yüzlerce mahkeme vasıtasıyla hizmet verdiği gerçeği karşısında, bireysel başvuruların, Anayasa Mahkemesine doğrudan ya da mahkemeler
vasıtasıyla yapılabileceğine ilişkin düzenlemenin mahkemeye erişim hakkını
ihlal etmediği de açıktır.
30. Anayasa Mahkemesine yapılan
bireysel başvurularda başvurucuların başvurularını takip etme yükümlülükleri
vardır. Bu yükümlülüğün bir gereği olarak başvuru formu titizlikle doldurulmalı,
ihlal iddiasının dayanağı olan tüm olaylar gösterilmeli, başvuruyu aydınlatacak
ve hükmün esasını etkileyecek argümanları destekleyici tüm belgeler başvuru
dilekçesine eklenmelidir (B. No: 2013/276,
9/1/2014, § 26). Başvuru evrakında herhangi bir eksiklik bulunması halinde ise,
bu eksikliğin başvurucu veya varsa vekilince süresinde ve yöntemine uygun
olarak giderilmesi gerekir. 6216 sayılı Kanun ve İçtüzük’te
belirtilen usulün dışında eksiklikleri tamamlanan başvuruların idari yönden
reddedilmesi gerekir.
31. Başvuru konusu
olayda, bireysel başvuru formunun başvurucu tarafından usulüne uygun olarak
doldurulmadığı, gönderilen dilekçenin de başvuru formunda bulunması gereken
bütün bilgileri içermediği ve aynı formatta olmadığı, eklenmesi gerekli belgelerin
forma eklenmediği, eksiklik tamamlama yazısındaki ihtara rağmen eksikliklerin
yöntemine uygun olarak giderilmediği anlaşılmıştır.
32. Açıklanan
nedenlerle, başvuru evrakında tespit edilen eksikliklerin yöntemine
uygun olarak verilen kesin süre içinde tamamlanmaması nedeniyle verilen idari
ret kararına karşı yapılan itirazın reddine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle başvurucunun, Komisyonlar Başraportörlüğünün 22/11/2013 tarih ve 2013/7290 sayılı
idari ret kararına karşı yaptığı itirazın REDDİNE,
yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde bırakılmasına, 17/7/2014 tarihinde OY BİRLİĞİYLE karar verildi.