I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, yapılan yasal düzenlemeler çerçevesinde daha önceden kesinleşmiş ancak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) yapılan başvuru sonunda başta adil yargılanma hakkı olmak üzere bazı hakların ihlal edildiğine yönelik karar verilen yargılamaya ilişkin olarak yargılamanın yenilenmesi talebinin reddedilmesinin eşitlik, suç ve cezaların kanuniliği ilkeleri ve adil yargılanma haklarının ihlal edildiği iddiaları ile ilgili kanun maddesinin iptali talebine ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 1/11/2013 tarihinde Anayasa Mahkemesine doğrudan yapılmıştır. Dilekçe ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesi neticesinde başvurunun Komisyona sunulmasına engel teşkil edecek bir eksikliğinin bulunmadığı tespit edilmiştir.

3. Birinci Bölüm İkinci Komisyonunca 23/12/2013 tarihinde, başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

4. Bölüm Başkanı tarafından 9/1/2014 tarihinde, başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına ve başvuru belgelerinin bir örneğinin görüş için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmesine karar verilmiştir.

5. Başvuru konusu olay ve olgular 13/1/2014 tarihinde Bakanlığa bildirilmiştir. Bakanlık tanınan ek süre sonunda görüşünü 17/3/2014 tarihinde Anayasa Mahkemesine sunmuştur.

6. Bakanlık tarafından Anayasa Mahkemesine sunulan görüş, başvurucuya 24/3/2014 tarihinde tebliğ edilmiştir. Başvurucu, karşı görüşlerini 8/4/2014 tarihinde Anayasa Mahkemesine sunmuştur.

III. OLAY VE OLGULAR

A. Olaylar

7. Başvuru formu ve ekleri ile Bakanlık görüşünde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

8. Başvurucunun, Ankara 2 No.lu Devlet Güvenlik Mahkemesinin (DGM) 29/6/1999 tarihli kararı ile ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.

9. AİHM, başvurucu hakkında yapılan yargılamada başta Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (Sözleşme) 6. maddesi olmak üzere bir dizi hakların ihlal edildiğine karar vermiştir (Öcalan/Türkiye [BD], B. No: 46221/99, 12/5/2005).

10. 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 311. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (f) bendi uyarınca başvurucu 2/2/2006 tarihinde Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesinden yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunmuştur.

11. Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi 5/5/2006 tarihli ek kararında “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ihlal tespitlerinin bu aşamada geriye dönük olarak telafisinin mümkün olmadığına, ayrıca başvuru tarihi 4/2/2003 tarihinden önce olduğundan ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararı 4/2/2003 tarihinden önce kesinleştiğinden 5271 sayılı CMK’nun 311/2 ve 318/3 maddeleri uyarınca yargılamanın yenilenmesi talebinin kabule şayan olmadığı noktasında reddine” gerekçesi ile yargılamanın yenilenmesi talebini usulden reddetmiştir.

12. Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesinin yargılamanın yenilenmesi talebinin reddi kararına yapılan itirazı kabul eden İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi 21/7/2006 tarihli kararı ile yargılamanın yenilenmesi talebini bu kez esastan reddetmiştir.

13. Anılan kararın gerekçesinde şu hususlar belirtilmiştir:

“... Avrupa İnsan hakları Mahkemesi’nin savunma hakkı ile ilgili olarak kararında belirttiği ihlaller (savunmanın yeterli süre ve gerekli olanaklar kullanılmak suretiyle hazırlanmamış ve gerekli avukat yardımından yararlanılmamış olması) adı geçenin mahkûmiyetini etkileyecek nitelikte değildir. Zira söz konusu ihlaller gerçekleşmemiş olsaydı bile, suçun niteliği itibariyle, anılan kanıtlarla aynı sonuca varılması kaçınılmazdır.”

14. Söz konusu karar, AİHM kararlarının icrasını denetleyen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesine sunulmuş; 14/2/2007 tarihli nihai karar ile Bakanlar Komitesi AİHM’nin (Öcalan/Türkiye, B.No: 46221/99, [BD] 12/5/2005) sayılı kararının icra edildiğini kararlaştırarak dosyayı nihai bir şekilde kapatmıştır.

15. Başvurucu 14. Ağır Ceza Mahkemesinin kararının tebliğinden itibaren süresi içinde yargılamanın yenilenmesine ilişkin benzer şikâyetlerini bu kez 2007 yılında AİHM önünde dile getirmiş ve Mahkeme, şikâyetleri konu yönünden Sözleşme’nin 6. maddesi kapsamında görmeyerek reddetmiştir (Öcalan/Türkiye (k.k), B. No: 5980/07, 6/7/2010).

16. AİHM ret gerekçesini, başvurucu hakkında 2005 tarihinde verdiği kararın Bakanlar Komitesi tarafından 2007 yılında yerine getirilmiş olmasına ve başvurucunun dile getirdiği hususun kesinleşmiş bir cezanın iptali niteliğinde veya buna benzer bir nitelikte olması nedeniyle 6. maddenin öngördüğü yeni bir cezai isnat olarak değerlendirilemeyeceğine dayandırmıştır.

17. Başvurucu 11/4/2013 tarihli ve 6459 sayılı Kanun’un 21. maddesi ile 5271 sayılı Kanun’a eklenen geçici 2. madde hükmü çerçevesinde yeniden yargılanma önündeki kanuni engellerin ortadan kalktığını ileri sürerek 26/7/2013 tarihinde Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesine yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunmuştur. Başvurucu, ayrıca söz konusu Kanun hükmünde yer alan “15.6.2012 tarihi itibarıyla Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi önünde denetlenmekte bulunanlar bakımından” ibaresinin iptali için Anayasa Mahkemesine itiraz yolu ile başvurulması talebinde bulunmuştur.

18. Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi 2/8/2013 tarihli kararında infazın geri bırakılması veya durdurulması taleplerini reddettiği gibi Anayasa’ya aykırılık itirazını Anayasa’nın 152. maddesi uyarınca ciddi görmediğinden kabul etmemiştir. Mahkeme ayrıca yargılanmanın yenilenmesi talebini reddetmiştir. Mahkemenin gerekçesi şöyledir:

“Mahkememizin aynı konuda vermiş olduğu 05.05.2006 tarihli ek kararında belirtildiği üzere "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ihlal tespitlerinin bu aşamada geriye dönülerek telafisinin mümkün olmadığı gibi başvuru tarihinin 04.02.2003 tarihinden önce olduğundan ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararı 04.02.2003 tarihinden sonra kesinleştiğinden 5271 sayılı CMK'nun 311/2 ve 318/3. maddeleri uyarınca yargılanmanın yenilenmesi talebinin kabule şayan olmadığı, yine itiraz mercii olan İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi 21.07.2006 gün 2006/275 D.İş. sayılı kararında da belirtildiği gibi; hükümlünün sübûta eren mahkûmiyete konu suçu, mülga 765 Sayılı TCK'nun 125. maddesinde yer alan "bölücülük" suçu olup söz konusu maddede "tehlike suçu" olarak düzenlendiği, Abdullah Öcalan'ın amaç ve eylemleri ülkenin bölünmesi için yeterli bir tehlike oluşturan PKK adlı terör örgütünün sorumlu lideri olduğu, adı geçenin kendi itirafları ve dava dosyasında mevcut diğer belgelerle herhangi bir tereddüde yer bırakmayacak şekilde kanıtlanmış olması karşısında, soruşturmanın derinleştirilerek başka kanıt toplanmasına ve terör eylemleri için Abdullah Öcalan'ın emir vermiş olup olmadığının araştırılmasına gerek bulunmadığı, bu nedenle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin savunma hakkı ile ilgili olarak kararında belirttiği ihlaller (savunmanın yeterli süre ve gerekli olanaklar kullanılmak suretiyle hazırlanmamış ve gerekli avukat yardımından yararlanılmamış olması) adı geçenin mahkûmiyetini etkileyecek nitelikte olmadığı, söz konusu ihlaller gerçekleşmemiş olsa bile, suçun niteliği itibariyle, anılan kanıtlarla aynı sonuca varılmasının kaçınılmaz olduğu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararında belirttiği "gözaltı süresinin uzunluğu, gözaltına alma işlemine itiraz imkanının bulunmadığı, DGM heyetinde askeri yargıç bulunması" ise, Abdullah Öcalan'ın suçunun kanıtlanması ve mahkûmiyeti ile ilgili hukukî durumu etkilemeyeceğinin açık ve net olduğu gibi ileri sürülen ihlallerin hiçbirisi gerçekleşmemiş olsaydı bile, suçun niteliği ve dosyada mevcut kanıtlar karşısında başkaca kanıt toplanmasına gerek duyulmadan aynı sonuca varılacağının kesin olduğu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin saptadığı yukarıda belirtilen hususlar ve AİHM'nin adil yargılanma ve kötü muamele yasağının (AİHM. mad. 3.) bu aşamada geriye dönülerek telafisi mümkün görülmediği hususları kesinlik kazanmıştır". 6459 Sayılı İnsan Hakları ve İfade Özgürlüğü Bağlamında Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 21. maddesi ile eklenen Geçici 2. madde ile CMK.nun 311. maddenin ikinci fıkrası hükmünün uygulanamayacağı ve bu durumda olanların, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunabilecekleri belirtilmiş olup her ne kadar hükümlü müdafilerinin başvuruları üç aylık süre içerisinde yapılmışsa da aynı AİHM.nin tespit etmiş olduğu hususlara dair yargılamanın yenilenmesi talebinin önceden yukarıda belirtilen gerekçelerle reddedildiği, yeniden hükümlünün yargılanmasını gerektirir sebeplerin aynı mahiyette olduğu ve CMK.nun 321. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, esassız olması nedeniyle, hükümlü müdafilerinin yargılamanın yenilenmesi talebinin ve itirazlarının reddine karar verilmiştir. Ayrıca kararın müzakere aşamasında başvurucu vekilleri 1/8/2013 tarihli dilekçe ile tüm girişimlerine rağmen başvurucu ile görüşemediklerini bu durumun açık bir şekilde adil yargılanma hakkına aykırı olduğunu ileri sürmüşler ve Mahkemeden başvurucu ile görüşmelerinin sağlanması talebinde bulunmuşlardır.”

19. Başvurucu vekilleri, Mahkemeden ayrıca başvurucu ile görüşmelerinin sağlanmasını talep etmişlerdir. Mahkeme bu talebi şu gerekçelerle reddetmiştir:

“… itirazın mahiyeti icabı yargılamanın yenilenmesi talebinin CMK’nun 321/1. maddesi gereği ‘Yargılamanın yenilenmesi isteminde ileri sürülen iddialar, yeterli derecede doğrulanmaz veya 311 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri ile 314 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yazılı hâllerde işin durumuna göre bunların önce verilmiş olan hükme hiçbir etkisi olmadığı anlaşılırsa, yargılamanın yenilenmesi istemi esassız olması nedeniyle duruşma yapılmaksızın reddedileceği’ belirtilmiş olup dosya üzerinden yapılan incelemede, hükümlü müdafilerinin hükümlüyle görüşme taleplerinin idari bir tasarruf olup bu konuda idareye emir ve talimat verilmesinin Mahkememizin görevi cümlesinden olmadığı, hükümlü müdafilerinin yargılanmanın yenilenmesi taleplerinin niteliği dikkate alındığında savunma hakkının kısıtlanmasının söz konusu olmadığı, dolayısıyla silahların eşitliği prensibinin ihlal edilmediği kanaatine varılmıştır.”

20. Anılan karara itiraz üzerine Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi 20/9/2013 tarihli kararında “yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine dair kararında belirtilen gerekçelerde usul ve yasaya aykırı bir husus bulunmadığı” gerekçesiyle itirazı reddetmiştir. Karar başvurucu vekiline 3/10/2013 tarihinde tebliğ edilmiştir.

21. Başvurucu 1/11/2013 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

B. İlgili Hukuk

22. 5271 sayılı Kanun’un geçici 2. maddesi şöyledir:

“(Ek madde: 11/4/2013 tarih ve 6459 sayılı Kanun’un 21. maddesi) (1) İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlali suretiyle bir ceza hükmünün verildiğini tespit eden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararlarından, 15.6.2012 tarihi itibarıyla Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi önünde denetlenmekte bulunanlar bakımından bu Kanunun 311 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uygulanmaz. Bu durumda olanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunabilirler.”

23. 5271 sayılı Kanun’un “Hükümlü lehine yargılamanın yenilenmesi nedenleri” başlıklı 311. maddesi şöyledir:

“(1) Kesinleşen bir hükümle sonuçlanmış bir dava, aşağıda yazılı hâllerde hükümlü lehine olarak yargılamanın yenilenmesi yoluyla tekrar görülür:

a) Duruşmada kullanılan ve hükmü etkileyen bir belgenin sahteliği anlaşılırsa.

b) Yemin verilerek dinlenmiş olan bir tanık veya bilirkişinin hükmü etkileyecek biçimde hükümlü aleyhine kasıt veya ihmal ile gerçek dışı tanıklıkta bulunduğu veya oy verdiği anlaşılırsa.

c) Hükme katılmış olan hâkimlerden biri, hükümlünün neden olduğu kusur dışında, aleyhine ceza kovuşturmasını veya bir ceza ile mahkûmiyetini gerektirecek biçimde görevlerini yapmada kusur etmiş ise.

d) Ceza hükmü hukuk mahkemesinin bir hükmüne dayandırılmış olup da bu hüküm esinleşmiş diğer bir hüküm ile ortadan kaldırılmış ise.

e) Yeni olaylar veya yeni deliller ortaya konulup da bunlar yalnız başına veya önceden sunulan delillerle birlikte göz önüne alındıklarında sanığın beraatini veya daha hafif bir cezayı içeren kanun hükmünün uygulanması ile mahkûm edilmesini gerektirecek nitelikte olursa.

f) Ceza hükmünün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlâli suretiyle verildiğinin ve hükmün bu aykırılığa dayandığının, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması. Bu hâlde yargılamanın yenilenmesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararının kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl içinde istenebilir.

(2) Birinci fıkranın (f) bendi hükümleri, 4.2.2003 tarihinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararları ile, 4.2.2003 tarihinden sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvurular üzerine verilecek kararlar hakkında uygulanır.”

24. 5271 sayılı Kanun’un 321. maddesi şöyledir:

“(1) Yargılamanın yenilenmesi isteminde ileri sürülen iddialar, yeterli derecede doğrulanmaz veya 311 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri ile 314 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yazılı hâllerde işin durumuna göre bunların önce verilmiş olan hükme hiçbir etkisi olmadığı anlaşılırsa, yargılamanın yenilenmesi istemi esassız olması nedeniyle duruşma yapılmaksızın reddedilir.

(2) Aksi hâlde mahkeme, yargılamanın yenilenmesine ve duruşmanın açılmasına karar verir.

(3) Bu madde gereğince verilen kararlara karşı itiraz yoluna gidilebilir.”

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

25. Mahkemenin 16/12/2015 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvurucunun 1/11/2013 tarihli ve 2013/7816 numaralı bireysel başvurusu incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

26. Başvurucu; hakkında daha önceden kesinleşmiş ancak AİHM’e yapılan başvuru sonunda başta adil yargılanma hakkı olmak üzere bazı hakların ihlal edildiğinin tespit edildiği yargılamaya ilişkin olarak 6459 sayılı Kanun’un ile 5271 sayılı Kanun’a eklenen geçici 2. madde kapsamında yargılanmanın yenilenmesi ve anılan maddenin Anayasa’ya aykırı olduğundan iptali için Anayasa Mahkemesine gönderilmesi talebi ile ilgili olarak;

i. Mahkemenin; dilekçelerindeki temel argümanları dikkate almadığını, yargılanmanın yenilenmesi talebinin reddi kararında gerekçesinin yeterli olmadığını, gerekçede yargılamanın yenilenmesi hâlinde dahi sonucun değişmeyeceğini ifade etmek suretiyle yetkisinin ve görevinin dışına çıkarak karar verdiğini belirterek Anayasa’nın 37. maddesinde tanımlanan kanuni hâkim güvencesinin ve Anayasa’nın 141. maddesinde tanımlanan gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğini,

ii. AİHM’in ihlal kararı üzerine yargılamanın yenilenmesi talebinin değerlendirilmesinde 5271 sayılı Kanun’un geçici 2. maddesi ile aynı Kanun’un 321. maddesinin (1) numaralı fıkrasının uygulanma kabiliyetinin olayda ortadan kalktığını, başvuruda 311. maddenin (1) numaralı fıkrasının (f) bendinin uygulanması gerektiğini, karar tarihinde uygulanmaması gereken 311. maddenin (2) numaralı fıkrasına dayanılmak suretiyle Anayasa’nın 38. maddesinde düzenlenen suç ve cezada kanunilik ilkesine aykırı davranıldığını,

iii. Yargılamanın yenilenmesi talebinin görüşüldüğü sırada Adalet Bakanı’nın ulusal televizyonlarda talep hakkında olumsuz görüşler ileri sürmesinin Anayasa’nın 9. ve 138. maddelerinde düzenlenen bağımsız ve tarafsız bir mahkemede yargılanma hakkını ihlal ettiğini,

iv. Başvuru sürecinde başvurucu ile vekillerinin görüştürülmemesinin, yargılamanın yenilenmesi talebine karşı Cumhuriyet savcısının mütalaasının kendilerine tebliğ edilmemesinin ve savcılık görüşüne karşı beyanlarının alınmamasının savunma hakkını kısıtladığını belirterek Anayasa’nın 36. maddesinde yer alan adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini,

v. 5271 sayılı Kanun’un geçici 2. maddesinde yer alan “15.6.2012 tarihi itibarıyla Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi önünde denetlenmekte bulunanlar bakımından” ibaresinin eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağına aykırı olması nedeniyle Anayasa’nın 10. maddesine aykırı olduğunu ve Anayasa’ya aykırılık itirazının herhangi bir gerekçe olmaksızın yerinde görülmeyerek Anayasa Mahkemesine başvurulmamış olunmasının Anayasa’nın 36. ve 141. maddelerinde yer alan adil yargılanma ve gerekçeli karar hakkını ihlal ettiğini ileri sürmüştür.

27. Diğer taraftan başvurucu, Anayasa ihlallerinin tespiti ile 5271 sayılı Kanun’un geçici 2. maddesinde yer alan “15.6.2012 tarihi itibarıyla Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi önünde denetlenmekte bulunanlar bakımından” ibaresinin iptalini talep etmiştir.

B. Değerlendirme

28. Başvuru konusu dosya ve ekleri incelendiğinde başvurucu; yargılamanın yenilenmesi talebinin reddedilmesi temelinde adil yargılanma hakkı, eşitlik ile suç ve cezada kanunilik ilkelerinin ihlal edildiğini ileri sürmüş ve yargılamanın yenilenmesine dair ilgili kanun maddesinin iptalini talep etmiş ise de başvurucu tarafından aynı nedenle daha önce yargılamanın yenilenmesi talebiyle başvuruda bulunulduğu ve şartları oluşmadığı gerekçesiyle yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verildiği anlaşıldığından başvurunun öncelikle zaman bakımından Anayasa Mahkemesinin yetkisi kapsamında olup olmadığının değerlendirilmesi gerekir.

29. Bakanlık; Sözleşme’nin 6. maddesinin “medeni hak ve yükümlülüklere ilişkin uyuşmazlıklar” ile “kişiye karşı yöneltilmiş suçlamalara ilişkin [ceza] yargılamalarını” kapsamakta olduğunu, AİHM’in olağanüstü kanun yollarına ilişkin yargılamaları Sözleşme’nin 6. maddesi kapsamında kabul etmediğini ve dolayısıyla AİHM’in bu tür olağanüstü kanun yollarına ilişkin yargılamalara dair şikâyetleri “konu yönünden uyuşmaz” (incompatibility ratione materiae) niteliğinde bularak usulden reddettiğini belirtmiştir. Bununla birlikte Bakanlık Öcalan/Türkiye kararına atıf yaparak kesinleşmiş bir cezanın, iptali prosedürü niteliğinde veya ona benzer nitelikte olması nedeniyle 6. maddenin öngördüğü “yeni bir cezai isnat” olarak değerlendirilemeyeceğini ifade etmiştir.

30. Bakanlık ayrıca başvurucu hakkındaki AİHM kararının icra sürecine ilişkin verilen bilgiler gözetilerek Türkiye Cumhuriyeti’nin söz konusu AİHM kararının icrası açısından gerekli (bireysel ve genel) bütün tedbirleri aldığını, kararın icra sürecinin de Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından usule uygun icra edildiği gerekçesiyle nihai olarak kapatıldığını ve böylelikle başvurucunun 11/4/2013 tarihli yasal değişiklikten çok önce 2006 yılında “yargılamanın yenilenmesi” müessesesinden etkili bir şekilde yararlandığı hususunun dikkate alınması gerektiğini belirtmiştir.

31. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı verdiği beyanda atıfta bulunulan başvurucu ile ilgili AİHM kararına esas Mahkeme kararının, yargılamanın yenilenmesi sonucu verilmiş bir karar olmadığını ileri sürmüştür. Başvurucu, başvurunun kabul edilemezliğine ilişkin olarak Bakanlığın ileri sürdüğü diğer görüşlere karşı beyanda bulunmamış; esasa ilişkin beyanda bulunmuştur.

32. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un geçici 1. maddesinin (8) numaralı fıkrası şöyledir:

“Mahkeme, 23/9/2012 tarihinden sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılacak bireysel başvuruları inceler.”

33. Bu hüküm gereğince Anayasa Mahkemesi 23/9/2012 tarihinden sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılacak bireysel başvuruları inceler. Dolayısıyla Mahkemenin zaman bakımından yetkisi ancak bu tarihten sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılan bireysel başvurularla sınırlıdır. Kamu düzenine ilişkin bu düzenleme karşısında anılan tarihten önce kesinleşmiş nihai işlem ve kararları da içerecek şekilde yetki kapsamının genişletilmesi mümkün değildir (G.S., B. No: 2012/832, 12/2/2013, § 14).

34. Başvurunun kabul edilebilmesi için ihlal iddiasına dayanak teşkil eden nihai işlem veya kararların 23/9/2012 tarihinden önce kesinleşmemiş olması gerekmektedir. Nihai işlem veya kararların anılan tarihten önce kesinleştiği tespit edildiği takdirde ilgili şikâyetler bakımından başvurunun kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir (Korcan Pulatsü, B. No: 2012/726, 2/7/2013, § 32).

35. Başvurucunun yargılamanın yenilenmesi talebinin karara bağlanması sürecine ilişkin şikâyetleri açısından Anayasa Mahkemesinin zaman bakımından yetkisi konusunda bir sonuca varabilmek için bu konuda verilen nihai karar tarihinin tespiti gerekmektedir. Başvurucu, yargılamanın yenilenmesi sürecine ilişkin nihai karar tarihinin 2/8/2013 tarihinde yapılan yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin karara yapılan itirazın reddedildiği 2/9/2013 tarihi olduğunu ileri sürmektedir. Ancak başvuru dilekçesi ve ekindeki belgeler incelendiğinde 5271 sayılı Kanun’un 311.maddesinin (2) numaralı fıkrasına dayanılarak daha önce de Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesine 2/2/2006 tarihinde yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunulduğu görülmektedir (bkz. §§ 10, 11).

36. 2/2/2006 tarihinde yapılan ilk yargılamanın yenilenmesi başvurusu, 5271 sayılı Kanun’un 311. maddesin (2) numaralı ve 318. maddesinin (3) numaralı fıkraları uyarınca şartları oluşmadığı için yargılamanın yenilenmesi talebinin kabule değer olmadığı gerekçesiyle 5/5/2010 tarihinde reddedilmiştir.

37. Daha önce başvurulduğu ve reddedildiği için başarılı olunmayacağı belli olan başvuru yoluna, yeni bir delil ileri sürmeksizin aynı kanun maddesi ileri sürülerek bireysel başvuruların incelenmeye başlandığı tarih olarak belirlenen 23/9/2012 tarihinden sonra tekrar başvurulması sonucu verilen ret kararı üzerine yapılan bireysel başvurunun, Anayasa Mahkemesinin zaman bakımından yetkisi kapsamında olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir (İbrahim Oğuz Yapar, B. No: 2012/829, 5/3/2013, § 32).

38. Nitekim başvuru konusu olayda ikinci defa yapılan yargılamanın yenilenmesi başvurusunda, yargılamanın yenilenmesi nedenlerinin bulunup bulunmadığı konusunda bir değerlendirme yapılmamış olup yalnızca 2013 yılında yapılan ve 5271 sayılı Kanun’un 311. maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer alan istisnanın, 15.6.2012 tarihi itibarıyla Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi önünde denetlenmekte bulunan kesinleşmiş AİHM kararları bakımından uygulanmayacağını öngören geçici 2. madde hükmünün şartlarını taşımadığından başvurucunun talebine uygulanamayacağı belirtilmiş; bununla birlikte esas itibarıyla talebin daha önce reddedilmiş olması nedeniyle talebin reddine karar verilmiştir.

39. Açıklanan nedenlerle yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin karara yönelik şikâyetler yönünden başvuru konusu kararın 23/9/2012 tarihinden önce kesinleşmiş olduğu anlaşıldığından başvurunun diğer kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin zaman bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun zaman bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde bırakılmasına

16/12/2015 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.