I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvurucu, şartla salıverildikten sonra işlediği hafif bir suç gerekçe gösterilerek şartla tahliye kararının geri alınmasının adil olmadığını ileri sürmüş ve infazın durdurulmasını talep etmiştir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru, 15/1/2013 tarihinde Yozgat Cumhuriyet Başsavcılığı vasıtasıyla yapılmıştır. Başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinde Komisyona sunulmasına engel bir eksikliğin bulunmadığı tespit edilmiştir.

3. Birinci Bölüm Üçüncü Komisyonunca 30/12/2013 tarihinde, kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına, dosyanın Bölüme gönderilmesine karar verilmiştir.

4. Bölüm Başkanı tarafından 25/4/2014 tarihinde, başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına ve bir örneğinin görüş için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmesine karar verilmiştir.

5. Başvuru konusu olay ve olgular 25/4/2014 tarihinde Bakanlığa bildirilmiştir. Bakanlığın yazılı görüşü 20/6/2014 tarihinde Anayasa Mahkemesine sunulmuştur.

6. Bakanlık görüşünün tebliği aşamasında, başvurucunun 6/6/2014 tarihinde öldüğü anlaşılmıştır.

III. OLAY VE OLGULAR

A. Olaylar

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

8. Başvurucu hakkında, Boğazlıyan Ağır Ceza Mahkemesinin 13/12/2000 tarih ve E.1997/45, K.2000/80 sayılı kararıyla “kasten kendi çocuğunu öldürmek” suçunu işlediği gerekçesiyle 765 sayılı mülga Türk Ceza Kanunu’nun 450. maddesinin birinci fıkrası ve 59. maddesi uyarınca müebbet ağır hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.

9. Boğazlıyan Ağır Ceza Mahkemesinin 30/1/2003 tarih ve 2003/23 Müteferrik İş sayılı kararı ile yukarıda sözü edilen müebbet hapis cezasının 2148 sayılı Kanun’a göre şartla tahliye tarihinin 31/1/2013 olduğu, 4616 sayılı Kanun’un 1. maddesinin ikinci fıkrası gereğince 10 yıl indirim yapıldıktan sonra şartla tahliye tarihinin 31/1/2003 olduğu anlaşıldığından, anılan tarihten itibaren başvurucunun şartla tahliyesine karar verilmiştir.

10. Boğazlıyan Ağır Ceza Mahkemesinin 21/7/2005 tarih ve E.1997/45, K.2000/80 sayılı ek kararı ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 1/6/2005 tarihinde yürürlüğe girmesi nedeniyle 5252 sayılı Kanun’un 9. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca kesinleşmiş hükmün uyarlanmasına ilişkin yargılama yapıldığı, bu kapsamda başvurucu hakkındaki, şartla tahliyesine esas teşkil eden hüküm uyarlanarak öz kızını öldürmek eylemi nedeniyle 5237 sayılı Kanun’un 82. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (d) bendi ve 62. maddesi gereğince müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.

11. Çayıralan Cumhuriyet Başsavcılığının 28/3/2005 tarih ve E.2005/63 sayılı iddianamesi ile “resmi nikah kıydırmadan dini nikah akdi kıydırmak” suçunu işlediği iddiasıyla başvurucu hakkında kamu davası açılmıştır. Çayıralan Asliye Ceza Mahkemesinin 21/4/2008 tarih ve E.2005/56, K.2008/13 sayılı kararı ile başvurucunun iki ay hapis cezası ile cezalandırılmasına ve karar kesinleştikten sonra koşullu salıvermenin geri alınması hususunda mahkemesine bildirimde bulunulmasına karar verilmiştir.

12. Boğazlıyan Ağır Ceza Mahkemesinin 23/12/2012 tarih ve 2012/1098 D.İş sayılı kararı ile başvurucu hakkında “yeni suç tarihi olan 1/12/2004’ten itibaren, bihakkın tahliye tarihi olan 29/1/2033’e kadar sürenin aynen infazına ve şartlı tahliyesinin geri alınmasına” karar verilmiştir.

13. Başvurucu bu karara karşı itiraz yoluna başvurmuş olup, Kayseri 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 25/1/2013 tarih ve 2013/177 D.İş sayılı kararı ile başvurucunun itirazının kısmen kabulü ile şartlı tahliye kararının yeniden suç işlemiş olması nedeniyle kaldırılarak hükümlü hakkında hükmedilen hapis cezasından ikinci suç tarihi olan 31/12/2004 tarihi ile bihakkın tahliye tarihi olan 29/1/2033 tarihi arasında kalan sürenin aynen infazına karar verilmiştir.

14. Başvurucu, 15/1/2013 tarihinde Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunmuştur.

15. Başvurucu, 6/6/2014 tarihinde hayatını kaybetmiştir.

B. İlgili Hukuk

16. 21/12/2000 tarihli ve 4616 sayılı 23 Nisan 1999 Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla Salıverilmeye, Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair Kanun’un 1. maddesi şöyledir:

“23 Nisan 1999 tarihine kadar işlenen suçlar nedeniyle;

1. Verilen ölüm cezaları yerine getirilmez. Bu durumda olanlar hakkında tâbi oldukları kanunlardaki infaz hükümleri aynen uygulanır.

2. (Yeniden düzenleme: 21/5/2002-4758/1 md.) Müebbet ağır hapis cezasına hükümlü olanların veya şahsî hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkûm edilenlerin ya da aldıkları ceza herhangi bir nedenle şahsî hürriyeti bağlayıcı cezaya dönüştürülenlerin tâbi oldukları infaz hükümlerine göre çekmeleri gereken toplam cezalarından on yıl indirilir. İndirim, verilen her bir ceza için ayrı ayrı değil, toplam ceza üzerinden bir defaya mahsus yapılır. Ancak bir kişinin muhtelif suçlarından dolayı cezaları ayrı ayrı tarihlerde verilmiş olsa bile, bu cezaların toplamı üzerinden yapılacak indirim on yılı geçemez.

Birinci paragraf hükümlerine göre çekmeleri gereken toplam cezalarından on yıllık indirim yapıldıktan sonra ceza süresi dolmuş olanlar, iyi halli olup olmadıklarına bakılmaksızın ve istemleri olmaksızın derhal; toplam cezaları on yıldan fazla olanlar kalan cezalarını çektikten sonra şartla salıverilirler.

…”

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

17. Mahkemenin 21/1/2015 tarihinde yapmış olduğu toplantıda, başvurucunun 15/1/2013 tarih ve 2013/805 numaralı bireysel başvurusu incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

18. Başvurucu, tekrar ağır bir suç işlememiş olmasına rağmen iki aylık hapis cezası nedeniyle 28 yıl hapis cezası çekmek zorunda bırakıldığını ve bu durumun, tahliyeye yönelik hiçbir kanuni düzenlemeden yararlanamaması anlamına geldiğini ileri sürerek, infazın durdurulması ve şartla salıverilme hakkının geri verilmesi taleplerinde bulunmuştur.

B. Değerlendirme

19. Kabul edilebilirliğe ilişkin olarak Bakanlık görüş yazısında, kanun yolu şikâyeti niteliğindeki başvuruların, bariz takdir hatası veya açık keyfilik bulunmadıkça Anayasa Mahkemesince incelenemeyeceği bildirilmiştir.

20. Başvurunun incelemesi devam ederken, başvurucunun 6/6/2014 tarihinde öldüğü, UYAP aracılığıyla incelenen nüfus kayıtlarından anlaşılmıştır.

21. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün “Düşme kararı” kenar başlıklı 80. maddesi şöyledir:

“(1) Bölümler ya da Komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hâllerde düşme kararı verilebilir:

…

ç) Bölümler ya da Komisyonlarca saptanan herhangi bir başka gerekçeden ötürü, başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi.

(2) Bölümler ya da Komisyonlar; yukarıdaki fıkrada belirtilen nitelikteki bir başvuruyu, Anayasanın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde incelemeye devam edebilir.”

22. Şartla tahliyenin geri alınmasına dair kararın kaldırılmasını sağlamayı hedefleyen bireysel başvurunun karara bağlanmasının, başvurucunun ölmüş olması nedeniyle bu aşamada pratik bir fayda sağlamayacağı açıktır. Diğer yandan, somut başvuruya benzer bir başvuru, Anayasa’nın 19. maddesinin ikinci fıkrası kapsamında değerlendirilerek Anayasa Mahkemesince karara bağlanmış olup, belirtilen kararda, ilgili Anayasa hükümleri uygulanıp yorumlanmış ve temel hak ve özgürlüğün kapsam ve sınırları belirlenmiştir (B. No: 2013/8114, 17/9/2014, § 12 vd). Dolayısıyla somut başvuru bakımından, İçtüzüğün 80. maddesinin (2) numaralı fıkrası gereğince, incelemeye devam edilmesini gerekli kılan bir durum söz konusu değildir. Bu çerçevede, başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan sebeplerin başvurucunun ölümü ile ortadan kalmış olması nedeniyle, başvuru hakkında “düşme” kararı verilmesi gerekir.

23. Açıklanan nedenlerle, “incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi” nedeniyle başvurunun düşmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle, başvurunun, “incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi” nedeniyle DÜŞMESİNE, yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde bırakılmasına, 21/1/2015 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.