TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
NİHAT ŞİMŞEK BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/10594)
|
|
Karar Tarihi: 10/3/2015
|
R.G. Tarih- Sayı: 9/6/2015-29381
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
Başkan
|
:
|
Alparslan ALTAN
|
Üyeler
|
:
|
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
|
|
Recep KÖMÜRCÜ
|
|
|
Engin YILDIRIM
|
|
|
Celal Mümtaz AKINCI
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Derya ATAKUL
|
Başvurucu
|
:
|
Nihat ŞİMŞEK
|
Vekili
|
:
|
Av. Hüseyin ÇALİŞCİ
|
I. BAŞVURUNUN
KONUSU
1. Başvurucu,
"silahlı terör örgütüne üye olma ve bu
örgütün propagandasını yapma” suçunu işlediği iddiasıyla
yargılandığı davada makul sürede yargılama yapılmadığını belirterek, adil
yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüş, maddi ve manevi tazminat
talebinde bulunmuştur.
II. BAŞVURU
SÜRECİ
2. Başvuru,
25/6/2014 tarihinde İstanbul 6. Asliye Hukuk Mahkemesi vasıtasıyla yapılmıştır.
İdari yönden yapılan ön incelemede başvurunun Komisyona sunulmasına engel bir
durumun bulunmadığı tespit edilmiştir.
3. İkinci Bölüm Birinci Komisyonunca 31/10/2014 tarihinde, kabul
edilebilirlik incelemesi Bölüm tarafından yapılmak üzere, dosyanın Bölüme
gönderilmesine karar verilmiştir.
III. OLAY VE
OLGULAR
A. Olaylar
4. Başvuru formu ve eklerinde
ifade edildiği şekliyle ve UYAP aracılığıyla erişilen bilgi ve belgeler
çerçevesinde olaylar özetle şöyledir:
5. Silivri Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma
kapsamında 15/4/2008 tarihinde başvurucu gözaltına alınmıştır.
6. Silivri 1. Sulh Ceza
Mahkemesinin 16/4/2008 tarih ve 2008/26 Sorgu sayılı kararı ile başvurucunun
tutuklanmasına karar verilmiştir.
7. Silivri Cumhuriyet
Başsavcılığınca yetkisizlik kararı verilerek soruşturma dosyası İstanbul
Cumhuriyet Başsavcılığına (CMK. 250. maddesi ile yetkili) gönderilmiştir.
8. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının (CMK. 250. maddesi
ile yetkili) 29/7/2008 tarih ve E.2008/1037 sayılı iddianamesi ile başvurucu ve
diğer şüpheli hakkında “silahlı terör
örgütüne üye olma ve bu örgütün propagandasını yapma” suçlarından
kamu davası açılmıştır.
9. Yargılamaya başlayan
İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, (CMK. 250. maddesi ile görevli) 20/3/2009
tarihinde başvurucunun tahliyesine karar vermiştir.
10. Mahkemece, 5/6/2009 tarih ve E.2008/218, K.2009/135
sayılı kararla başvurucunun, “terör örgütü
üyesi olma” suçundan beraatine, “terör örgütü propagandası yapma” suçundan
2 yıl 1 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.
11. Temyiz üzerine, Yargıtay 9.
Ceza Dairesinin 20/5/2013 tarih ve E.2012/696, K.2013/7807 sayılı ilâmıyla
beraat kararı verilen suç yönünden hükmün onanmasına, mahkûmiyet kararı verilen
suç yönünden hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
12. Bozma ilâmına uyularak yapılan yargılamada İstanbul 11.
Ağır Ceza Mahkemesi, 18/9/2013 tarih ve E.2013/121, K.2013/164 sayılı kararı
ile başvurucu hakkında “terör örgütü
propagandası yapma” suçundan açılan kamu davasında kovuşturmanın
ertelenmesine karar vermiştir.
13. Karar, başvurucu müdafi Av.
Hüseyin Çalişci’nin yüzüne karşı ve itirazı kabil
olmak üzere verilmiş olup itiraz edilmeksizin kesinleşmiştir.
14. Mahkemece, 31/10/2013 tarihinde, hükmün 1/10/2013 tarihi
itibarıyla itiraz edilmeksizin kesinleştiği gerekçeli kararın ekine
yazılmıştır.
15. Başvurucu, 25/6/2014 tarihinde bireysel başvuruda
bulunmuştur.
B. İlgili
Hukuk
16. 12/4/1991 tarih ve 3713 sayılı Terörle Mücadele
Kanunu’nun 7. maddesinin ikinci fıkrası, 2/7/2012 tarih ve 6352 sayılı Yargı
Hizmetlerinin Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması
ve Basın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Dava ve Cezaların Ertelenmesi Hakkında
Kanun’un geçici 1. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendi.
IV. İNCELEME VE
GEREKÇE
17. Mahkemenin 10/3/2015 tarihinde yapmış olduğu toplantıda,
başvurucunun 25/6/2014 tarih ve 2014/10594 numaralı bireysel başvurusu
incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları
18. Başvurucu, hakkında yürütülen soruşturma kapsamında
15/4/2008 tarihinde gözaltına alınarak 16/4/2008 tarihinde tutuklandığını ve
20/3/2009 tarihinde serbest bırakıldığını, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca
hakkında açılan kamu davasında 18/9/2013 tarihinde kovuşturmanın ertelenmesine
karar verildiğini, kararın 1/10/2013 tarihinde itiraz edilmeksizin kesinleştiğini,
kesinleşme şerhli karar örneğini 29/5/2014 tarihinde tebliğ aldığını, makul
sürede yargılama yapılmadığını belirterek, adil yargılanma hakkının ihlal
edildiğini ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme
19. 30/3/2011 tarih ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve
Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un “Bireysel
başvuru usulü” kenar başlıklı 47. maddesinin (5) numaralı
fıkrası şöyledir:
“Bireysel başvurunun,
başvuru yollarının tüketildiği tarihten; başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin
öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.”
20. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün
“Başvuru süresi ve mazeret”
başlıklı 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:
“Bireysel başvurunun, başvuru yollarının tüketildiği
tarihten, başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren
otuz gün içinde yapılması gerekir.”
21. Bireysel başvurunun ön şartlarından
birisi de başvuru süresidir. Süre, başvurunun her aşamasında dikkate alınması
gereken bir usul hükmüdür.
22. Bireysel başvuruların, 6216 sayılı
Kanun'un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile İçtüzük'ün
64. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca, başvuru yollarının tüketildiği
tarihten, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz
gün içinde Anayasa Mahkemesine doğrudan veya diğer mahkemeler yahut yurt dışı
temsilcilikler vasıtasıyla yapılması gerekmektedir (B. No: 2012/1075,
12/2/2013, §§ 18-19).
23. Başvuru konusu olayda başvurucu, hakkında yürütülen
soruşturma kapsamında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca açılan kamu davasında
18/9/2013 tarihinde kovuşturmanın ertelenmesine karar verildiğini, kararın
1/10/2013 tarihinde itiraz edilmeksizin kesinleştiğini, kesinleşme şerhli karar
örneğini 29/5/2014 tarihinde tebliğ aldığını, makul sürede yargılama
yapılmadığını belirterek, adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri
sürmüştür.
24. İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesince yapılan yargılama
sonunda, 18/9/2013 tarihinde, başvurucu hakkında “terör örgütü propagandası yapma” suçundan açılan kamu
davasında kovuşturmanın ertelenmesine karar verilmiştir. Anılan karar,
başvurucu müdafi Av. Hüseyin Çalişci’nin yüzüne karşı
verilmiş ve itiraz edilmeksizin kesinleşmiştir. Mahkemece, 31/10/2013
tarihinde, hükmün 1/10/2013 tarihi itibarıyla itiraz edilmeksizin kesinleştiği
gerekçeli kararın ekine yazılmıştır.
25. Başvurucu hakkında verilen kovuşturmanın ertelenmesi
kararının, itirazı kabil karar olduğu ve itiraz edilmeksizin kesinleştiği
anlaşılmıştır. Anılan kararın başvurucu müdafiinin
yüzüne karşı verildiği, dolayısıyla ihlale neden olduğu ileri sürülen kararın
18/9/2013 tarihinde başvurucu müdafii tarafından
öğrenilmesine rağmen, bu tarihten itibaren otuz gün içinde bireysel başvuruda
bulunulmadığı belirlenmiştir.
26. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün
64. maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre, bireysel başvurunun,
başvuru yollarının tüketildiği ve başvuru yolu
öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.
27. Başvurucunun, ihlale neden
olduğunu ileri sürdüğü İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesince verilen kararı
18/9/2013 tarihinde öğrendiği halde, 25/6/2014 tarihinde bireysel başvuruda
bulunduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesince
18/9/2013 tarihinde verilen karara yönelik olarak, anılan tarihten itibaren
otuz günlük sürede bireysel başvuruda bulunulması gerekirken bu sürenin
geçmesinden sonra 25/6/2014 tarihinde başvuruda
bulunulduğu belirlenmiş olup başvuruda süre aşımı olduğu sonucuna
varılmaktadır.
28. Açıklanan nedenlerle, ihlale
neden olduğu iddia edilen karara ilişkin olarak otuz gün geçtikten sonra
yapılan başvurunun, diğer kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin “süre aşımı” nedeniyle kabul edilemez
olduğuna karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan
gerekçelerle;
A. Başvurunun "süre aşımı” nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde bırakılmasına,
10/3/2015 tarihinde OY
BİRLİĞİYLE karar verildi.