I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvurucu vekili, müvekkil şirkete ait 34 BGC 99 plakalı araca usul ve yasaya aykırı olarak trafik idari para cezasının kesildiğini, bu cezanın iptali için yargısal yollara başvurduğunu, Mahkemenin, idarenin cevabi yazısını kendisine tebliğ etmeden iptal başvurusunun reddine karar verdiğini belirterek, Anayasa'nın 36. maddesinde tanımlanan adil yargılanma hakkı ile hukuk devleti, eşitlik ve cezaların şahsiliği ilkelerinin ihlal edildiğini ileri sürmüş yeniden yargılanma talebinde bulunmuştur.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru, 18/7/2014 tarihinde Bakırköy 9. Asliye Hukuk Mahkemesi vasıtasıyla yapılmıştır. Dilekçe ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesi neticesinde Komisyona sunulmasına engel bir eksikliğin bulunmadığı tespit edilmiştir.

3. İkinci Bölüm İkinci Komisyonunca, 26/11/2014 tarihinde kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına, dosyanın Bölüme gönderilmesine karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

A. Olaylar

4. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ve UYAP aracılığıyla erişilen bilgi ve belgeler çerçevesinde olaylar özetle şöyledir:

5. İstanbul Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünün 13/3/2014 tarih ve MA-05109735 seri numaralı trafik idari para cezası karar tutanağı ile D-100 Kartal mevkiinde yapılan radar uygulamasında hız sınırını aştığı tespit edilen başvurucuya ait 34 BGC 99 plakalı araca 356,00 TL idari para cezası kesilmiştir.

6. Trafik idari para cezası karar tutanağında; aracın cinsi, rengi ve plakası, kabahatin işlendiği yer, hangi kabahatin işlendiği, kabahatin nasıl tespit edildiği, tutanağı düzenleyen görevlinin ad ve soyadı ile sicil numarası ve ceza tutarı ile ilgili bilgiler yer almaktadır.

7. Anılan tutanak, başvurucuya 24/3/2014 tarihinde tebliğ edilmiştir.

8. Başvurucunun trafik ekiplerince düzenlenen idari para cezasının kaldırılması istemiyle İstanbul Anadolu 23. Sulh Ceza Mahkemesine 4/4/2014 tarihinde yapmış olduğu itiraz, Mahkemenin 2/6/2014 tarih ve 2014/287 Değişik İş sayılı kararıyla kesin olarak reddedilmiştir.

9. Kararın gerekçesi şu şekilde kaleme alınmıştır:

 “…İstanbul İl Emniyet Müdürlüğünden gelen cevabi yazıda MA-05109735 seri sıra numaralı Trafik İdari Para cezası karar tutanağı 13.03.2014 günü D-100 Kartal mevkiinde yapılan radar uygulaması esnasında 34 BCG 99 plaka sayılı araç sürücüsünün araçlar için 50 km ( hususi otomobiller için 70 km ) km hız sınırı olan bölgede 102 km hız ile araç kullandığı gerekçesiyle 2918 sayılı karayolları Trafik Kanununun 51/2-b (Hız ölçen teknik cihaz veya çeşitli usullerle yapılan tespit sonucu hız sınırlarını %30’dan fazla aşmak ) maddesi gereğince 34 BGC 99 plaka sayılı aracın tescil plakasına yine aynı kanunun 116. maddesi (sürücüsü tespit edilemeyen araçlara tescil plakalarına göre ceza veya suç tutanağı düzenlenir) hükmüne istinaden düzenlendiğini belirtmiştir.

 13. 03.2014 tarih ve MA-05109735 seri sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar tutanağı PTT tebligat sisteminde yapılan incelemede 19.03.2014 tarihinde ilgilisine gönderilmek üzere PTT Dağıtım merkezine teslim edilmiş olup 24.03.2014 tarihinde ilgili posta görevlisi tarafından iş yerinde daimi çalışana teslim edildiğinin bildirildiği görülmüştür.

 Ayrıca cevabi yazıya ekli olarak kalibrasyon doğrulaması yapılan Digital-Ally radarın çekim yaptığı 34 BCG 99 plaka sayılı aracın fotoğrafı da eklenmiştir.

 Dosya üzerinde yapılan incelemeye göre düzenlenen idari para cezası karar tutanağı usul ve yasaya uygun bulunmakla itirazın reddine karar vermek gerekmiştir…”

10. Anılan karar, başvurucu vekiline 18/6/2014 tarihinde tebliğ edilmiştir.

11. Bireysel başvuru, 18/7/2014 tarihinde yapılmıştır.

B. İlgili Hukuk

12. 13/10/1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 51. maddesinin ikinci fıkrası şöyledir:

“Hız ölçen teknik cihaz veya çeşitli teknik usullerle yapılan tespit sonucu hız sınırlarını yüzde ondan yüzde otuza (otuz dahil) kadar aşan sürücülere … lira, yüzde otuzdan fazla aşan sürücülere …. lira para cezası uygulanır.”

13. 2918 sayılı Kanun’un 116. maddesinin birinci fıkrası şöyledir:

“Trafiği tehlikeye düşürecek, engel olacak şekilde veya yasaklanmış yerlerde park etmiş araçlara veya trafik kural ve yasaklarına aykırı davranışları belirlenmiş bulunan, karayolları ağırlık kontrol mahallerinde işaret, ışık, ses veya görevlilerin ikazına rağmen tartı sistemine girmeden seyrine devam eden ve sürücüsü tespit edilemeyen araçlara tescil plakalarına göre ceza veya suç tutanağı düzenlenir.”

14. 18/7/1997 tarih ve 23053 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin (Yönetmelik) 101. maddesinin ikinci fıkrası şöyledir:

“Araç sürülürken yapılan hız, radar ve benzeri teknik cihazlarla ölçülebileceği gibi kronometre veya değişik usullerle de ölçülerek tespit edilebilir.”

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

15. Mahkemenin 22/1/2015 tarihinde yapmış olduğu toplantıda, başvurucunun 18/7/2014 tarih ve 2014/12348 numaralı bireysel başvurusu incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

16. Başvurucu, tarafına ait 34 BGC 99 plakalı araca İstanbul Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü tarafından gıyabında 356,00 TL idari para cezası kesildiğini, şirket çalışanı olmayan site görevlisine usulsüz olarak tebliğ edilen tutanakta soyut bir açıklama dışında cezanın hangi teknik verilere dayanılarak kesildiğini ortaya koyan hiçbir bilgi bulunmadığı gibi herhangi bir belge ya da fotoğrafın da eklenmediğini, anılan trafik cezasının iptali istemiyle açtığı davanın yargılamasının dosya üzerinden yürütülmesi ve trafik cezasına dayanak teşkil eden belgelerin Mahkemece tarafına tebliğ edilmemesi sebebiyle savunma hakkının kısıtlandığını, kararın gerekçesinde İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü tarafından gönderilen belgeler arasında radarın çekim yaptığı 34 BCG 99 plakalı aracın fotoğrafının da bulunduğu belirtilmesine rağmen tarafına ait aracın plakasının 34 BGC 99 olduğunu, ceza tutanağında belirtilen aracın plaka bilgileri ile yargılama aşamasında mahkeme tarafından getirtilen aracın plaka bilgilerinin aynı olmadığını belirterek, Anayasa'nın 36. maddesinde tanımlanan adil yargılanma hakkı ile hukuk devleti, eşitlik ve cezaların şahsiliği ilkelerinin ihlal edildiğini ileri sürmüş yeniden yargılanma talebinde bulunmuştur.

B. Değerlendirme

17. Başvurucu her ne kadar başvuru dilekçesinde idari para cezasının iptal edilmesi talebine ilişkin yargılamanın dosya üzerinden yürütülmesinden de şikayet etmiş ise de, başvurucunun şikâyetlerinin esas itibarıyla Anayasa’nın 36. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının unsurları olan silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkelerinin ihlaline ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle somut başvuru, adil yargılanma hakkının belirtilen unsurları çerçevesinde incelenmiş, duruşmalı yargılanma hakkı ve diğer iddialar yönünden ayrıca bir inceleme yapılmasına gerek görülmemiştir.

18. “Hakkaniyete uygun yargılanma”nın temel unsuru, yargılamanın “çelişmeli” olması ve taraflar arasında “silahların eşitliği”nin sağlanmasıdır (Rowe ve Davis/Birleşik Krallık [BD], B. No: 28901/95, 16/2/2000, § 60). Adil yargılanma hakkının unsurlarından olan çelişmeli yargılama ilkesi taraflara dava malzemesi hakkında bilgi sahibi olma ve yorum yapma hakkının tanınmasını ve bu nedenle tarafların yargılamanın bütününe aktif olarak katılmasını gerektirmektedir. Bu anlamda, mahkemece tarafların dinlenilmemesi, taraflara delillere karşı çıkma imkânı verilmemesi, yargılama faaliyetinin hakkaniyete aykırı hale gelmesine neden olabilecektir (Benzer yöndeki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararı için bkz. Ruiz-Mateos/Spain, § 63; Feldbrugge/Netherlands, B. No. 8562/79, 29/05/1986, § 44).

19. Silahların eşitliği ilkesinin tamamlayıcısı olan çelişmeli yargılanma hakkı, kural olarak bir hukuk ya da ceza davasında tüm taraflara, gösterilen kanıtlar ve sunulan görüşler hakkında bilgi sahibi olma ve bunlarla ilgili görüş bildirebilme imkânı vermektedir (Benzer yöndeki AİHM kararları için bkz. J.J./Hollanda, B. No: 9/1997/793/994, 27/3/1998, § 43; Vermeulen/Belçika, B.No: 19075/91, 20/2/1996, § 33).

20. Adil yargılanma hakkının unsurlarından biri de silahların eşitliği ilkesidir. Silahların eşitliği ilkesi davanın taraflarının usuli haklar bakımından aynı koşullara tabi tutulması ve taraflardan birinin diğerine göre daha zayıf bir duruma düşürülmeksizin iddia ve savunmalarını makul bir şekilde mahkeme önünde dile getirme fırsatına sahip olması anlamına gelir. Ceza davalarının yanı sıra medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin hukuk davaları ve idari davalarda da bu ilkeye uyulması gerekir (B. No: 2013/1134, 16/5/2013, § 32).

21. Belirtilmelidir ki, Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru kapsamındaki görevi usul kurallarına uygunluğu denetlemek değil, adil yargılanma hakkı kapsamındaki güvencelerin somut olayda ihlal edilip edilmediğini denetlemektir.

22. Başvurucu, trafik idari para cezasına dayanak teşkil eden belgelerin ceza tutanağının tebliği sırasında da anılan cezanın iptal edilmesi amacıyla açtığı davanın yargılaması sırasında da tarafına tebliğ edilmemesinin adil yargılanma hakkını ihlal ettiğini ileri sürmektedir.

23. 2918 sayılı Kanun'un 51. maddesinin ikinci fıkrasına göre, hız ölçen teknik cihaz veya çeşitli teknik usullerle yapılan tespit sonucu hız sınırlarını yüzde ondan yüzde otuza (otuz dahil) kadar aşan sürücülere idari para cezası uygulanır. Aynı Kanun’un 116. maddesi uyarınca, trafik kural ve yasaklarına aykırı davranışları belirlenmiş bulunan ve sürücüsü tespit edilemeyen araçlara tescil plakalarına göre ceza veya suç tutanağı düzenlenir. Yönetmelik’in 101. maddesine göre de, araç sürülürken yapılan hız, radar ve benzeri teknik cihazlarla ölçülerek tespit edilebilir.

24. Başvuru formu ve ekli belgeler ile dosya kapsamından; 13/3/2014 tarihinde D-100 Karayolu Kartal mevkiinde yapılan radar uygulaması esnasında 34 BGC 99 plaka sayılı araç sürücüsünün (başvurucu şirketin çalışanının), hususi otomobiller için belirlenen hız sınırını aşarak araç kullandığı gerekçesiyle 2918 sayılı Kanun’un 51. ve 116. maddelerine istinaden, A-05109735 seri sıra numaralı ‘trafik idari para cezası karar tutanağı’ düzenlendiği anlaşılmaktadır. Tutanakta; aracın cinsi, rengi ve plakası, kabahatin işlendiği yer, hangi kabahatin işlendiği, kabahatin nasıl tespit edildiği, tutanağı düzenleyen görevlinin ad ve soyadı ile sicil numarası ve ceza tutarı ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Tebliğ evrakından, bu tutanağın başvurucuya tebliğ edildiği ve başvurucunun bu tutanağın tebliği ile hakkındaki idari para cezasından haberdar olduğu görülmektedir.

25. İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü tarafından Mahkemeye gönderilen cevabi yazıda, kalibrasyon doğrulaması yapılmış radarın 34 BGC 99 plakalı araca yönelik çekim yaptığı ve araç fotoğrafının da bulunduğu belirtilmiş, buna ilişkin belgeler Mahkemeye gönderilmiştir. Her ne kadar başvurucu, tarafına ait aracın plakasının 34 BGC 99 olduğunu, ceza tutanağında belirtilen aracın plaka bilgileri ile yargılama aşamasında mahkeme tarafından getirtilen aracın plaka bilgilerinin aynı olmadığını belirtmiş ise de, Emniyet Müdürlüğü tarafından gönderilen belgelerde ve ‘trafik idari para cezası karar tutanağı’nda bahse konu aracın 34 BGC 99 olarak belirtildiği, bu hususun Mahkeme kararına sehven 34 BCG 99 olarak geçtiği anlaşılmaktadır.

26. Somut olayda, İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü tarafından trafik idari para cezasına dayanak teşkil eden ceza tutanağı dışında sadece araç fotoğrafının Mahkemeye gönderildiği, kabahatin nasıl tespit edildiğine ilişkin kısmından aracın hızının teknik cihazlarla tespit edildiğinin belirtildiği, aracın belirtilen tarihte o güzergâhta sürülmediğine dair bir iddianın bulunmadığı, başvurucunun, İstanbul İl Emniyet Müdürlüğünün trafik ceza tutanağının içeriğinin tekrarından ibaret yazı cevabının önceden kendisine tebliğ edilmemesi sebebiyle yargılamanın sonucunu etkileyecek usuli bir imkândan mahrum bırakılmadığı, Mahkemenin başvurucunun haberdar olduğu bilgi ve belgelere göre karar verdiği anlaşılmıştır.

27. Diğer taraftan başvurucu, eğer ilk derece yargılaması sırasında İstanbul İl Emniyet Müdürlüğünün yazısı tebliğ edilmiş olsaydı mahkeme önünde dile getiremediği hangi ilave tezleri ileri süreceğine ilişkin olarak da herhangi bir açıklamada bulunmamış olup, somut olayda çelişmeli yargılama ve silahların eşitliği ilkelerinin ihlal edilmediği anlaşılmaktadır.

28. Açıklanan nedenlerle, başvurucunun çelişmeli yargılama ve silahların eşitliği ilkelerinin ihlal edildiğine ilişkin başvurusunun, açık ve görünür bir ihlalin olmaması nedeniyle “açıkça dayanaktan yoksun” olduğundan kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle, başvurunun “açıkça dayanaktan yoksun olması” nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA, yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde bırakılmasına, 22/1/2015 tarihinde OY BİRLİĞİYLE karar verildi.