TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
İSMAİL AY VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/15674)
|
|
Karar Tarihi: 22/3/2017
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Burhan ÜSTÜN
|
Üyeler
|
:
|
Serruh KALELİ
|
|
|
Hicabi DURSUN
|
|
|
Hasan Tahsin
GÖKCAN
|
|
|
Yusuf Şevki
HAKYEMEZ
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Ceren Sedef
EREN
|
Başvurucular
|
:
|
1. İsmail AY
|
|
|
2. Mehmet
Ali AY
|
|
|
3. Süleyman
KODAK
|
|
|
4. Hemi BAĞDAŞ
|
|
|
5. Mehmet
KAPÇAK
|
|
|
6. Sinan
KAYA
|
|
|
7. Mustafa
KAYA
|
|
|
8. Mehmet
KAYA
|
|
|
9. Hamit
YABIŞ
|
|
|
10. Mustafa
YILMAZ
|
|
|
11. Mehmet
YILMAZ
|
|
|
12. Mehmet
AY
|
|
|
13. Şükrü AY
|
|
|
14. Fetah KAYA
|
|
|
15. Haci KAPÇAK
|
|
|
16. Abdulkerim AY
|
|
|
17. Mehmet
AY
|
|
|
18. Edul YILMAZ
|
|
|
19. Mehmet
AY
|
|
|
20.
Abdulkadir AY
|
|
|
21. Güleser AY
|
|
|
22. Mustafa
KÜÇÜKÇAY
|
|
|
23. Vahit
ÇAY
|
|
|
24. Ali AY
|
|
|
25. Arap AY
|
|
|
26. Halil
BAĞDAŞ
|
|
|
27. Mehmet
KÜÇÜKÇAY
|
|
|
28. M.eyyüp AY
|
|
|
29. Abdulvahap BAĞDAŞ
|
Vekili
|
:
|
Av. Resul
AYDIN
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 18/9/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilir olduğuna karar
verilmiştir.
5. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili
olaylar özetle şöyledir:
7. Başvurucular İsmail Ay, Mehmet Ay (19 numaralı), Abdulkadir
Ay, Ali Ay, Mehmet Ay (17 numaralı), Arap Ay ve Edul
Yılmaz'ın babaları, başvurucu Güleser Ay'ın ise eşi
olan muris Hüseyin Ay ile diğer başvurucular tarafından 26/10/1989 tarihinde
Siverek Kadastro Mahkemesinde açılan kadastro tespitine itiraz davası anılan
Mahkemenin kapatılmasıyla Şanlıurfa Kadastro Mahkemesine gönderilmiş ve söz
konusu dava yerel Mahkeme aşamasında derdest durumdadır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
8. Mahkemenin 22/3/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
9. Başvurucular, makul sürede yargılanma haklarının ihlal
edildiğini ileri sürmüşlerdir.
A. Başvurucular Hemi Bağdaş, Sinan Kaya ve Abdulkerim
Ay Yönünden
10. 30/3/2011 tarihli ve 6216
sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un
47. maddesinin (3),48. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları uyarınca
bireysel başvuruda, kamu gücünün neden olduğu iddia edilen ihlale dair
olayların tarih sırasına göre özeti yapılmalı, bireysel başvuru kapsamındaki
hakların ne şekilde ihlal edildiği ve buna ilişkin gerekçeler ve deliller
açıklanmalıdır (Veli Özdemir, B.
No: 2013/276, 9/1/2014, §§ 19, 20).
11. Somut olayda başvurucu Hemi Bağdaş
bireysel başvuru formunda, şikâyet konusu davaya ilişkin tensip zaptında davacı
olarak yer alan "Mehmet Bağdaş"
isimli kişinin kendisi olduğunu, isminin sehven "Mehmet" olarak yazıldığını iddia
etmişse de, dava dilekçesinde de davacı olarak "Mehmet Bağdaş" isminin yer aldığı, ayrıca başvuruya
dayanak olarak sunulan diğer belgelerden de anılan başvurucunun şikâyet konusu
davaya taraf olup olmadığı teyit edilemediğinden ihlal iddiasına ilişkin
delillerini sunma ve temel hak ve özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin
açıklamalarda bulunma yönündeki yükümlülüğünü yerine getirmeyen başvurucu
tarafından ileri sürülen iddiaların kanıtlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
12.Başvurucular Sinan Kaya ve Abdulkerim
Ay da bireysel başvuru formlarında şikâyet konusu yargılama sürecinde davacı
olduklarını iddia etmiş ve buna ilişkin olarak yerel mahkemece düzenlenen
tensip zabıtlarında davacı olarak isimlerinin yer aldığını belirtmişlerse de,
söz konusu tensip zabıtlarında tarafların baba isimlerinin de yer aldığı ve
buna göre başvurucular Sinan Kaya ile Abdulkerim
Ay'ın anılan tensip zabıtlarında yer alan kişiler olmadıkları anlaşıldığından,
ayrıca başvuruya dayanak olarak sunulan diğer belgelerden de söz konusu
başvurucuların şikâyet konusu davaya taraf olup olmadıkları teyit
edilemediğinden ihlal iddiasına ilişkin delillerini sunma ve temel hak ve
özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin açıklamalarda bulunma yönündeki
yükümlülüklerini yerine getirmeyen başvurucular tarafından ileri sürülen
iddiaların kanıtlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
13.Açıklanan nedenlerle başvurunun, başvurucular Hemi Bağdaş, Sinan Kaya ve Abdulkerim
Ay yönünden diğer kabul edilebilirlik koşulları bakımından incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle
kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
14. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın
ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra
aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam
eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının
ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13,
2/7/2013, §§ 50, 52).
15. Başvuruya konu dava, bir kısım başvurucuların murislerinden
intikalle takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre
değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçının
yargılamaya katıldığı an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye
esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren
Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).
16. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın
karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama
sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki
menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).
17. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda
verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda yaklaşık 27 yıllık yargılama
süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
18. Açıklanan gerekçelerle diğer başvurucular yönünden
Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma
hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
19. 6216 sayılı Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası
şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
20. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.
21. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
22. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında başvurucular Mehmet Ali Ay, Süleyman Kodak, Mehmet Kapçak, Mustafa
Kaya, Mehmet Kaya, Hamit Yabış, Mustafa Yılmaz,
Mehmet Yılmaz, Mehmet Ay (12 numaralı), Şükrü Ay, Fetah
Kaya, Haci Kapçak, Mustafa Küçükçay,
Vahit Çay, Halil Bağdaş, Mehmet Küçükçay, M. Eyyüp Ay ve Abdulvahap Bağdaş'a ayrı ayrı net 7.550 TL; başvurucular İsmail Ay,
Mehmet Ay (19 numaralı), Abdulkadir Ay, Ali Ay, Mehmet Ay (17 numaralı), Arap
Ay, Edul Yılmaz ve Güleser
Ay'a ise ayrı ayrı net 750 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi
gerekir.
23. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç ve 1.800
TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin
başvurucular Mehmet Ali Ay, Süleyman Kodak, Mehmet Kapçak, Mustafa Kaya, Mehmet
Kaya, Hamit Yabış, Mustafa Yılmaz, Mehmet Yılmaz,
Mehmet Ay (12 numaralı), Şükrü Ay, Fetah Kaya, Haci Kapçak, Mustafa Küçükçay,
Vahit Çay, Halil Bağdaş, Mehmet Küçükçay, M. Eyyüp Ay, Abdulvahap Bağdaş,
İsmail Ay, Mehmet Ay (19 numaralı), Abdulkadir Ay, Ali Ay, Mehmet Ay (17
numaralı), Arap Ay, Edul Yılmaz ve Güleser Ay'a müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurucular Hemi Bağdaş, Sinan
Kaya ve Abdulkerim Ay yönünden başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle
KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
B. Diğer başvurucular yönünden Anayasa’nın 36. maddesinde
güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucular Mehmet Ali Ay, Süleyman Kodak, Mehmet Kapçak,
Mustafa Kaya, Mehmet Kaya, Hamit Yabış, Mustafa
Yılmaz, Mehmet Yılmaz, Mehmet Ay (12 numaralı), Şükrü Ay, Fetah
Kaya, Haci Kapçak, Mustafa Küçükçay,
Vahit Çay, Halil Bağdaş, Mehmet Küçükçay, M. Eyyüp Ay ve Abdulvahap Bağdaş'a ayrı ayrı net 7.550 TL; başvurucular İsmail Ay,
Mehmet Ay (19 numaralı), Abdulkadir Ay, Ali Ay, Mehmet Ay (17 numaralı), Arap
Ay, Edul Yılmaz ve Güleser
Ay'a ise ayrı ayrı net 750 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin
diğer taleplerin REDDİNE,
D. 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam
2.006,10 TL yargılama giderinin başvurucular Mehmet Ali Ay, Süleyman Kodak,
Mehmet Kapçak, Mustafa Kaya, Mehmet Kaya, Hamit Yabış,
Mustafa Yılmaz, Mehmet Yılmaz, Mehmet Ay (12 numaralı), Şükrü Ay, Fetah Kaya, Haci Kapçak, Mustafa Küçükçay, Vahit Çay, Halil Bağdaş, Mehmet Küçükçay, M. Eyyüp Ay, Abdulvahap Bağdaş, İsmail Ay, Mehmet Ay (19 numaralı),
Abdulkadir Ay, Ali Ay, Mehmet Ay (17 numaralı), Arap Ay, Edul
Yılmaz ve Güleser Ay'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Şanlıurfa Kadastro Mahkemesine
(E.2013/23) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
22/3/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.