I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, birleşen itirazın iptali davasında yargılamanın hakkaniyete aykırı olması ve uzun sürmesi nedenleriyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 8/10/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

5. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

6. Başvurucu, sözleşme kapsamında edimin yerine getirilmemesi nedeniyle Edirne 2. İcra Müdürlüğü nezdinde icra takipleri başlatmış; itiraz üzerine duran takiplerin iptali amacıyla 4/1/2001 tarihinde Edirne 1. ve 2. Asliye Hukuk Mahkemelerinde itirazın iptali davası açmıştır.

7. Edirne 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan davalar, Edirne 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Mahkeme) E.2001/9 sayılı dosyasında birleştirilmiş; Mahkeme 16/12/2005 tarihli kararında, birleşen E.2002/280 sayılı dosyadaki talebin kabulüne, diğer davaların reddine karar vermiştir.

8. Hüküm, başvurucu tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 25/1/2013 tarihli kararıyla dava ile bağlantılı ağır ceza mahkemesi dosyasının beklenmesi gerektiği gerekçesi ile bozulmuştur.

9. Bozma sonrası tüm talepler yönünden yeniden başlatılan yargılama, Edirne 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/227 Esas sayılı dosyasında devam etmektedir.

10. Başvuru konusu davaya ilişkin olarak ilk derece başvuru yollarından Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin temyiz incelemesi tamamlanmış, karar düzeltme yoluna başvurulmamış ve yerel mahkeme kararının bozulmasına ilişkin karar başvurucu vekiline 1/9/2014 tarihinde tebliğ edilmiştir.

11. Başvurucu 8/10/2014 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

12. Mahkemenin 18/4/2019 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

1. Başvurucunun İddiaları

13. Başvurucu, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

2. Değerlendirme

14. Ferat Yüksel (B. No: 2014/13828, 12/9/2018) kararında Anayasa Mahkemesi yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı ya da yargı kararlarının geç veya eksik icra edildiği ya da hiç icra edilmediği iddiasıyla 31/7/2018 tarihinden önce gerçekleştirilen bireysel başvurulara ilişkin olarak Tazminat Komisyonuna başvuru imkânının getirilmesine ilişkin yolu ulaşılabilir olma, başarı şansı sunma ve yeterli giderim sağlama kapasitesinin bulunup bulunmadığı yönlerinden inceleyerek bu yolun etkililiğini tartışmıştır.

15. Anılan kararda özetle anılan başvuru yolunun kişileri mali külfet altına sokmaması ve başvuruda kolaylık sağlaması nedenleriyle ulaşılabilir olduğu, düzenleniş şekli itibarıyla ihlal iddialarına makul bir başarı şansı sunma kapasitesinden mahrum olmadığı ve tazminat ödenmesine imkân tanıması ve/veya bu mümkün olmadığında başka türlü telafi olanakları sunması nedenleriyle potansiyel olarak yeterli giderim sağlama imkânına sahip olduğu hususunda değerlendirmelerde bulunulmuştur (Ferat Yüksel, §§ 27-34). Bu gerekçeler doğrultusunda Anayasa Mahkemesi, ilk bakışta ulaşılabilir olan ve ihlal iddialarıyla ilgili başarı şansı sunma ve yeterli giderim sağlama kapasitesi olduğu görülen Tazminat Komisyonuna başvuru yolu tüketilmeden yapılan başvurunun incelenmesinin bireysel başvurunun ikincil niteliği ile bağdaşmayacağı sonucuna vararak başvuru yollarının tüketilmemiş olması nedeniyle kabul edilemezlik kararı vermiştir (Ferat Yüksel, §§ 35, 36).

16. Mevcut başvuruda, söz konusu karardan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır.

17. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının başvuru yollarının tüketilmemiş olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Adil Yargılama Hakkına İlişkin Diğer İhlal İddiaları

18. Başvurucu, somut davada hakkaniyete uygun yargılama yapılmadığını, yargısal sürecin uzadığını, alacağını tahsil edemediğini belirterek Anayasa'nın 17. ve 36. maddelerinde güvence altına alınan haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

19. Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru, iddia edilen hak ihlallerinin derece mahkemelerince düzeltilmemesi hâlinde başvurulabilecek ikincil nitelikte bir kanun yoludur. Bireysel başvuru yolunun ikincil niteliği gereği, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunabilmek için öncelikle olağan kanun yollarının tüketilmesi zorunludur. (Ayşe Zıraman ve Cennet Yeşilyurt, B. No: 2012/403, 26/3/2013, § 17).

20. Somut olayda başvurucu, yargılama süreci devam ederken bireysel başvuruda bulunmuş; sonrasında Anayasa Mahkemesince bireysel başvurunun karara bağlandığı tarih itibarıyla başvuruya konu yargılamanın devam ettiği tespit edilmiştir (bkz. § 9). Başvurucunun başvuru formunda dile getirdiği, yargılamaya yönelik şikâyetlerini yargılamada ve sonrasında temyiz aşamalarında ileri sürebilme, bu aşamalarda inceletme imkânı bulunmaktadır. Bu çerçevede derece mahkemelerinin yargılama ve temyiz süreçleri beklenmeden soruşturma sürecindeki adil yargılanma hakkı ihlali şikâyetlerinin başvurucu tarafından bireysel başvuruya konu edildiği görülmüştür.

21. Açıklanan nedenlerle başvurunun bu kısmının diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

2. Adil yargılama hakkına ilişkin diğer ihlal iddialarına ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 18/4/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.