I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvurucu, 28/7/2000 tarihinde İzmir Kadastro Mahkemesinde açılan tescil davasında makul sürede yargılanma yapılmadığını belirterek adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüş, tazminat talep etmiştir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru, 2/1/2014 tarihinde Menderes 1. Asliye Hukuk Mahkemesi vasıtasıyla yapılmıştır. İdari yönden yapılan ön incelemede başvurunun Komisyona sunulmasına engel bir durumunun bulunmadığı tespit edilmiştir

3. Birinci Bölüm Birinci Komisyonunca, 28/11/2014 tarihinde, kabul edilebilirlik incelemesi Bölüm tarafından yapılmak üzere, dosyanın Bölüme gönderilmesine karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

A. Olaylar

4. Başvuru formu ve ekleri ile başvuruya konu yargılama dosyası içeriğinden tespit edilen ilgili olaylar özetle şöyledir:

5. İzmir ili Gaziemir ilçesi Atıfbey mahallesi 254 ada 1 parsel, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca imar uygulamasına tabi tutulmuş ve uygulama neticesinde 11129 ada 1, 2 numaralı parseller ve 11130 ada 1 numaralı parsel adı altında 11/11/1997 tarihli işlemle tapu kütüğüne malik hanesi boş bırakılarak tescil edilmiştir.

6. İzmir 6. Asliye Hukuk Mahkemesinde 28/7/2000 tarihinde, malik tayin edilmeyen taşınmazlarla ilgili olarak Maliye Hazinesince tescil davası açılmıştır.

7. İzmir 6. Asliye Hukuk Mahkemesi, 20/9/2004 tarihli ve E.2000/637, K.2004/419 sayılı kararıyla davanın reddine karar vermiştir.

8. Bu kararın temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 16. Hukuk Dairesi, 24/2/2005 tarihli ve E.2005/2452, K.2005/1148 sayılı ilâmıyla dosyanın Kadastro Mahkemesine gönderilmesi gerektiğinden bahisle bozma kararı vermiştir.

9. Bozma üzerine İzmir 6. Asliye Hukuk Mahkemesi, 20/6/2005 tarih ve E.2005/142 K.2005/303 sayılı kararıyla dosyanın İzmir Kadastro Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

10. İzmir Kadastro Mahkemesi, 3/7/2007 tarih ve E.2005/17, K.2007/15 sayılı kararıyla kadastro işlemlerinin tamamlanması için dosyanın Kadastro Müdürlüğüne gönderilmesine karar vermiştir.

11. Bu karar, Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin 09/10/2008 tarih ve E.2008/6767, K.2008/5960 sayılı ilâmıyla bozulmuştur.

12. Bozma üzerine dava, Mahkemenin E.2008/14 sayılı dosyasına kaydedilmiştir.

13. Mahkeme, 14/1/2010 tarih ve E.2008/14, K.2010/5 sayılı kararıyla davanın reddine karar vermiştir.

14. Temyiz üzerine bu karar da Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin 11/5/2010 tarih ve E.2010/2468, K.2010/3665 sayılı ilâmıyla bozulmuştur.

15. Bozma üzerine dava, İzmir Kadastro Mahkemesinin E.2011/1 sayılı dosyasına kaydedilmiştir.

16. Başvurucu, dava konusu 11129 ada 2 parsel numaralı taşınmazı satın aldığını belirterek, 25/4/2012 tarihli dilekçeyle müdahale talebinde bulunmuş, 16/5/2012 tarihli duruşmada müdahale talebi kabul edilmiştir.

17. Yargılama, İzmir Kadastro Mahkemesinin E.2011/1 sayılı dosyasında halen devam etmektedir.

18. Başvurucu, 17/9/2013 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

B. İlgili Hukuk

19. 21/6/1987 tarih ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 16. ve 18. maddeleri, 22/11/2001 tarih ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 716. maddesi.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

20. Mahkemenin 22/6/2015 tarihinde yapmış olduğu toplantıda, başvurucunun 2/1/2014 tarih ve 2014/169 numaralı bireysel başvurusu incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

21. Başvurucu, 28/7/2000 tarihinde İzmir Kadastro Mahkemesinde açılan tescil davasında makul sürede yargılama yapılmadığını belirterek, adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

B. Değerlendirme

22. Başvurucu, 28/7/2000 tarihinde İzmir Kadastro Mahkemesinde açılan tescil davasında makul sürede yargılanma yapılmadığını belirterek, adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

23. Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (Sözleşme) ortak koruma alanı dışında kalan bir hak ihlali iddiasını içeren başvurunun kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi mümkün olmayıp (Onurhan Solmaz, B. No: 2012/1049, 26/3/2013, § 18), Sözleşme metni ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarından ortaya çıkan ve adil yargılanma hakkının somut görünümleri olan alt ilke ve haklar, Anayasa’nın 36. maddesinde yer verilen adil yargılanma hakkının da unsurlarıdır. Anayasa Mahkemesi de Anayasa’nın 36. maddesi uyarınca inceleme yaptığı birçok kararında, ilgili hükmü Sözleşme’nin 6. maddesi ve AİHM içtihadı ışığında yorumlamak suretiyle, Sözleşme’nin lâfzî içeriğinde yer alan ve AİHM içtihadıyla adil yargılanma hakkının kapsamına dâhil edilen ilke ve haklara, Anayasa’nın 36. maddesi kapsamında yer vermektedir. Somut başvurunun dayanağını oluşturan makul sürede yargılanma hakkı da yukarıda belirtilen ilkeler uyarınca adil yargılanma hakkının kapsamına dâhil olup, ayrıca davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılmasının yargının görevi olduğunu belirten Anayasa’nın 141. maddesinin de Anayasa’nın bütünselliği ilkesi gereği, makul sürede yargılanma hakkının değerlendirilmesinde göz önünde bulundurulması gerektiği açıktır (Güher Ergun ve Diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 38–39).

24. Davanın karmaşıklığı, yargılamanın kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun davanın hızla sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar, bir davanın süresinin makul olup olmadığının tespitinde göz önünde bulundurulması gereken kriterlerdir (Güher Ergun ve Diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 41–45).

25. Anayasa’nın 36. maddesi ve Sözleşme’nin 6. maddesi uyarınca, medeni hak ve yükümlülüklere ilişkin uyuşmazlıkların makul sürede karara bağlanması gerekmektedir. Başvuru konusu olayda taşınmaz mülkiyeti hakkında İzmir 6. Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan ve görevsizlik kararı üzerine İzmir Kadastro Mahkemesine devredilen tescil davasında, 3402 ve 6100 sayılı Kanunlarda yer alan usul hükümlerine göre yürütülen somut yargılama faaliyetinin, medeni hak ve yükümlülükleri konu alan bir yargılama olduğunda kuşku yoktur (Güher Ergun ve Diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, § 49).

26. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin makul süre değerlendirmesinde, sürenin başlangıcı kural olarak, uyuşmazlığı karara bağlayacak yargılama sürecinin işletilmeye başlandığı, başka bir deyişle davanın ikame edildiği tarih olup, somut başvuru açısından bu tarih 28/7/2000 tarihidir.

27. Başvuru konusu davanın açılış tarihi 28/7/2000 olmakla beraber, başvurucunun, vekili vasıtasıyla verdiği 25/4/2012 tarihli asli müdahale dilekçesi sonrasında, asli müdahil sıfatıyla yargılamada yer almaya başladığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, başvurucu açısından makul süre değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, davanın açıldığı tarih değil, usulüne uygun olarak asli müdahale talebinde bulunulduğu 25/4/2012 tarihidir (İsmail Özkan, B. No. 2012/367, 17/9/2013, § 25).

28. Sürenin bitiş tarihi ise, çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde yargılamanın sona erme tarihidir. Ancak devam eden yargılamalara ilişkin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasını içeren başvuruların yargılama faaliyetinin devamı sırasında da yapılabilmesi olanağı bulunduğundan, değerlendirmeye esas alınacak sürenin bitiş anı başvurunun karara bağlandığı tarihtir (Güher Ergun ve Diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, § 52).

29. Başvuruya konu yargılama sürecinin incelenmesinde, 28/7/2000 tarihinde İzmir 6. Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan tescil davasında davanın reddine karar verildiği, bu kararın temyiz incelemesi sonucunda bozulduğu, bozma üzerine dosyanın Kadastro Mahkemesine gönderildiği Kadastro Mahkemesince yapılan yargılamada, dosyanın eksikliklerin tamamlanması için Kadastro Müdürlüğüne gönderilmesine karar verildiği, bu kararın da temyiz incelemesi sonucunda bozulduğu, bozma üzerine davanın İzmir Kadastro Mahkemesinin E.2008/14 sayılı dosyasına kaydedildiği, yapılan yargılamada davanın reddine karar verildiği, bu kararın da temyiz incelemesi neticesinde bozulduğu, bozma üzerine İzmir Kadastro Mahkemesinin E.2011/1 sayılı dosyasına kaydedilen davada yargılamanın halen devam ettiği anlaşılmıştır.

30. Başvurucu dava konusu taşınmazı satın aldığını belirterek 25/4/2012 tarihli duruşmada müdahale talebinde bulunmuş, 16/5/2012 tarihinde müdahale talebi kabul edilmiştir.

31. Başvurucunun asli müdahil olarak yargılamaya katılma talebinde bulunduğu 25/4/2012 tarihinden itibaren, başvurunun karara bağlandığı tarihe kadar yaklaşık üç yıldır yargılamanın sürdüğü anlaşılmıştır.

32. 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 48. maddesinin (2) numaralı fıkrası şöyledir:

"Mahkeme, açıkça dayanaktan yoksun başvuruların kabul edilemezliğine karar verebilir."

33. Somut olayda, başvuruya konu taşınmazın tescili davasında, yargılamanın, başvurucunun asli müdahil olarak yargılamaya katıldığı tarihten itibaren yaklaşık üç yıldır sürdüğü tespit edilmiştir. Başvurucunun yargılamaya katıldığı tarihten itibaren yargılama süresi dikkate alındığında, İlk Derece Mahkemesindeki yargılamada başvurucunun haklarını ihlal edecek şekilde bir gecikme olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

34. Açıklanan nedenlerle, başvurucunun yargılamanın makul süreyi aştığı yönündeki iddiaları konusunda, açık ve görünür bir ihlal saptanmadığından, başvurunun, diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin "açıkça dayanaktan yoksun olması" nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun, “açıkça dayanaktan yoksun olması” nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde bırakılmasına,

22/6/2015 tarihinde OY BİRLİĞİYLE karar verildi.