I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvurular 16/12/2014 ve 22/12/2014 tarihlerinde yapılmıştır.

3. Başvurular, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia dışındaki iddialar yönünden kısmi kabul edilmezlik kararı verilerek makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia yönünden başvuruların kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. 2014/19842 numaralı bireysel başvuru dosyasının aralarındaki hukuki bağlantı nedeniyle 2014/19839 numaralı bireysel başvuru dosyası ile birleştirilmesine, incelemenin 2014/19839 başvuru numaralı bireysel başvuru dosyası üzerinden yürütülmesine karar verilmiştir.

6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık, görüş sunmamıştır.

III. OLAY VE OLGULAR

8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

9. Başvurucu Hazni Doğan 21/10/2008 tarihinde, başvurucu Yunus Tarın ise 22/10/2008 tarihinde gözaltına alınmıştır.

10. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının 18/11/2008 tarihli iddianamesi ile başvurucu Hazni Doğan hakkında silahlı terör örgütüne üye olma, 12/4/1991 tarihli ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na aykırılık ve silahlı terör örgütünün propagandasını yapma suçlarından kamu davası açılmıştır. İddianamede, başvurucunun daha önce terör örgütü PKK'nın kırsal alanına eleman temin eden grupla ve birçok terör örgütü mensubuyla irtibat içinde olduğu, terör örgütüne eleman temin ettiğine dair telefon görüşmeleri ile toplanan tüm delillerden başvurucunun PKK/KONGRA-GEL terör örgütünün gençlik yapılanması olduğu belirlenen Yurtsever Demokratik Gençlik Hareketinin içinde aktif olarak görev aldığı, bölgesel olarak gerçekleştirilen birçok eylemi organize ettiği ve bunların bir kısmına bizzat katıldığı iddia edilmiştir.

11. Aynı iddianamede Başvurucu Yunus Tarın hakkında ise terör örgütü propagandası yapma ve 2911 sayılı Kanun'a aykırılık suçlarından dava açılmıştır. Başvurucunun yasa dışı düzenlenen gösteriye katıldığı, terör örgütü lehine slogan atan grup içinde yer aldığı iddia edilmiştir. Ayrıca iddianamede başvurucularla birlikte toplam yedi şüphelinin cezalandırılması talep edilmiştir.

12. (Kapatılan) İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesinin (CMK mülga 250. madde ile görevli) 29/12/2010 tarihli kararıyla başvurucu Hazni Doğan'ın terör örgütüne üye olma suçundan 6 yıl 3 ay hapis, 2911 sayılı Kanun'a aykırılık ve terör örgütü propagandası yapma suçlarından ise ayrı ayrı 10 ay hapis cezalarıyla cezalandırılmasına karar verilmiştir. Aynı kararda başvurucu Yunus Tarın'ın ise 2911 sayılı Kanun'a aykırılık ve terör örgütü propagandası yapma suçlarından ayrı ayrı 10 ay hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiştir.

13. Mahkeme kararından sonra 2/7/2012 tarihli ve 6352 sayılı Yargı Hizmetlerinin Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Basın Yayın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Dava ve Cezaların Ertelenmesi Hakkında Kanun, 5/7/2012 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

14. 6352 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, 31/12/2011 tarihine kadar basın ve yayın yoluyla ya da sair düşünce ve kanaat açıklama yöntemleriyle işlenen ve temel şekli itibarıyla adli para cezasını ya da üst sınırı beş yıldan fazla olmayan hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı kovuşturma evresinde kovuşturmanın ertelenmesine karar verileceği düzenlenmiştir.

15. Temyiz üzerine Yargıtay 9. Ceza Dairesinin 26/11/2012 tarihli kararıyla başvurucu Hazni Doğan hakkında silahlı terör örgütüne üye olma suçundan verilen hüküm onanmış ancak her ikibaşvurucu hakkında silahlı terör örgütünün propagandasını yapma ve 2911 sayılı Kanun'a aykırılık suçlarından verilen hükümler ise bozulmuştur. Bozma kararında; anılan suçların işlendiği tarihler, işlenme yöntemi ve temel şekli itibarıyla gerektirdiği ceza süresine göre6352 sayılı Kanun'un geçici1. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi kapsamında kaldığı, başvurucuların durumunun yeniden değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

16. Bozma sonrasında İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesinin (CMK mülga 250. madde ile görevli) kapatılması üzerineyargılamaya Bakırköy 8. Ağır Ceza Mahkemesinde devam edilmiş; Mahkemenin 21/11/2014 tarihli kararıyla, başvurucular hakkında açılan kamu davasında eylemlerin 6352 sayılı Kanun'un geçici 1.maddesinde belirtilen düşünce ve kanaat açıklama yöntemi ile işlendiği gerekçesiyle anılan Kanun'un geçici 1. maddesinin (b) bendi uyarınca kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmiştir.

17. Karar, başvurucuların müdafiine tefhim edilmiştir. İtiraz yoluna gidilmemiş ve anılan karar kesinleşmiştir.

18. Başvurucular 16/12/2014 ve 22/12/2014 tarihlerinde bireysel başvuruda bulunmuşlardır.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

19. Mahkemenin 8/3/2018 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

20. Başvurucular makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

A. Kabul Edilebilirlik Yönünden

21. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Esas Yönünden

22. Ceza yargılaması süresinin tespitinde, kişiye suç işlediği iddiasının yetkili makamlar tarafından bildirildiği veya isnattan ilk olarak etkilendiği arama ve gözaltı gibi tedbirlerin uygulandığı tarih ile suç isnadına ilişkin nihai karar tarihi (bireysel başvuruya konu devam eden yargılamalar yönünden Anayasa Mahkemesinin inceleme tarihi) arasında geçen süre esas alınır (B.E., B. No: 2012/625, 9/1/2014, § 34).

23. Ceza yargılamasının süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (B.E., § 29).

24. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda yaklaşık 6 yıl 1 ay süren yargılamanın süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

25. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

26. 6216 sayılı Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”

27. Başvurucular manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.

28. Somut olayda, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

29. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığındabaşvuruculara ayrı ayrı net 6.750 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

30. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harcın başvuruculara ayrı ayrı, 1.980 TL vekâlet ücretinin müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul süre yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Başvuruculara ayrı ayrı net 6.750 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

D. 206,10 TL harcın BAŞVURUCULARA AYRI AYRI ve 1.980 TL vekâlet ücretinin BAŞVURUCULARA MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,

E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucuların Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

F. Kararın bir örneğinin bilgi için Bakırköy 8. Ağır Ceza Mahkemesine (E.2013/114, K.2013/359) GÖNDERİLMESİNE,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 8/3/2018 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.