I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, ameliyat sonrasında meydana gelen ölüm olayına ilişkin sorumlu sağlık personeli hakkında yürütülen ceza davasının zamanaşımından düşmesi üzerine Adalet Bakanlığı aleyhine açılan tam yargı davasının reddi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 6/1/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Birinci Bölüm Birinci Komisyonunca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

5. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

6. Başvurucuların yakını A.İ. 10/3/2000 tarihinde İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesinde boyun fıtığı ameliyatı olmuştur. Bu ameliyatta takılan plağın çıkarılması için 11/7/2000 tarihinde yeniden ameliyata alınan A.İ., ameliyat sonrasında toplardamar kesisi sonucu meydana gelen kanama nedeniyle hayatını kaybetmiştir.

7. Başvurucuların şikâyeti üzerine İzmir Cumhuriyet Başsavcılığının 27/10/2000 tarihli iddianamesiyle, doktorlar A.K. ve A.R.E. hakkında tedbirsizlik veya dikkatsizlik veya meslek ve sanatta acemilik veya nizamat ve evamir ve talimata riayetsizlik ile bir kimsenin ölümüne sebebiyet verme suçundan kamu davası açılmıştır. 28/12/2001 tarihinde ise diğer doktorlar O.K., K.Ç., M.A. ile hemşireler Y.Ç. ve F.A.A. hakkında aynı suç isnadıyla kamu davası açılmış; 17/4/2002 tarihinde, açılan davaların birleştirilmesine karar verilmiştir.

8. Kovuşturma aşamasında Yüksek Sağlık Şûrası ve Adli Tıp Kurumundan kusur tespitine yönelik rapor alınmıştır. Anılan raporlarda, ameliyat sonrasında nabız ve tansiyon takibi yapılması talimatı vermeyen ve gereği gibi takip yapmayan bir kısım sağlık personelinin kusurlu olduğu tespit edilmiştir.

9. İzmir 18. Asliye Ceza Mahkemesinin (Mahkeme) 5/1/2006 tarihli kararıyla, kusurlu oldukları tespit edilen bir kısım sanık hakkında hapis cezasına hükmedilmiş ve anılan cezaların adli para cezasına çevrilmesine karar verilmiştir.

10. Yargıtay 9. Ceza Dairesinin 28/6/2007 tarihli ilamıyla, zorunlu müdafi görevlendirilmeksizin hüküm kurulması nedeniyle anılan karar bozulmuştur.

11. Bozma sonrasında Mahkeme 9/10/2007 tarihli kararıyla yine bir kısım sanık hakkında hapis cezasına hükmetmiş ve anılan cezaların adli para cezasına çevrilmesine karar vermiştir.

12. Yargıtay 9. Ceza Dairesi 7/1/2008 tarihinde, sanıklar hakkında soruşturma izni alınması gerekip gerekmediği değerlendirilmeden hüküm kurulduğu gerekçesiyle kararın bozulmasına hükmetmiştir.

13. Bozma sonrasında yargılamaya devam eden Mahkeme 7/4/2008 tarihinde, zamanaşımı süresinin dolması nedeniyle kamu davasının düşürülmesine karar vermiştir.

14. Başvurucular, davanın zamanaşımına uğrayarak sanıkların cezalandırılmamasında hizmet kusuru bulunduğu gerekçesiyle Adalet Bakanlığı (Bakanlık) aleyhine manevi tazminat talebiyle tam yargı davası açmıştır. İzmir 3. İdare Mahkemesince, kamu davasının makul bir sürede ve etkin olarak sonuçlandırılamaması neticesinde sanıklara isnat olunan suçun zamanaşımına uğradığı açık bulunmakla birlikte bunun Bakanlığa kanunlarla verilmiş olan yargı ile ilgili idari görevlerini gereği gibi yerine getirmemesinden, diğer bir ifadeyle idari işlem ve eyleminden kaynaklanmadığı ve yargı fonksiyonunun işleyiş süreç ve mekanizmaları ile ilgili bir sonuç olarak ortaya çıktığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Danıştay Onuncu Dairesince 24/4/2013 tarihinde anılan karar onanmıştır.

15. Onama kararının 6/12/2013 tarihinde tebliği üzerine başvurucular 6/1/2014 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuşlardır.

IV. İLGİLİ HUKUK

16. 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin ilgili bölümü şöyledir:

 " 1. İdari dava türleri şunlardır:

 ...

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

..."

17. 2577 sayılı Kanun'un 13. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“İdari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların idari dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka süretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gereklidir. Bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren, dava süresi içinde dava açılabilir.”

V. İNCELEME VE GEREKÇE

18. Mahkemenin 8/2/2018 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucuların İddiaları

19. Başvurucular; Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesinde doktor ve hemşire olarak görev yapan sağlık personelinin kusurlu eylemleri nedeniyle yakınları vefat etmesine karşın davanın zamanaşımı nedeniyle düşürülmesine karar verilmesi üzerine, davanın zamanaşımına uğramasında Bakanlığın hizmet kusuru bulunduğu gerekçesiyle açtıkları tam yargı davasının reddedildiğini belirterek adil yargılanma ve etkili başvuru haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

B. Değerlendirme

20. Anayasa Mahkemesi olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Başvuru formu ve ekleri bir bütün olarak incelendiğinde başvurucuların bireysel başvuruya konu ettikleri şikâyetlerinin Bakanlık aleyhine açtıkları tam yargı davasının hukuka aykırı şekilde reddedilmesi ve yargılamanın sonucu itibarıyla adil olmadığı iddialarına ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Başvurucuların iddiaları adil yargılanma hakkı kapsamında incelenmiş olup etkili başvuru hakkı yönünden ayrıca bir değerlendirme yapılmasına gerek görülmemiştir.

21. Anayasa’nın 148. maddesinin dördüncü fıkrasında, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlara ilişkin şikâyetlerin bireysel başvuruda incelenemeyeceği belirtilmiştir. Bu kapsamda ilke olarak mahkemeler önünde dava konusu yapılmış maddi olay ve olguların kanıtlanması, delillerin değerlendirilmesi, hukuk kurallarının yorumlanması ve uygulanması ile uyuşmazlıkla ilgili varılan sonucun adil olup olmaması bireysel başvuru konusu olamaz. Ancak bireysel başvuru kapsamındaki hak ve özgürlüklere müdahale teşkil eden, bariz takdir hatası veya açık keyfîlik içeren tespit ve sonuçlar bu kapsamda değildir (Ahmet Sağlam, B. No: 2013/3351, 18/9/2013, § 42).

22. Başvuruya konu davanın zararın idari bir işlem ya da eylemden kaynaklanmadığı gerekçesiyleİzmir 3. İdare Mahkemesince reddedildiği anlaşılmaktadır. Anılan kararın adil olmadığına yönelik iddia, derece mahkemesince delillerin değerlendirilmesi ve hukuk kurallarının yorumlanmasına ilişkin olup Mahkeme kararında bariz takdir hatası veya açık bir keyfîlik oluşturan durumun da bulunmadığı dikkate alındığında ihlal iddialarının kanun yolu şikâyeti niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.

23. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

VI. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucular üzerinde BIRAKILMASINA 8/2/2018 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.